Εξαιρετικά αφιερώματα και θεματικές εκπομπές
από το Αρχείο της ΕΡΤ
Από 23 έως και 29 Ιουνίου 2025
Εξαιρετικά αφιερώματα ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το Αρχείο της ΕΡΤ, την εβδομάδα από Δευτέρα 23 έως και Κυριακή 29 Ιουνίου 2025.
Με αφορμή τον θάνατο του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη, του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη, του ζωγράφου Κωνσταντίνου Βολανάκη και των ηθοποιών Έλσας Βεργή και Λάμπρου Κωνσταντάρα, παρουσιάζονται θεματικές εκπομπές, που φωτίζουν γνωστές και άγνωστες πτυχές των σπουδαίων προσωπικοτήτων.
Ακόμη, ο φακός των «Επικαίρων» καταγράφει την πρεμιέρα της τραγωδίας του Ευριπίδη «Ελένη», με πρωταγωνίστρια την Άννα Συνοδινού, στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, το 1962, ενώ μεταδίδεται απόσπασμα από τη θεατρική παράσταση του πρώτου μεταπολιτευτικού έργου του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Ο εχθρός λαός», που ανέβηκε από τον θίασο Καρέζη-Καζάκου στο «Αθήναιον», το 1975.
Επίσης, ένα ενδιαφέρον αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών (26 Ιουνίου) παρουσιάζεται από την εκπομπή έρευνας «ΕΡΤ Report».
Τα αφιερώματα αναρτώνται στον ιστότοπο της ΕΡΤ www.ert.gr/archeio, καθώς και στη σελίδα του Αρχείου στο Facebook www.facebook.com/ERTarchive
23 Ιουνίου 2005: Θάνατος του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη
«Επιλογή»
Αφιέρωμα στον ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη από τη σειρά εκπομπών για το βιβλίο «Επιλογή», παραγωγής 1978, με αφορμή την πέμπτη έκδοση του συνόλου του ποιητικού του έργου, καθώς και τη συμπλήρωση τριάντα επτά ετών από την εμφάνισή του στα Ελληνικά Γράμματα. Οι συντελεστές της εκπομπής επισκέπτονται τον ποιητή στο σπίτι του.
Ο ίδιος περιγράφει πώς άρχισε να ασχολείται με τη γραφή, αναφέρεται σε καθηγητές του που τον ενέπνευσαν, σε ποιητικές συλλογές που διάβαζε σε νεαρή ηλικία, καθώς και στην πνευματική ζωή της Θεσσαλονίκης της δεκαετίας του 1930. Επιπλέον, τονίζει πως δεν μπορεί να διαχωρίσει την προσωπική ζωή του από το ποιητικό του έργο. Ακόμη, εξηγεί τους λόγους για τους οποίους γράφει λίγα ποιήματα και δεν δημοσιεύει συχνά. Σχολιάζει, επίσης, τη μελοποίηση ποιημάτων. Τέλος, αναφέρεται στο περιοδικό «Κριτική», το οποίο εξέδιδε από το 1959 έως το 1961.
Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου προβάλλονται πλάνα από τους δρόμους της Θεσσαλονίκης και τον Μανόλη Αναγνωστάκη την ώρα που δακτυλογραφεί στη γραφομηχανή του γραφείου του.
Σκηνοθεσία-παραγωγή: Γιώργος Εμιρζάς
Επιμέλεια-παρουσίαση: Περικλής Αθανασόπουλος, Γιώργος Γαλάντης
24 Ιουνίου 2024: Θάνατος του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη
«Portrait»
Ένας χρόνος συμπληρώνεται φέτος από τον θάνατο του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη. Στο επεισόδιο της σειράς συνεντεύξεων της ERTWORLD «Portrait», παραγωγής 2009, ο δημοσιογράφος Τάκης Χατζής συζητεί με τον σπουδαίο αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Τομπάζη για τη ζωή του, την αρχιτεκτονική, την εικόνα της πόλης και τα έργα που υλοποίησε.
Ο Τομπάζης εστιάζει στην ουσία της αρχιτεκτονικής σε σχέση με τον τόπο, το κλίμα και τις ειδικές, τοπικές ανάγκες, την κουλτούρα και το περιβάλλον ενός τόπου. Η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τη διαμόρφωση της σύγχρονης αρχιτεκτονικής και της εικόνας της πόλης στη Ελλάδα. Ο Τομπάζης υπογραμμίζει τρεις έννοιες-κλειδιά: «παιδεία, θεραπεία και το στεγάζειν» ως στυλοβάτες της ζωής.
