Η εξέγερση του Πολυτεχνείου στο ERTFLIX
Με αφορμή την επέτειο της φοιτητικής εξέγερσης του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973, το ERTFLIX προτείνει προγράμματα που αποτυπώνουν το στίγμα της περιόδου εκείνης, αλλά και της μεταπολίτευσης.
«Ο Φοιτητής» (2022)
Αθήνα 17 Νοεμβρίου 1973. Μετά από την τριήμερη κατάληψη του Πολυτεχνείου, το δικτατορικό καθεστώς αποφασίζει να επέμβει στρατιωτικά και να καταστείλει τις απειλητικές για την κυριαρχία του διαδηλώσεις. Παρακολουθούμε όσα διαδραματίστηκαν μέσα στο άρμα τα τελευταία λεπτά, πριν αυτό γκρεμίσει την κεντρική πύλη και εισβάλει στο Πολυτεχνείο.
Σενάριο-Σκηνοθεσία: Βασίλης Καλαμάκης
Ηθοποιοί: Γιώργος Πυρπασόπουλος, Γιώργος Μακρής, Δημήτρης Καπετανάκος, Στρατής Νταλαγιώργος
«Η δική μας Μεταπολίτευση» (2024)
Η σειρά ντοκιμαντέρ, πιάνει το νήμα της ελληνικής Ιστορίας από τον Ιούλιο του 1974 φθάνοντας στο σήμερα. Καλύπτει τα 50 χρόνια που μεσολάβησαν από την πτώση της Δικτατορίας και τη δημιουργία νέων πολιτικών θεσμών, που εξακολουθούν να ρυθμίζουν τον πολιτικό μας βίο. Βασισμένη στον πλούτο των οπτικοακουστικών αρχείων της ΕΡΤ, αποτυπώνει με πρωτότυπο τρόπο τα καθοριστικά γεγονότα μιας ολόκληρης εποχής. Αφηγείται, αλλά και ερμηνεύει ολόκληρη την ιστορική περίοδο που αποκαλούμε Μεταπολίτευση. Κάθε επεισόδιο αποτελεί ένα ζωντανό, βιωματικό, συναρπαστικό και συχνά αναπάντεχο πορτρέτο της εποχής που πραγματεύεται. Πυροδοτεί, με τον τρόπο αυτό, τις αναμνήσεις των παλαιότερων και τη φαντασία των νεότερων, επιδιώκοντας να προκαλέσει ένα διαγενεακό διάλογο για το περιεχόμενο και τη σημασία των τελευταίων 50 ετών.
Σκηνοθεσία: Αντρέας Αποστολίδης, Γιούρι Αβέρωφ
Σενάριο: Στάθης Καλύβας, Παναγής Παναγιωτόπουλος
Παρουσίαση: Στάθης Καλύβας, Παναγής Παναγιωτόπουλος
Διονύσης Σαββόπουλος «Η δική μας Μεταπολίτευση» (2025)
Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου τιμά τα 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας με μια μεγάλη μουσική γιορτή στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Ο Διονύσης Σαββόπουλος συμπράττει με σπουδαίους ερμηνευτές και δεξιοτέχνες μουσικούς, υπό την ενορχήστρωση του Γιώτη Κιουρτσόγλου και με τη συμμετοχή της Χορωδίας της ΕΡΤ. Μαζί παρουσιάζουν τραγούδια-σταθμούς της περιόδου 1973-1983, ζωντανεύοντας μνήμες και πολιτιστικές στιγμές που έχουν σημαδέψει την ιστορία.
Μουσική Διεύθυνση: Μιχάλης Παπαπέτρου
Μουσική Επιμέλεια: Γιώτης Κιουρτσόγλου
«Πολυτεχνείο – Εικαστική μαρτυρία» (1986)
Εκπομπή-αφιέρωμα στη 13η επέτειο από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Η εκπομπή συναντά εικαστικούς καλλιτέχνες που ασχολήθηκαν δημιουργικά με το Πολυτεχνείο, εμπνεόμενοι από τον αγώνα των φοιτητών και παρουσιάζει τα έργα τους. Στην εκπομπή μιλούν οι γλύπτες: Μέμος Μακρής, που για πρώτη φορά λέει πως έφτιαξε και τοποθέτησε το πολυσυζητημένο κεφάλι, που έγινε σύμβολο του Πολυτεχνείου, Παρμακέλης, Παπαγιάννης, οι ζωγράφοι Μάλαμος, Μυταράς, Βάτζιας και οι πρύτανεις του ΕΜΠ και της ΑΣΚΤ.
