Αφιερώματα με σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό
από το Αρχείο της ΕΡΤ
Από Δευτέρα 1η έως και Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2025
Εξαιρετικά αφιερώματα με σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το Αρχείο της ΕΡΤ, την εβδομάδα από Δευτέρα 1η έως και Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2025.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, που έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται την 1η Δεκεμβρίου, «Η μηχανή του χρόνου» επιχειρεί αναδρομή στην ασθένεια, με έμφαση στη δεκαετία του ’80. Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία έχει ανακηρυχθεί η 3η Δεκεμβρίου και το ντοκιμαντέρ «Έκτη αίσθηση» είναι αφιερωμένο στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία, στα δικαιώματα και στους αγώνες τους.
Ακόμη, ξεχωρίζουν τα αφιερώματα στον συγγραφέα Μένη Κουμανταρέα, στον αρχιτέκτονα Πάτροκλο Καραντινό, στη ρεμπέτισσα Ρόζα Εσκενάζυ, στον ηθοποιό, σκηνοθέτη και δάσκαλο Γιώργο Λαζάνη, στον «πρίγκιπα της ελληνικής ροκ» Παύλο Σιδηρόπουλο, στον τραγουδοποιό Λάκη Παπαδόπουλο, και στην αναγόρευση της Μαρίας Φαραντούρη σε επίτιμη διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών, στις 3 Δεκεμβρίου 2025.
Τα αφιερώματα αναρτώνται στον ιστότοπο της ΕΡΤ
www.ert.gr/ert-arxeio/ καθώς και στη σελίδα του Αρχείου στο Facebook www.facebook.com/ERTarchive
1η Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS
«Η μηχανή του χρόνου» – Φάκελος AIDS
Αφιέρωμα της σειράς ενημερωτικών εκπομπών «Η μηχανή του χρόνου» στο AIDS. Η συγκεκριμένη εκπομπή, παραγωγής 2011, αποτελεί το πρώτο μέρος του διμερούς αφιερώματος, στο οποίο γίνεται αναδρομή στην ασθένεια του AIDS με έμφαση στη δεκαετία του ’80, παρακολουθώντας τις πρώτες αντιδράσεις της κοινωνίας κατά την εμφάνιση του θανατηφόρου και άγνωστου ιού. Παρουσιάζονται τα πρώτα διάσημα θύματα, ο δημοφιλής ηθοποιός του Χόλιγουντ Ροκ Χάντσον στην Αμερική και ο σχεδιαστής μόδας Βασίλης Κουρκουμέλης, γνωστός ως Μπίλι Μπο, στην Ελλάδα, και σχολιάζεται η σκανδαλοθηρική εκμετάλλευση αυτού του ευαίσθητου θέματος από τον Τύπο της εποχής. Μιλούν στην εκπομπή η δημοσιογράφος Λένα Ζαννιδάκη, η οποία πήρε την τελευταία συνέντευξη του Μπίλι Μπο, καθώς και οι: Μάριος Λαζάνας, παθολόγος-λοιμωξιολόγος, Γιάννης Κοσμίδης, επίκουρος καθηγητής Παθολογίας-λοιμωξιολόγος, Γρηγόρης Βαλλιανάτος, συντονιστής Επιτροπής Κοινωνικού Διαλόγου ΚΕΕΛΠΝΟ, Νίκος Σταθούλης, σύμβουλος Τέχνης-Βιογράφος ΙΟΛΑ, Λιάνα Κανέλλη, βουλευτής-δημοσιογράφος, Κώστας Τσαρουχάς, δημοσιογράφος, Μιμή Ντενίση, Στέλιος Παρλιάρος, Βάνα Μπάρμπα, Θοδωρής Σαράντης, παραγωγός στο Ρ/Σ 98,4, Ιωάννης Πανταζόπουλος, διευθυντής Οδοντιατρικής Μονάδας Ερυθρός Σταυρός, Δήμητρα Κανελλοπούλου, πρόεδρος Σωματείου Εκδιδόμενων Προσώπων Ελλάδος, Βασίλης Ζούλιας, σχεδιαστής μόδας, Βανέσσα Καλλιπολίτη, πρώην μοντέλο, Φιλήμων, σχεδιαστής μόδας, Μάκης Σαλιάρης, επιχειρηματίας, Ζάχος Χατζηφωτίου, δημοσιογράφος, Καίτη Ταζεδάκη, δημιουργός κοσμημάτων κ.ά.
