Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ
Η Απελευθέρωση της Αθήνας – 12 Οκτωβρίου 1944
Στις 12 Οκτωβρίου 1944 χιλιάδες κόσμου πανηγύριζαν στους δρόμους της Αθήνας για το τέλος της γερμανικής Κατοχής. Με αφορμή την επέτειο των 74 χρόνων από την Απελευθέρωση της Αθήνας, το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα www.ert.gr και στη διεύθυνση http://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/i-apeleytherosi-tis-athinas-12-oktovrioy-1944/ την εκπομπή «Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης – Απελευθέρωση».
Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944, βασισμένη κυρίως στις προφορικές μαρτυρίες των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Το συγκεκριμένο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στα γεγονότα του δεύτερου μισού του 1944 και στη σταδιακή απελευθέρωση της Ελλάδας.
Αρχικά, γίνεται λόγος για την περιοχή της Θράκης και της βουλγαροκρατούμενης Ανατολικής Μακεδονίας. Συγκεκριμένα, για την περιοχή του Έβρου αφηγούνται οι Βαγγέλης Αυγίδης, Σταύρος Κουκουβέλας και Φώτης Βλάχος, για την περίπτωση των Φερρών μιλά ο Νίκος Κυτόπουλος και για τα γεγονότα στο Σουφλί ο Γιώργος Σιδηράς, o Γιώργος Μεσηνέζης και ο Λεωνίδας Τερζούδης. Για τη Δυτική Μακεδονία, η μαρτυρία του Μήτσου Ζυγούρα φωτίζει τα γεγονότα της Φλώρινας. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται η κατάσταση στην Πελοπόννησο. Τα γεγονότα αφηγούνται ο Γιάννης Μιχαλόπουλος, καθώς και ο πρώην πρωθυπουργός Παναγιώτης Κανελλόπουλος. Για τις περιοχές της Θεσσαλίας περιλαμβάνονται οι μαρτυρίες των Μίμη Τάσου και Βασίλη Χρυσόμαλου και για της Ηπείρου η μαρτυρία του Απόστολου Παπακώστα. Παρακολουθούμε έπειτα τα γεγονότα στη Στερεά Ελλάδα, την απελευθέρωση της Αθήνας και του Πειραιά: γίνεται αναφορά στη μάχη της Λαμπούσας στην Εύβοια (μιλά σχετικά ο Θανάσης Τζάνος), καθώς και στις επιχειρήσεις των ανταρτών στο λιμάνι και στο ηλεκτρικό εργοστάσιο στον Πειραιά. Για το τελευταίο, μιλούν οι συμμετέχοντες Μίλτος Αλικάκος και Αφροδίτη Δισκαδουράκη. Τέλος, η Κρήτη απελευθερώνεται τελευταία, τον Μάιο του 1945, με τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας.
Για τη δράση των ΕΑΜ-ΕΟΚ και τη μάχη της Παναγιάς Χανίων διαφωτιστικές είναι οι μαρτυρίες των Σήφη Μαυριγιαννάκη, Μιχάλη Μπολουδάκη και Παύλου Μιχελιουδάκη. Σε καίρια σημεία του ντοκιμαντέρ σχολιάζεται η πολιτική των Βρετανών, όπως στη Συμφωνία της Καζέρτας (26 Σεπτεμβρίου) και το βρετανικό σχέδιο «Μάνα».
Το ντοκιμαντέρ κλείνει με βιντεοσκοπημένα πλάνα πανηγυρισμών της λήξης του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου σε διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ενώ εκφράζεται και το παράπονο για τις τραγικές εξελίξεις του Εμφύλιου Πολέμου που θα ακολουθήσει και θα σκιάσει το έργο της Εθνικής Αντίστασης.
Οι μαρτυρίες διανθίζονται από πλούσιο κινηματογραφικό, φωτογραφικό και έντυπο υλικό.
Η εκπομπή προβλήθηκε στις 8 Μαρτίου 1995.
Σκηνοθεσία: Αντώνης Βογιάζος