Το Αρχείο της ΕΡΤ υποδέχεται τον Μάιο
με ξεχωριστά αφιερώματα και ειδικές εκπομπές
Από 5 έως 11 Μαΐου 2025
Εξαιρετικά αφιερώματα στον «τροβαδούρο της Αθήνας» Νίκο Γούναρη, στους ηθοποιούς Βασίλη Διαμαντόπουλο και Κώστα Καρρά, στον λαϊκό τραγουδιστή Στράτο Διονυσίου, με αφορμή τις επετείους θανάτου τους, και στον «πατριάρχη» του ρεμπέτικου, Μάρκο Βαμβακάρη, καθώς συμπληρώνονται 120 χρόνια από τη γέννησή του, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το Αρχείο της ΕΡΤ, την εβδομάδα από Δευτέρα 5 έως Κυριακή 11 Μαΐου 2025.
Ακόμη, μέσα από σπάνιο φωτογραφικό, οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό και πρωτοσέλιδα εφημερίδων της εποχής, η σειρά ντοκιμαντέρ «Πανόραμα του αιώνα» αποτυπώνει την αιματηρή εξέγερση των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη, το 1936.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν, επίσης, οι ξεχωριστές ειδικές εκπομπές αφιερωμένες στην έναρξη του Δεύτερου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας (11 Μαΐου 1952), στην Παγκόσμια Ημέρα Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου, καθώς και στην τέχνη των καραβομαραγκών, που χάνεται.
Τα αφιερώματα αναρτώνται στον ιστότοπο της ΕΡΤ www.ert.gr/archeio, καθώς και στη σελίδα του Αρχείου στο Facebook www.facebook.com/ERTarchive
5 Μαΐου 1965: Θάνατος του Νίκου Γούναρη
«Νίκος Γούναρης – Ο τροβαδούρος της Αθήνας»
Συμπληρώνονται φέτος 60 χρόνια από τον θάνατο του Νίκου Γούναρη, ο οποίος μεσουράνησε τη δεκαετία του ’50 στο ελληνικό πεντάγραμμο υπηρετώντας το ελαφρό τραγούδι. Ο πολυτάλαντος καλλιτέχνης, κιθαρίστας, συνθέτης, ερμηνευτής και στιχουργός, έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία μόλις 49 ετών. Το έργο του παραμένει ανεξίτηλο με δεκάδες δημοφιλή τραγούδια, όπως «Σουσουράδα», «Αυτός ο άλλος», «Ένα βράδυ που ’βρεχε», «Σκαλί σκαλί θα κατεβώ», «Πού να ’σαι τώρα, αγαπημένη», «Άρχισαν τα όργανα» κ.ά. Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει το αφιέρωμα «Νίκος Γούναρης – Ο τροβαδούρος της Αθήνας», παραγωγής 1988, για τα 23 χρόνια από τον θάνατο του σπουδαίου τροβαδούρου, εστιασμένο στην καλλιτεχνική του πορεία μέσα από μαρτυρίες ανθρώπων που τον γνώρισαν. Μιλούν φίλοι του και συνεργάτες, όπως ο Φώτης Πολυμέρης και ο Τώνης Μαρούδας (στην τελευταία του τηλεοπτική εμφάνιση), θυμούνται περιστατικά που αναφέρονται τόσο στο εξαίρετο ταλέντο του ως μουσικού όσο και σε στοιχεία της προσωπικότητάς του. Μεγάλες του επιτυχίες τραγουδούν η Βίκυ Μοσχολιού και το δημοφιλές λαϊκό συγκρότημα της δεκαετίας του ’80 «Τα Παιδιά από την Πάτρα», ενώ μελωδίες του παίζουν ο Μίμης Πλέσσας και ο Γιώργος Κατσαρός. Περιλαμβάνονται, ακόμη, στιγμιότυπα από ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου του ’50.
Σκηνοθεσία: Βασίλης Βλαχοδημητρόπουλος
Διεύθυνση παραγωγής: Άγγελος Ρούσσος
Επιμέλεια-συντονισμός: Μουσικό Τμήμα ΕΤ-2
8-9 Μαΐου 1936:
Η αιματηρή εξέγερση των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη
«Πανόραμα του αιώνα» – Θεσσαλονίκη, Μάης 1936
Για την επέτειο από τα γεγονότα των απεργιακών κινητοποιήσεων των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη τον Μάιο του 1936, που κατέληξαν σε αιματηρές συγκρούσεις με τη Χωροφυλακή και σε μεγαλειώδεις πορείες διαμαρτυρίας από πλήθος κλάδων εργαζομένων, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει απόσπασμα από το επεισόδιο 27 της σειράς ντοκιμαντέρ «Πανόραμα του αιώνα», παραγωγής 1983, με θέμα τα συγκεκριμένα γεγονότα μέσα από τη χρήση σπάνιου φωτογραφικού, οπτικοακουστικού αρχειακού υλικού και πρωτοσέλιδα εφημερίδων της εποχής.
