Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ
στη μνήμη του Δημήτρη Παπαμιχαήλ (8 Αυγούστου 2004)
Φέτος συμπληρώνονται 15 χρόνια από το θάνατο του ηθοποιού Δημήτρη Παπαμιχαήλ, στις 8 Αυγούστου 2004. Το Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας τη μνήμη του, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα http://www.ert.gr/news/arxeio-afierwmata/ την εκπομπή «Η μηχανή του χρόνου – Δημήτρης Παπαμιχαήλ».
Η εκπομπή με παρουσιαστή τον Χρίστο Βασιλόπουλο, που ολοκληρώθηκε σε δύο μέρη, είναι αφιερωμένη στον Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Μέσα από διηγήσεις φίλων του και ανθρώπων που τον γνώρισαν, ξετυλίγεται η προσωπική ζωή και η καλλιτεχνική διαδρομή του γνωστού ηθοποιού.
Το πρώτο μέρος του αφιερώματος αρχίζει με αφηγήσεις για τα παιδικά του χρόνια στον Πειραιά, στη φτωχή συνοικία του Χατζηκυριάκειου, τα έντονα βιώματα της παιδικής του ηλικίας που τον σημάδεψαν, όπως ο βομβαρδισμός του Πειραιά το 1941, και την απόφασή του να ασχοληθεί με το θέατρο. Παράλληλα, με αναφορές σε σταθμούς της καλλιτεχνικής του πορείας στο θέατρο και τον κινηματογράφο, η εκπομπή εστιάζει, κυρίως, στη σχέση του με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, από τον πρώτο καιρό της γνωριμίας τους, όντας υποψήφιοι σπουδαστές του Εθνικού Θεάτρου, την πρώτη τους κινηματογραφική συνάντηση στην «Αστέρω» το 1958, καθώς και τη μετέπειτα καλλιτεχνική τους συνεργασία στον κινηματογράφο, μαζί με τις έντονες διενέξεις τους και περιστατικά που τις συνόδευαν, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων των αξέχαστων ταινιών «Το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο», «Μανταλένα», «Η Αλίκη στο Ναυτικό». Επίσης, παρακολουθούμε την εξέλιξη της γνωριμίας τους, η οποία από αρχική αντιπάθεια εξελίχθηκε σε ερωτική έλξη και κατέληξε στην απόφασή τους να παντρευτούν. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο γεγονός της συνέντευξης Τύπου για την αναγγελία του γάμου τους και στο επεισόδιο της αντιπαράθεσης του Δ. Παπαμιχαήλ με τον δημοσιογράφο Α. Βραχιολίδη, που επισκίασε εκείνη την ημέρα. Ακόμη, γίνεται αναφορά στο γάμο τους στο χωριό των Δελφών, τον Ιανουάριο του 1965, που αποτέλεσε το γεγονός της χρονιάς και παρουσιάζονται σχετικά δημοσιεύματα από τον Τύπο της εποχής.
Στο πρώτο μέρος της εκπομπής μιλούν: ο γιος του Γιάννης Παπαμιχαήλ, ο γιατρός του Δ. Παπαμιχαήλ, Γιώργος Ναούμ, οι δημοσιογράφοι Γιάννης Φύτρας, Σταμάτης Φιλιππούλης και Απόστολος Βραχιολίδης, ο σκηνοθέτης Τάκης Βουγιουκλάκης, ο βιογράφος του Δ. Παπαμιχαήλ, Μάκης Δελαπόρτας, η κριτικός Τέχνης Ροζίτα Σώκου και οι ηθοποιοί Καίτη Λαμπροπούλου, Νάντια Μουρούζη και Ρήγας Αξελός. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται πλάνα από κινηματογραφικές ταινίες, στις οποίες συμμετείχε, καθώς και αποσπάσματα τηλεοπτικών του συνεντεύξεων.