Σκηνοθεσία: Γιώργος Μούλιος
Ιχνηλάτες: Μαρία Ρεζάν (2002)
Ο Δαύιδ Ναχμίας με αφορμή το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Μαρίας Ρεζάν με τίτλο «Με νοσταλγία για μια ζωή έτσι, χωρίς πρόγραμμα», μιλάει με τη γνωστή από τη δημοσιογραφική εκπομπή της «Μια ώρα έτσι, χωρίς πρόγραμμα», Μαρία Ρεζάν, η οποία περιγράφει στιγμές από την Κατοχή, τη Δικτατορία και την αυτοεξορία της στο Παρίσι, από την περίοδο της έντυπης δημοσιογραφίας και εκείνη του ραδιοφώνου. Αναφέρεται στη σχέση της με τον σύζυγό της, Αντρέα Ιωσήφ, υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ της δεύτερης κυβέρνησης Πλαστήρα, στα πιστεύω της, στις βενιζελικές της καταβολές, στην πρώτη της συνέντευξη, στις πρώτες προσπάθειές της να εισχωρήσει στη δημοσιογραφία και στη συνεργασία της με την εφημερίδα «Ελευθερία», στις αρνήσεις της, στις παραιτήσεις της και στις ελευθερίες της, στο περίφημο «φτου σας». Δηλώνει ότι διαβάζει όσο περισσότερο μπορεί και ότι δεν βλέπει τηλεόραση και δίνει πολύτιμες συμβουλές στους νέους που επιθυμούν να ασχοληθούν με τη δημοσιογραφία. Στο επεισόδιο ακούγονται αποσπάσματα από ραδιοφωνικές συνεντεύξεις της, ενώ προβάλλονται φιλμ με τη Μελίνα και τον Μάνο Χατζηδάκη και με τη εισβολή των τανκς στο Πολυτεχνείο την 17η Νοεμβρίου 1973.
«Η μηχανή του χρόνου: Οι νεκροί του Πολυτεχνείου» (2017)
Η εκπομπή παρουσιάζει μέσα από μαρτυρίες και ντοκουμέντα το μυστικό σχέδιο της Χούντας που παγίδευσε όλη την περιοχή με ελεύθερους σκοπευτές και αιματοκύλισε το Πολυτεχνείο. Η δημοσιογραφική έρευνα ξεχωρίζει τον μύθο από την πραγματικότητα και φωτίζει τη λίστα με τα θύματα που συνέταξε ο εισαγγελέας Δημήτρης Τσεβάς μετά την πτώση της χούντας. Η κάμερα της εκπομπής βρέθηκε στα σημεία όπου οι ελεύθεροι σκοπευτές πυροβολούσαν αδιακρίτως και με τη βοήθεια των αυτοπτών μαρτύρων αποτύπωσε το παζλ της σφαγής. Στην τηλεοπτική αυτοψία φωτίζεται ο ρόλος του τότε υπουργείου Δημόσιας Τάξης, στην ταράτσα του οποίου είχαν στηθεί τα πυροβολεία. Ακόμα και σήμερα στους παρακείμενους δρόμους διακρίνονται τα σημάδια από τις βολές.
Οι γιατροί Μανώλης Μυλωνάκης και Παναγιώτης Μαυρομάτης που προσέφεραν πρώτες βοήθειες στους τραυματίες μιλούν για τα θύματα που αιμορραγούσαν στην είσοδο της πολυκατοικίας της οδού Αβέρωφ. Μάλιστα, δείχνουν ένα σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο: τη ματωμένη μπλούζα του νεαρού που δέχτηκε σφαίρα στην πλάτη. Η «μηχανή του χρόνου» λύνει το μυστήριο πίσω από μια σειρά ιστορικών φωτογραφιών που δείχνουν αιμόφυρτους άνδρες μπροστά από την κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου. Η έρευνα τούς εντόπισε και με τη βοήθεια των συγγενών τους τεκμηρίωσε ότι είχαν χτυπηθεί από σκοπευτές του καθεστώτος. Κεντρικό ρόλο στην έρευνα έχουν οι γιατροί που περιέθαλψαν τους τραυματίες και βεβαίωσαν τους θανάτους πολλών διαδηλωτών. Ο Κώστας Χαρώνης υπήρξε διευθυντής της χειρουργικής κλινικής του Ρυθμιστικού και περιγράφει με μεγάλη λεπτομέρεια τα περιστατικά που χειρούργησε. Ένας από τους ανθρώπους που έσωσε μιλά στην εκπομπή και δείχνει τη σφαίρα που του αφαίρεσε. Οι Δικηγόροι υπεράσπισης, αλλά και πολιτικής αγωγής στη δίκη του Πολυτεχνείου το 1975, περιγράφουν τα όσα είδαν και άκουσαν στην αίθουσα του δικαστηρίου, για τους νεκρούς του Πολυτεχνείου.
«Εμείς, όχι εγώ» (2023) – Από 17/11
Ανατρέχουμε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου μέσα από προσωπικές αφηγήσεις κυρίως «ανωνύμων» ανθρώπων, που συμμετείχαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε αυτά και διερευνά την ίδια την ουσία και τη λειτουργία της εξέγερσης. Το ντοκιμαντέρ συνδυάζει τις αφηγήσεις των «πρωταγωνιστών», με αρχειακό υλικό από δημόσιες αρχές, φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό, καθώς και σύντομα στοιχεία χρονολογίου των γεγονότων, όλα μέσα από το πρίσμα της επαναβίωσης και της μεταφοράς στην ίδια την «εμπειρία» της εξέγερσης.
Σενάριο-σκηνοθεσία: Σταύρος Στάγκος