Παρουσίαση: Χρίστος Βασιλόπουλος
Σκηνοθεσία: Γιώργος Νταούλης
Αρχισυνταξία: Δημήτρης Πετρόπουλος
2 Δεκεμβρίου 1980: Θάνατος της ρεμπέτισσας Ρόζας Εσκενάζυ
«Αναζητώντας τη χαμένη εικόνα» – «Μορφές του ρεμπέτικου τραγουδιού»
Αφιέρωμα για την επέτειο 45 ετών από τον θάνατο της μεγάλης ρεμπέτισσας Ρόζας Εσκενάζυ, στις 2 Δεκεμβρίου 1980. Απόσπασμα από το επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τη χαμένη εικόνα» με τίτλο «Μορφές του ρεμπέτικου τραγουδιού», παραγωγής 1995. H Ρόζα Εσκενάζυ σε μουσικό κέντρο της Αθήνας το 1976, φορώντας το χαρακτηριστικό ανατολίτικο σαλβάρι, τραγουδά και χορεύει. Ακούγεται μικρό απόσπασμα από το γνωστό τραγούδι «Δημητρούλα», που πρώτη εκείνη είχε ερμηνεύσει. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ακούγονται τραγούδια της από παλαιότερες ηχογραφήσεις, και η ίδια τραγουδά συνοδεία τριών φίλων της μουσικών.
Έρευνα-σκηνοθεσία: Λάκης Παπαστάθης
Ιστορικός σύμβουλος: Γιώργος Ζεβελάκης
3 Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία
«Έκτη αίσθηση»
Επεισόδιο από τη σειρά ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ3 με θέματα αναπηρίας, που επιμελείται και παρουσιάζει ο Γιώργος Μπελίρης. Το συγκεκριμένο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στην Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία. Ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, Γιάννης Βαρδακαστάνης, μιλάει για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους τα άτομα με αναπηρία, για τον αγώνα τους να ενταχθούν ως ισότιμοι πολίτες στην κοινωνία και για όσα διεκδικούν. Για την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία και το αναπηρικό κίνημα στην Ελλάδα μιλούν, επίσης, ο Κωνσταντίνος Σίμψης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κωφών, ο Γιώργος Αυγουστίδης, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Παραπληγικών στο παράρτημα Μακεδονίας-Θράκης, η Φωτεινή Ζαφειροπούλου, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων Γονέων και Κηδεμόνων ΑμεΑ, ο Χρήστος Καραγκιόζης, πρόεδρος του Συλλόγου Νεφροπαθών Θεσσαλονίκης και μέλος του Γενικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, ο Χρήστος Δαραμήλας, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων-Συλλόγων Ατόμων με Ζαχαρώδη Διαβήτη, ο Χρήστος Κεσόγλου, πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Κεντρικής Μακεδονίας του Πανελλήνιου Συνδέσμου Τυφλών και ο Βασίλης Δήμος, πρόεδρος της Περιφερειακής Ομοσπονδίας ΑμεΑ Κεντρικής Μακεδονίας.
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Αγιανίδης
Παραγωγή: 2016
3 Δεκεμβρίου 2025: Αναγόρευση της Μαρίας Φαραντούρη σε επίτιμη διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών
«Μουσική Βραδυά»
Απόσπασμα από την εκπομπή του Γιώργου Παπαστεφάνου που, όπως ο ίδιος αναφέρει, αποτελεί τη δεύτερη εμφάνιση της ερμηνεύτριας στην ελληνική τηλεόραση, όπου η Μαρία Φαραντούρη μιλάει για την τηλεόραση, για τις συναυλίες στα γήπεδα και την επικοινωνία με τον κόσμο. Επίσης, ερμηνεύει ζωντανά στο στούντιο της ΕΡΤ το τραγούδι «Αντινανούρισμα», από τη «Μεγάλη αγρυπνία» της Ελένης Καραΐνδρου σε στίχους Κ.Χ. Μύρη (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Κώστα Γεωργουσόπουλου).