Το δεύτερο μέρος του αφιερώματος συνεχίζει με την παράθεση στοιχείων της ιδιωτικής ζωής του δημοφιλούς ηθοποιού Δημήτρη Παπαμιχαήλ σε ό,τι αφορά στη σχέση του με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και την κοινή τους ζωή, από τη γέννηση του παιδιού τους, τα προβλήματα στη σχέση τους που επέτεινε η επαγγελματική αντιζηλία και που τους οδήγησαν στο διαζύγιο το 1974, μέχρι την καλλιτεχνική τους επανασύνδεση στο θέατρο, με το έργο «Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα» το 1984, αλλά και το τελευταίο αντίο του Παπαμιχαήλ στην αγαπημένη του Αλίκη, το 1996, όταν εκείνη έφυγε από τη ζωή, νικημένη από τον καρκίνο. Μέσα από συνεντεύξεις κοντινών τους ανθρώπων και από τα δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής φωτίζονται πτυχές της πολυκύμαντης σχέσης του ζευγαριού.
Παράλληλα, η εκπομπή σκιαγραφεί στοιχεία του χαρακτήρα και της προσωπικότητας του Δημήτρη Παπαμιχαήλ τόσο σε σχέση με την προσωπική του ζωή, όσο και με τις επαγγελματικές του συνεργασίες, ενώ καταγράφει σημαντικούς σταθμούς της καλλιτεχνικής του πορείας στον κινηματογράφο και το θέατρο. Κάνει αναδρομή στην κινηματογραφική του διαδρομή, από το 1956 με τη συμμετοχή του στην ταινία «Ο Αγαπητικός της Βοσκοπούλας» μέχρι την «Υπολοχαγό Νατάσα» (1970) -την τελευταία κινηματογραφική του συνεργασία με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και την πιο εμπορική ταινία στον ελληνικό κινηματογράφο- και τον «Παπαφλέσσα» (1971), ρόλο που ο ίδιος ο Παπαμιχαήλ θεωρούσε τον αγαπημένο του. Ειδική αναφορά γίνεται στο θρυλικό πάρτι στις Κάννες το 1966 με αφορμή την κυκλοφορία της ταινίας «Διπλοπενιές».
Ταυτόχρονα, γίνεται λόγος για το υποκριτικό ταλέντο του Δημήτρη Παπαμιχαήλ στο θέατρο και για τις πρωταγωνιστικές του ερμηνείες σε έργα κλασικού ρεπερτορίου, ξένων δραματουργών, όπως του Τσέχοφ ή του Μπρεχτ, με σημεία αναφοράς τις παραστάσεις «Βυσσινόκηπος» με την Έλλη Λαμπέτη (1974) και «Ο κύριος Πούντιλα και ο δούλος του Μάττι» (1976). Τέλος, η εκπομπή επιχειρεί να φωτίσει τη σχέση του με το γιο του Γιάννη.
Στο δεύτερο μέρος της εκπομπής μιλούν: ο γιος του Γιάννης Παπαμιχαήλ, ο γιατρός του Δ. Παπαμιχαήλ, Γιώργος Ναούμ, οι δημοσιογράφοι Γιάννης Φύτρας και Σταμάτης Φιλιππούλης, ο σκηνοθέτης Τάκης Βουγιουκλάκης, ο βιογράφος του Δ. Παπαμιχαήλ, Μάκης Δελαπόρτας, η κριτικός Τέχνης Ροζίτα Σώκου, οι ηθοποιοί Καίτη Λαμπροπούλου, Νάντια Μουρούζη και Ρήγας Αξελός, ο δικηγόρος Δημήτρης Ταταράκης και ο χορογράφος Φώτης Μεταξόπουλος.
Περιλαμβάνονται στιγμιότυπα από ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, στις οποίες πρωταγωνίστησε, καθώς και αποσπάσματα τηλεοπτικών συνεντεύξεων της Αλίκης Βουγιουκλάκη και του Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Ανάμεσά τους, το σπάνιο ντοκουμέντο της ζωντανής σύνδεσης της τηλεόρασης του ΕΙΡ, τα Χριστούγεννα του 1968, με το σπίτι τους της οδού Στησιχόρου, από τα πρώτα εγχειρήματα εξωτερικής μετάδοσης, στην πειραματική ακόμη περίοδο λειτουργίας της Ελληνικής Τηλεόρασης, όπου οι δύο δημοφιλείς ηθοποιοί μιλούν για τα επαγγελματικά τους σχέδια ενόψει της καινούργιας χρονιάς και εκφράζουν τις πρωτοχρονιάτικες ευχές τους μπροστά στην κάμερα.
Σκηνοθεσία: Γιώργος Νταούλης
Έτος παραγωγής: 2010
Δείτε το αφιέρωμα στη διεύθυνση: https://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/dimitris-papamichail-8-aygoystoy-2004/