ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΣΤΟ ΤΡΙΤΟ
«Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα» του Λουίτζι Πιραντέλλο
Από το Αρχείο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας
Ημερομηνία μετάδοσης: Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2023, στις 22:00
Την Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2023, στις 22:00 το Τρίτο Πρόγραμμα, μεταδίδει στο πλαίσιο της εκπομπής «Το Θέατρο της Κυριακής στο Τρίτο» το έργο του Λουίτζι Πιραντέλλο «Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα».
Ο Στέφανος Ληναίος, σκηνοθέτης της παράστασης, αναφέρει στο σημείωμά του:
Το Θέατρο του Πιραντέλλο που τόσο είχε σκανδαλίσει την επόμενη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, σήμερα, είναι αναγνωρισμένο καθεστώς. Αυτό δεν το εμποδίζει ωστόσο να προκαλεί πάντα την προσοχή και όχι μόνο των ανθρώπων του θεάτρου και των διανοουμένων που είχαν τότε βαλθεί να το συζητούν για να το αξιολογήσουν, ή και απλούστερα ακόμα να το αμφισβητήσουν. Μαζί με τον «Ερρίκο τον Δ΄», το έργο του Πιραντέλλο, «Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα, τοποθετείται στην κορυφή της Πιραντελλικής δημιουργίας. Είναι περίεργο, πώς, από μια άποψη ο συγγραφέας όπου βρίσκει κατά κάποιον τρόπο έναν επιγραμματικό συνδυασμό για να εκφράσει την κοσμοθεωρητική του στάση, πώς λοιπόν σ΄αυτό το έργο εμφανίζεται, στην σειρά της παραγωγής του, όχι προγραμματικά, από τα πρώτα, αλλά μόλις 22ο. Θα΄λεγε κανείς πως τόσο αποθησαύρισμα πείρας της ζωής και της σκηνής χρειάστηκε στο δραματουργό για να ξεκαθαρίσει το εσωτερικό του όραμα και να το στερεώσει σε μια λαμπικαρισμένη εικόνα. Η οικογένεια των έξι προσώπων, είναι μια βασανισμένη οικογένεια. Θέλουν να επιβάλλουν τη δική τους, την πλασματική πραγματικότητα, μέσα στον κόσμο της πραγματικής ζωής, που θα αποδειχθεί άλλωστε ανίκανος να συλλάβει ο ίδιος την πραγματικότητά του. Το καθένα από τα μέλη αυτής της οικογένειας, έχει το δικό του δράμα. Η περιπλοκή όμως προέρχεται από το ότι όλα αυτά τα δράματα απομένουν με κάτι το ασύμπτωτο μεταξύ τους. Διασταυρώνονται, μπλέκονται, συνυφαίνονται, χωρίς κανένα από τα πρόσωπα να μπορεί να βρει κατανόηση από το διπλανό του. Το καθένα μένει κλεισμένο στην δική του την αλήθεια και παρόλες τις απεγνωσμένες προσπάθειες που κάνει για να βγει, να επικοινωνήσει, να εξηγήσει, να γίνει νοητό, δεν το κατορθώνει. Εκείνο που επιτείνει την αγωνία, είναι πως τα πρόσωπα αυτά που διψάνε για κάποιου είδους πραγματικότητα, στερεή, αρνούνται με όλες τους τις δυνάμεις να καθηλωθούν σε μια μόνο στάση.
Μια στάση που να τα εκφράζει και να τα αντιπροσωπεύει στο εξής, τελειωτικά, δεσμευτικά. Ενώ φλέγονται από το πάθος να υπάρξουν, ωστόσο θέλουν, απαιτούν τη ρευστότητα της ζωντανής ζωής.
Όχι τη σχηματική παράσταση που εννοεί να τους επιβάλει ο διπλανός τους, για να τα φυλακίσει σε μια στιγμή ευσύνοπτη, γιατί, δείγμα αδιάψευστο της αλήθειας, που μας λένε με όλους τους τρόπους, είναι η ασυνέπεια. Το αληθινό είναι απίθανο και φαίνεται παράλογο. Το πιθανοφανές, δεν είναι και αληθινό. Έτσι τα έξι στοιχειωμένα πρόσωπα του Πιραντέλλο, αν ήρθαν για να ζητήσουν τη φιλοξενία της Τέχνης, εννοούν και να της υπαγορεύσουν νόμους άλλους από τους έως σήμερα γνωστούς. Η μανία της πιθανοφάνειας, όπως εξηγεί ο πατέρας μαστίζει την Τέχνη του Θεάτρου. Η αποστολή της Τέχνης όμως είναι να συνεχίζει σε επίπεδο υψηλότερο, το έργο της δημιουργίας. Υψηλότερο από το επίπεδο του κοινότοπα πιθανού. Το αποτέλεσμα είναι ακόμη και η ελπίδα να εκφραστούν τα έξι πρόσωπα με το μέσο της δραματικής τέχνης, να αποβαίνει δυστυχώς, χιμαιρική. Όπως ήρθαν, φέρνοντας το απαρηγόρητο δράμα τους, έτσι και θα φύγουν. Δίχως την ανακούφιση πως βρήκαν το μέσο να ολοκληρωθούν. Έχουμε εδώ κάτι πολύ περισσότερο από την πολυσχολιασμένη Πιραντελλική σχετικότητα της αλήθειας. Έχουμε μια γεύση μοναξιάς. Τραγική μοναξιά, που διαφέρει από την Τραγωδία κατά το ότι δεν έχει Λύτρωση. Είναι μια μοναξιά καθαρά σύγχρονη.
Σκηνοθεσία: Στέφανος Ληναίος
Τεχνική επιμέλεια: Κώστας Μελίδης
Μουσική επιμέλεια: Λίτσα Παρισάκη
Μετάφραση: Αλέξης Σολωμός
Επιμέλεια ήχων: Δανάη Ευαγγελίου
Παίζουν οι ηθοποιοί: Πέτρος Ζαρκάδης, Αλέκος Μαυρίδης, Στέφανος Ληναίος, Ντίνα Κώνστα, Τάσος Κωστής, Χρήστος Κελαντώνης, Γιώργος Νέζος, Δημήτρης Γιαννόπουλος, Βίκυ Βανίτα,, Θόδωρος Ζιζίκος, Βάσος Ανδρονίδης, Χριστίνα Κουτσουδάκη, Έλλη Φωτίου, Βασίλης Κεχαγιάς, Ντίνα Γιαννακού
Επιμέλεια εκπομπής: Μάρα Καλούδη
Info
Τρίτο Πρόγραμμα 90,9 & 95,6
Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2023, στις 22:00
Εκπομπή: «Το Θέατρο της Κυριακής στο Τρίτο»
«Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα» του Λουίτζι Πιραντέλλο
Live Streaming: https://www.ertecho.gr/
Facebook: https://www.facebook.com/tritoprogramma