Τηλεσκηνοθεσία: Γιώργος Μίχος
Παραγωγή: 1976
Το αφιέρωμα θα αναρτηθεί στη σελίδα του Αρχείου στο Facebook (www.facebook.com/ERTarchive)
Αφιέρωμα στον αρχιτέκτονα Πάτροκλο Καραντινό
«Πορτραίτα και διαδρομές Ελλήνων αρχιτεκτόνων – Πάτροκλος Καραντινός:
Ecce Homo Moderno»
Η εκπομπή παρουσιάζει το πορτρέτο του Πάτροκλου Καραντινού, σημαντικού εκπροσώπου της αρχιτεκτονικής του «μοντέρνου κινήματος» στην Ελλάδα, με διεθνή απήχηση και έντονη παρουσία στη δημόσια αρχιτεκτονική αλλά και από τους πρωτεργάτες του προγράμματος των σχολικών κτηρίων της δεκαετίας του ’30, περίοδος που χαρακτηρίστηκε «Άνοιξη της ελληνικής αρχιτεκτονικής». Στην κατανόηση του έργου, αλλά και της πολύπλευρης προσωπικότητας του Πάτροκλου Καραντινού, που έφυγε από τη ζωή στις 4 Δεκεμβρίου 1976, συμβάλλουν η αφήγηση του Νικολάου Καραντινού και η συζήτηση του καθηγητή Γιώργου Τζιρτζιλάκη με τον Ανδρέα Γιακουμακάτο (ιστορικό της Αρχιτεκτονικής και μελετητή του Καραντινού), την Ξανθίππη Χοϊπέλ (συνεργάτη του κατά την περίοδο της διδασκαλίας του στη Θεσσαλονίκη) και τον Δημήτρη Γραμμένο (διευθυντή του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης).
Τέλος, ο Σταύρος Αυγουλούπης (καθηγητής της Αστρονομίας) αναφέρεται στο Αστεροσκοπείο του ΑΠΘ ως «κόσμημα του Πανεπιστημίου». Η γενναιόδωρη συμβολή της Μαίρης και της Εύας Καραντινού (υπεύθυνες για το Αρχείο Καραντινού) αποτέλεσε βασική προϋπόθεση για την προσέγγιση του εκτεταμένου και δημιουργικού έργου του αρχιτέκτονα. Προβάλλονται πολλά σχέδια και μακέτες, καθώς και φωτογραφίες.
5 Δεκεμβρίου 2014: Θάνατος του συγγραφέα Μένη Κουμανταρέα
«Βιβλιόραμα»
Απόσπασμα από την εκπομπή «Βιβλιόραμα», παραγωγής 1989, και την ενότητά της «Συναντήσεις», στην οποία ο συγγραφέας Μένης Κουμανταρέας, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στις 5 Δεκεμβρίου 2014, παραχωρεί συνέντευξη στον Μιχάλη Μήτρα, με αφορμή το βιβλίο του «Πλανόδιος σαλπιγκτής». Ο Μένης Κουμανταρέας εξηγεί για ποιους λόγους έγραψε το συγκεκριμένο βιβλίο, εξηγεί τι διαφορετικό έχει από τα υπόλοιπα έργα του, μιλάει για τον φίλο του και συγγραφέα Γιώργο Ιωάννου και τονίζει πως με τον «Πλανόδιο σαλπιγκτή» κλείνει ένας κύκλος που διέγραψε στη λογοτεχνία.