Σκηνοθεσία: Γιάννης Δήμας
24 Ιουνίου 1962: Η «Ελένη» του Ευριπίδη
από το Εθνικό Θέατρο στην Επίδαυρο
«Ελληνικά Επίκαιρα»
Ο φακός των «Επικαίρων» καταγράφει την πρεμιέρα της τραγωδίας του Ευριπίδη «Ελένη» από το Εθνικό Θέατρο στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου.
Η σκηνοθεσία της τραγωδίας ήταν του Τάκη Μουζενίδη, τα σκηνικά του Κλεόβουλου Κλώνη και τα κοστούμια του Αντώνη Φωκά. Τον ρόλο της Ελένης ερμήνευσε η Άννα Συνοδινού.
Παρακολουθούμε πλάνα από την παράσταση, ενώ μετά το τέλος της, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής συγχαίρει τους πρωταγωνιστές Άννα Συνοδινού, Κάκια Παναγιώτου, Θάνο Κωτσόπουλο κ.ά.
Το αφιέρωμα θα αναρτηθεί στη σελίδα του Αρχείου στο facebook (www.facebook.com/ERTarchive)
25 Ιουνίου 1989: Θάνατος της ηθοποιού Έλσας Βεργή
«Καλλιτεχνικό Καφενείο» – Έλσα Βεργή & Νίκος Τζόγιας
Το «Καλλιτεχνικό Καφενείο», με οικοδεσπότες τους Βασίλη Τσιβιλίκα και Κώστα Φέρρη, υποδέχονται τους σπουδαίους ηθοποιούς Έλσα Βεργή και Νίκο Τζόγια και συνομιλούν μαζί τους για το ξεκίνημά τους στο θέατρο και για την καλλιτεχνική τους πορεία.
Η Έλσα Βεργή αναφέρεται στα 25 χρόνια λειτουργίας του θεάτρου «Έλσα Βεργή» και μιλάει, μεταξύ άλλων, για τα αρχαία θέατρα που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα, πέντε από τα οποία έχει «εγκαινιάσει» με παραστάσεις της.
Σκηνοθετική επιμέλεια εκπομπής: Νέστωρ Παβέλλας
Παραγωγή: 1985
26 Ιουνίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών
«ΕΡΤ Report» – «Δίχτυ προστασίας»
Η εκπομπή έρευνας «ΕΡΤ Report», παραγωγής 2018, παρουσιάζει το πρόβλημα των ναρκωτικών ουσιών. Αρχικά, γίνεται αναφορά στα νέα ναρκωτικά, στις συνθετικές ουσίες που εξαθλιώνουν πιο γρήγορα τους χρήστες, στη φτώχια, στην αστεγία, στη βία, στις μολυσματικές και ψυχικές ασθένειες. Μέσα από μαρτυρίες χρηστών αποτυπώνεται η κατάσταση στις πιάτσες της Αθήνας.
Η δημοσιογραφική έρευνα εστιάζει στις πολιτικές που εφαρμόζονται για την προστασία των πιο ευάλωτων από τους χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών και τονίζει την αναγκαιότητα για την προάσπιση της δημόσιας υγείας.
Οι συντελεστές της εκπομπής ταξιδεύουν στη Λισαβόνα και αναζητούν γιατί οι Πορτογάλοι θεωρούνται πρωτοπόροι στην αντιμετώπιση των ναρκωτικών και των επιπτώσεών τους.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής μιλούν υπεύθυνοι και μέλη φορέων και κοινοτήτων.
Παρουσίαση-αρχισυνταξία: Εμμανουέλλα Αργείτη, Μαρίνα Δεμερτζιάν, Μάχη Νικολάρα
Σκηνοθεσία: Γιάννης Ρεμούνδος
27 Ιουνίου 1975: «Ο εχθρός λαός» από τον θίασο Καρέζη-Καζάκου
στο θέατρο «Αθήναιον»
Με αφορμή τα 50 χρόνια από το ανέβασμα του πρώτου μεταπολιτευτικού έργου του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Ο εχθρός λαός», μεταδίδεται απόσπασμα από τη θεατρική παράσταση, που ανέβηκε από τον θίασο Καρέζη-Καζάκου στο θέατρο «Αθήναιον», τον Ιούνιο του 1975. Τη σκηνοθεσία υπέγραφε ο Κώστας Καζάκος, ενώ τη μουσική και τα τραγούδια ο Μίκης Θεοδωράκης. Τα τραγούδια ερμήνευε ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου.
