27 Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Οπτικοακουστικής Κληρονομιάς
Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ
Η συμμετοχή της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Η 27η Οκτωβρίου καθιερώθηκε το 2005 από την UNESCO ως Παγκόσμια Ημέρα Οπτικοακουστικής Κληρονομιάς (World Day for Audiovisual Heritage), με σκοπό την αναγνώριση της αξίας των οπτικοακουστικών τεκμηρίων και την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για τη διάσωση και διατήρησής τους για τις μελλοντικές γενιές. Το θέμα της φετινής επετείου έχει τίτλο: «Η Ιστορία σου Κινείται» («Your Story is Moving»), επισημαίνοντας τη διαρκή μεταβολή των οπτικοακουστικών μέσων και τον αυξανόμενο όγκο των οπτικοακουστικών τεκμηρίων, λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης, αλλά και την ανάγκη διαφύλαξης και διάχυσής τους στο ευρύ κοινό.
Το Αρχείο της ΕΡΤ ετοίμασε για την Παγκόσμια Ημέρα Οπτικοακουστικής Κληρονομιάς ένα πλούσιο αφιέρωμα για τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το οποίο έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα http://www.ert.gr/news/arxeio-afierwmata/. Προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων που βίωσαν τα γεγονότα από την κήρυξη του πολέμου το 1940, την Κατοχή, την Αντίσταση έως και την Απελευθέρωση του 1944, αποτυπωμένες σε κινηματογραφικές ταινίες, ραδιοφωνικές ηχογραφήσεις και γυάλινες φωτογραφικές πλάκες, συντηρούνται, ψηφιοποιούνται και διαχέονται με σκοπό τη διατήρηση της οπτικοακουστικής μας κληρονομιάς.
Πιο συγκεκριμένα, το αφιέρωμα περιλαμβάνει:
- Απόσπασμα από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Ιστορίες Ραδιοφώνου. Το Ξεκίνημα 1925 – 1944», παραγωγής 1995, σε σκηνοθεσία Κώστα Μαζάνη, με θέμα το ξεκίνημα του Ραδιοφώνου στην Ελλάδα και την πρώτη περίοδο της λειτουργίας του. Πρόσωπα που στελέχωσαν το Ραδιόφωνο στα πρώτα του βήματα, μιλούν για το ρόλο του στην περίοδο του πολέμου, τις συνθήκες λειτουργίας του στη διάρκεια της Κατοχής, αλλά και για το πώς σώθηκε ο πομπός των Λιοσίων από ολοσχερή καταστροφή κατά την αποχώρηση των Γερμανών από την Αθήνα. Μιλούν ο δημοσιογράφος Γιάννης Καιροφύλας, ο Ευάγγελος Τσιγγιρίδης, ο πρώην τεχνικός του ΕΙΡ Βασίλης Κροντηράς, η συγγραφέας και ραδιοφωνική παραγωγός Λήδα Κροντηρά και ο Μίμης Πλέσσας, πρώτος σολίστ ελαφράς μουσικής στα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.
- Συνέντευξη του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, Δημήτρη Δημητρίου, το 1972, στην ανταποκρίτρια του BBC στην Ελλάδα Τζάνετ Ντέιμαν. Ο Δημήτρης Δημητρίου, αρχηγός τότε αντάρτικης ομάδας του ΕΛΑΣ, περιγράφει τον δικό του ρόλο στην επιχείρηση του Γοργοπόταμου, στις 23 Νοεμβρίου 1942. Αναφέρεται σε Έλληνες αγωνιστές και Βρετανούς αξιωματικούς που έλαβαν μέρος, μιλάει για την οργάνωση της επιχείρησης και για τη σημασία της, ενώ σχολιάζει το πώς αποτιμήθηκε η κορυφαία αυτή αντιστασιακή πράξη στα μεταγενέστερα χρόνια. Η συνέντευξη αναμεταδόθηκε στην εκπομπή «Ο κόσμος χθες, σήμερα, αύριο» με τη Γιολάντα Τερέντσιο, από το Πρώτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας στις 23 Νοεμβρίου 1990.
- Τη ραδιοφωνική εκπομπή «Οι ποιητές μας τραγουδούν το Έπος της Αλβανίας και την Εθνική Αντίσταση», η οποία μεταδόθηκε από το Εθνικό Πρόγραμμα του ΕΙΡ τον Οκτώβριο του 1964, για τα 20 χρόνια από την Απελευθέρωση της Αθήνας. Οι ηθοποιοί Μάνος Κατράκης, Θάνος Κωτσόπουλος και Ελένη Νενεδάκη απαγγέλουν ποιήματα από τα χρόνια της Κατοχής και της Αντίστασης των: Άγγελου Σικελιανού, Κωστή Παλαμά, Νίκου Παππά, Θανάση Φωτιάδη, Οδυσσέα Ελύτη, Ρίτας Μπούμη-Παπάτου, Νικηφόρου Βρεττάκου, Γιάννη Ρίτσου και Μανώλη Αναγνωστάκη. Τα κείμενα και τη ραδιοφωνική παραγωγή υπογράφει ο Γιώργος Κάρτερ.
- Από το Φωτογραφικό Αρχείο της ΕΡΤ ένα μικρό δείγμα από τις συλλογές Πέτρου Πουλίδη και Υ.ΕΝ.Ε.Δ. (Υπηρεσία Ενημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων), με στιγμιότυπα από το Αλβανικό Μέτωπο και την Κατοχή. Στις φωτογραφίες περιλαμβάνεται και το δελτίο κίνησης του Πέτρου Πουλίδη, που εκδόθηκε από το Γενικό Επιτελείο Στρατού και του επέτρεπε να μεταβεί στη ζώνη των πολεμικών επιχειρήσεων ως φωτορεπόρτερ.
- Μαρτυρίες αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, όπως καταγράφηκαν στη σειρά ντοκιμαντέρ «Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης», παραγωγής 1987, σε σενάριο Πέτρου Ανταίου και Αντώνη Βογιάζου και σκηνοθεσία Αντώνη Βογιάζου. Οι άνθρωποι που έζησαν τα γεγονότα της περιόδου της Γερμανικής Κατοχής και της Αντίστασης καταθέτουν τα προσωπικά τους βιώματα.
- Ταινίες επικαίρων του 1944. Βωβά πλάνα που καταγράφουν τις πρώτες εικόνες από την Απελευθέρωση της Αθήνας, στις 12 Οκτωβρίου 1944. Παρακολουθούμε τους πανηγυρισμούς του κόσμου σε μεγάλη διαδήλωση γύρω από την πλατεία Συντάγματος, την επιστροφή από το Κάιρο της μέχρι τότε εξόριστης κυβέρνησης, την υποδοχή του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου και του αντιστράτηγου Ρόναλντ Μ. Σκόμπι στο Κερατσίνι, αλλά και την έπαρση της ελληνικής σημαίας στον Βράχο της Ακρόπολης, τη δοξολογία στον Μητροπολιτικό ναό και την κατάθεση στεφάνων στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.
Δείτε το αφιέρωμα στη διεύθυνση http://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/world-day-for-audiovisual-heritage/