Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ
στη μνήμη του Τάκη Μπενά
Το Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας τη μνήμη του ιστορικού στελέχους της Αριστεράς, Τάκη Μπενά (γεν. 1925), ο οποίος «έφυγε» από τη ζωή στις 19 Ιουνίου 2019, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα http://www.ert.gr/news/arxeio-afierwmata/ την εκπομπή «Εξιστορείν και Ιστορείν», στην οποία φιλοξενήθηκε το 2008.
Ο Τάκης Μπενάς περιγράφει την πρώτη πράξη αντίστασης που βίωσε ως μαθητής απέναντι στους Ιταλούς κατακτητές. Θυμάται την έκπληξη και το θαυμασμό που ένιωσε όταν συνάντησε τη γιαγιά του μέσα στη μαθητική πορεία της 25ης Μαρτίου του 1943 και την επιμονή της να είναι κοντά στους νέους που κινδύνευαν. Επίσης, αναφέρεται στις σχέσεις συνεργασίας, αλλά και ανταγωνισμού που αναπτύχθηκαν ανάμεσα στο ΕΑΜ, στην ΕΠΟΝ -στην οποία εντάχθηκε- και στις υπόλοιπες αντιστασιακές οργανώσεις, επισημαίνοντας τη δράση της οργάνωσης ΠΕΑΝ και την ανατίναξη του κτιρίου της φασιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ.
Ακολούθως, μιλάει για τις προσδοκίες των νέων κατά τους πρώτους μήνες της απελευθέρωσης και τη διάψευσή τους από τα γεγονότα των Δεκεμβριανών, ενώ παράλληλα σχολιάζει κριτικά τόσο τις πρακτικές της αστυνομίας που οδήγησαν στην κλιμάκωση των συγκρούσεων, με απώτερο σχέδιο την ήττα και τον αφοπλισμό του ΕΑΜ, όσο και στην τύφλωση της ηγεσίας της Αριστεράς μπροστά στο «μοίρασμα» του κόσμου σε σφαίρες επιρροής που είχε συμφωνηθεί από τους Συμμάχους στη Διάσκεψη της Τεχεράνης και αργότερα στη Διάσκεψη της Γιάλτας. Επίσης, περιγράφει την απροσδόκητη πολιτική άνοδο της ΕΔΑ στις αρχές της δεκαετίας του 1950, μετά την οριστική στρατιωτική ήττα της Αριστεράς στον εμφύλιο πόλεμο, ως επάνοδο του κινήματος που επιβίωσε στις φυλακές, την εξορία και την παρανομία. Αναφέρεται στη διαφορετική στάση που τήρησαν απέναντι στην ΕΔΑ κορυφαίες προσωπικότητες του ΚΚΕ, όπως οι Νίκος Πλουμπίδης και Νίκος Ζαχαριάδης.
Ως γραμματέας της Νεολαίας ΕΔΑ και αργότερα της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, θυμάται τη σύμπλευση με το ΚΚΕ, αλλά κυρίως τη συνέχιση ή ανασύσταση του πλατύτερου μετώπου του ΕΑΜ, με αφετηρία την αναγκαιότητα ανασυγκρότησης του ευρύτερου αριστερού χώρου. Ο θρίαμβος του 1958 με τις 79 έδρες στη βουλή δικαίωσαν τις προσπάθειες αυτές, σύμφωνα με τον Τάκη Μπενά, ο οποίος υπογραμμίζει πως η ΕΔΑ στάθηκε με ωριμότητα και αυτοσυγκράτηση μπροστά στο τεταμένο πολιτικό σκηνικό της εποχής. Χαρακτηριστική του πολιτικού αυτού τοπίου είναι και η αφήγησή του για τη συνάντηση που είχαν εκπρόσωποι της ΕΔΑ με τον Κωνσταντίνο Τσάτσο, υπουργό Προεδρίας της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1961 και με αφορμή τα δημοσιεύματα της εφημερίδας «ΑΥΓΗ» περί βίας και νοθείας λίγο πριν από τις εκλογές του Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς.
Στο τελευταίο τμήμα της εκπομπής, ο Τάκης Μπενάς θυμάται τις ζυμώσεις της περιόδου 1963-1964, που έφεραν στο προσκήνιο τη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, τη συμμετοχή ανθρώπων των Γραμμάτων, των Τεχνών και της πολιτικής και κυρίως το αίτημα των νέων για σύνταξή τους σε μια κίνηση που κατέληξε να γίνει μια ισχυρή οργάνωση. Όπως λέει και ο ίδιος, τα μέλη της ταύτιζαν τη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη με την ευρύτερη πολιτιστική της ταυτότητα και αυτή ήταν μια αντίληψη άρρηκτα συνδεδεμένη με το πνεύμα της ΕΠΟΝ: Τραγουδάμε και Πολεμάμε.
Σκηνοθεσία: Νίκος Αναγνωστόπουλος
Δείτε το αφιέρωμα στη διεύθυνση: https://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/sti-mnimi-toy-taki-mpena/