Στα στιγμιότυπα εμφανίζονται οι ηθοποιοί: Σπύρος Καλογήρου, Βασίλης Μπουγιουκλάκης, Γιάννης Ευδαίμων, Αγνή Βλάχου, Τζένη Καρέζη και Κώστας Καζάκος. Τα σκηνικά και κοστούμια ήταν του Αντώνη Κυριακούλη. Το έργο, επίκαιρο και διαχρονικό, πραγματεύεται πολιτικά γεγονότα του πρόσφατου τότε παρελθόντος (δεκαετία ’60) και ήταν τολμηρό για την εποχή του.
28 Ιουνίου 1985: Θάνατος του Λάμπρου Κωνσταντάρα
«Η μηχανή του χρόνου»
Για τα 40 χρόνια από τον θάνατο του Λάμπρου Κωνσταντάρα, το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει την εκπομπή «Η μηχανή του χρόνου», παραγωγής 2015, με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, η οποία σκιαγραφεί άγνωστες πτυχές της ζωής και του χαρακτήρα του μεγάλου κωμικού ηθοποιού, που στο ξεκίνημα της καριέρας του διακρίθηκε σε ρόλους δραματικούς και ζεν πρεμιέ.
Θεατρολόγοι και ηθοποιοί που συνεργάστηκαν μαζί του μιλούν για το ταλέντο του και για την προσωπικότητά του. Γίνεται αναφορά στο πώς εισχώρησε στον χώρο της υποκριτικής, ενώ βρισκόταν στο Παρίσι ζώντας μποέμικη ζωή, στις θυελλώδεις ερωτικές σχέσεις του και στους γάμους του, στο μεγάλο πάθος του για το ποδόσφαιρο και στην αγάπη του για την ΑΕΚ. Ακόμη, περιγράφονται οι καθημερινές του συνήθειες, οι αδιάκοπες πλάκες του, το κέφι του για ζωή και το πηγαίο χιούμορ του.
Προβάλλονται πλούσιο αρχειακό φωτογραφικό υλικό και χαρακτηριστικά αποσπάσματα από ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, στις οποίες οι ερμηνείες του Λάμπρου Κωνσταντάρα παραμένουν αξέχαστες.
Παρουσίαση-Διεύθυνση σύνταξης: Χρίστος Βασιλόπουλος
Σκηνοθεσία: Παναγιώτης Κακαβιάς
Αρχισυνταξία: Δημήτρης Πετρόπουλος
Παραγωγή: 2014-2015
29 Ιουνίου 1907: Θάνατος του ζωγράφου Κωνσταντίνου Βολανάκη
Οι ζωγράφοι της Σχολής του Μονάχου – Κων/νος Βολανάκης (1837-1907)
Πορτρέτο του ζωγράφου Κωνσταντίνου Βολανάκη. Με αφετηρία τη γέννηση του ζωγράφου στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1837, παρουσιάζονται οι σημαντικότεροι σταθμοί της ζωής του και αναλύεται το έργο του. Μιλούν για το έργο του και για τη συμβολή του στην τοπιογραφία και θαλασσογραφία οι επιμελητές της Εθνικής Πινακοθήκης, Μάνος Στεφανίδης και Νέλλη Μισιρλή. Η καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στην ΑΣΚΤ, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, αναλύει την ευρωπαϊκή επίδραση στην ελληνική ζωγραφική του 19ου αιώνα, ενώ ο ζωγράφος Εδουάρδος Σακαγιάν σχολιάζει τη σχέση των «νεοπαραστατικών» ζωγράφων με τη Σχολή του 19ου αιώνα της ελληνικής ζωγραφικής.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπομπής, παραγωγής 1989, προβάλλονται πίνακες του Κωνσταντίνου Βολανάκη, καθώς και κινηματογραφημένα πλάνα από τους τόπους στους οποίους έζησε (Τεργέστη, Μόναχο, Πειραιάς).
Σκηνοθεσία: Σταμάτης Τσαρουχάς
Παρουσίαση-επιστημονική επιμέλεια: Μάνος Στεφανίδης