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Βερνίκος
Επιμέλεια εκπομπής: Κατερίνα Ζαρόκωστα, Μιχάλης Μήτρας
Αφιέρωμα στον ηθοποιό, σκηνοθέτη και δάσκαλο Γιώργο Λαζάνη
«Συν και πλην»
Αφιέρωμα της εκπομπής, που παρουσιάζουν η Μπήλιω Τσουκαλά, ο Ανδρέας Ροδίτης και η Λένα Αρώνη, στη θεατρική παράσταση «Βασιλιάς Ληρ». Στο απόσπασμα, ο Γιώργος Λαζάνης, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στις 5 Δεκεμβρίου 2006, μιλάει στην Ντίνα Πετροπούλου για το έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, στο οποίο κρατάει τον πρωταγωνιστικό ρόλο και υπογράφει και τη σκηνοθεσία, τονίζοντας ότι «απευθύνεται σε όλο τον κόσμο και σε όλες τις εποχές». Παράλληλα, αναφέρεται στον τρόπο που προσέγγισε το έργο, αλλά και στον χαρακτήρα του Βασιλιά Ληρ, ενώ παρακολουθούμε πλάνα από τις πρόβες, λίγο πριν από την πρεμιέρα του στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης, τη χειμερινή περίοδο 1999-2000.
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τσίλης
Το αφιέρωμα θα αναρτηθεί στη σελίδα του Αρχείου στο Facebook (www.facebook.com/ERTarchive)
Αφιέρωμα στον «πρίγκιπα της ελληνικής ροκ» Παύλο Σιδηρόπουλο
«Οι αταίριαστοι»
Δεύτερο μέρος από το αφιέρωμα του ψυχαγωγικού talk show της Σεμίνας Διγενή, στον «πρίγκιπα της ροκ» Παύλο Σιδηρόπουλο, με αφορμή την επέτειο του θανάτου του (6 Δεκεμβρίου 1990). Η Σεμίνα Διγενή συζητάει με τους καλεσμένους για την προσωπικότητά του, τη σχέση του με τη μουσική, τις γυναίκες, τη μοναχικότητα, τα γραπτά του, τον τρόπο με τον οποίο αναζητούσε την έμπνευση. Καλεσμένοι στην εκπομπή η αδελφή του Παύλου, Μελίνα Σιδηροπούλου, ο φίλος του Γιάννης Σπυρόπουλος Μπαχ, ο στενός συνεργάτης του και μουσικός παραγωγός Πάνος Ηλιόπουλος, η Δήμητρα Γαλάνη και ο φίλος του Άγγελος Μαστοράκης.
Η εκπομπή περιλαμβάνει και προβολή οπτικοακουστικών αποσπασμάτων με ερμηνείες τραγουδιών από τον ίδιο τον Παύλο Σιδηρόπουλο, όλα προερχόμενα από λήψεις του Πάνου Ηλιόπουλου, σε μια από τις τελευταίες εμφανίσεις του στη μουσική σκηνή «Μετρό» το 1989 μαζί με τους «Απροσάρμοστους». Επίσης, παρουσιάζεται απόσπασμα από την ταινία του Ανδρέα Θωμόπουλου, «Ο ασυμβίβαστος», στην οποία πρωταγωνιστεί ο Παύλος Σιδηρόπουλος.
Σκηνοθεσία: Καίτη Χιωτάκη
Παραγωγή: 2001
7 Δεκεμβρίου 1948: Γέννηση του τραγουδοποιού Λάκη Παπαδόπουλου
«Οι νότες και τα λόγια»
H Μαλβίνα Κάραλη φιλοξενεί στην εκπομπή της «Οι νότες και τα λόγια» τον αγαπημένο τραγουδοποιό Λάκη Παπαδόπουλο και συζητά μαζί του για τη σύγχρονη ελληνική μουσική, τις επιρροές του και τη σημασία της ελληνικής γλώσσας στη στιχουργική. Ο Λάκης Παπαδόπουλος -γνωστός και ως «Λάκης με τα ψηλά ρεβέρ»- μιλάει για την ανάγκη πρωτοτυπίας, τρυφερότητας και ευαισθησίας στα τραγούδια του. Παράλληλα παρουσιάζονται, στο στούντιο της εκπομπής, γνωστές επιτυχίες του σε στίχους και μουσική δική του, ερμηνευμένες από τον ίδιο και άλλους γνωστούς καλλιτέχνες, όπως οι Ελένη Δήμου, Ισιδώρα Σιδέρη, Γιάννης Ζουγανέλης, Μαρία Λεφάκη, κ.ά.
Σκηνοθεσία: Σταύρος Ζερβάκης
Παραγωγή: 1989