Σκηνοθεσία: Φώτος Λαμπρινός
(Το αφιέρωμα θα αναρτηθεί στη σελίδα του Αρχείου στο Facebook)
5 Μαΐου 1999: Θάνατος του ηθοποιού Βασίλη Διαμαντόπουλου
«Νυχτερινός επισκέπτης»
Ο σπουδαίος Έλληνας ηθοποιός και δάσκαλος της υποκριτικής Βασίλης Διαμαντόπουλος, γεννημένος το 1920 στον Πειραιά, έκανε την πρώτη θεατρική του εμφάνιση στο Θέατρο Τέχνης το 1942, παίζοντας μαζί με τον δάσκαλό του, Κάρολο Κουν, στην «Αγριόπαπια» του Ίψεν. Ήταν ο πρώτος ηθοποιός που εμφανίστηκε ζωντανά στην ελληνική τηλεόραση, το 1966, στο μονόπρακτο «Αυτός και το παντελόνι του», του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Το σίριαλ «Εκείνος και Εκείνος», έργο του Κώστα Μουρσελά που μεταδόθηκε από την τηλεόραση την περίοδο 1972-1974, άφησε εποχή, με τον Βασίλη Διαμαντόπουλο στον ρόλο του Λουκά πλάι στον Γιώργο Μιχαλακόπουλο (Σόλων), ενώ συγκλονιστική ήταν η ερμηνεία του στον ρόλο του συμβολαιογράφου (Τάπα) στην ομότιτλη σειρά της ΕΡΤ το 1979. Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει την εκπομπή «Νυχτερινός επισκέπτης», στην οποία ο Άρης Σκιαδόπουλος συζητάει με τον ηθοποιό Βασίλη Διαμαντόπουλο στο δικό του θέατρο, το Σύγχρονο Θέατρο, που ίδρυσε το 1993.
Ο Βασίλης Διαμαντόπουλος, σε μια εκ βαθέων συζήτηση, κάνει αποτίμηση της παρουσίας του και προσφοράς του στον χώρο της τέχνης έχοντας διανύσει μακρά διαδρομή στο θέατρο. Μιλάει για τις αξίες και τα προσωπικά του «πιστεύω» που τον συντρόφευσαν ως στάση ζωής. Σκηνοθεσία: Παναγιώτης Κακαβιάς
Παραγωγή: Τμήμα Ενημερωτικών Εκπομπών ΕΤ-1
6 Μαΐου 2012: Θάνατος του ηθοποιού Κώστα Καρρά
«Θεατρική εβδομάδα»
Η Δανάη Στρατηγάκη επισκέπτεται το Θέατρο Αθηνά, όπου ανεβαίνει το έργο «Καημένε μου Μάρικ» του Αλεξέι Αρμπούζοφ, σε σκηνοθεσία του Γιώργου Μιχαηλίδη, με πρωταγωνιστές τον Κώστα Καρρά, την Κάτια Δανδουλάκη και τον Στέλιο Καλογερόπουλο, και συνομιλεί με τον Κώστα Καρρά και τον Γιώργο Μιχαηλίδη. Προβάλλονται πλάνα της παράστασης. Επιμέλεια-παρουσίαση: Δανάη Στρατηγάκη
Σκηνοθεσία: Κώστας Κατσαρόπουλος
Παραγωγή: 1978
7 Μαΐου: Η τέχνη των καραβομαραγκών – Σάμος 1988
«Η ΕΤ-1 σε όλη την Ελλάδα – Μαΐστορες και πλεούμενα της Σάμου»
Αφιέρωμα στα ναυπηγεία, στους μαστόρους-ναυπηγούς της Σάμου και στην τέχνη των καραβομαραγκών, που χάνεται. Η εκπομπή, παραγωγής 1978, ξεκινά με παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες Σαμιωτών πολιτών με τις οικογένειές τους, καθώς και ναυπηγών και παλιών καραβόσκαρων και επιχειρείται μια ιστορική αναδρομή στη ναυπηγική, που άνθησε στη Σάμο κατά τον 19ο αιώνα και έως τη δεκαετία του 1950. Η κάμερα της εκπομπής καταγράφει πλάνα από τα στενά του Βαθιού και από το Πυθαγόρειο στη Σάμο. Παλιοί και νεότεροι ναυπηγοί μιλούν για το παρελθόν και το παρόν της κατασκευής καϊκιών. Στη συνέχεια, οι συντελεστές της εκπομπής πηγαίνουν στον όρμο του Αγίου Ισιδώρου, όπου εξακολουθεί να λειτουργεί το μοναδικό ναυπηγείο του νησιού, και καταγράφουν πλάνα από τη διαδικασία κατασκευής καϊκιών και τρατών. Οι μάστορες εξηγούν πώς μειώθηκε ο αριθμός των παραδοσιακών τεχνιτών, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας και της έλλειψης ενδιαφέροντος από τους νέους. Στην εκπομπή μιλούν οι ναυπηγοί Εμμανουήλ Ωρολογάς, Στέλιος Ψιλοπάτης, Νίκος Φουρναράκης και Μάριος Ψιλοπάτης.
Σκηνοθεσία: Χάρης Παπαδόπουλος
8 Μαΐου: Παγκόσμια Ημέρα Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου
«Έκτη αίσθηση-Ελληνικός Ερυθρός Σταύρος»
Αφιέρωμα στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό. Παρουσιάζονται οι ξεχωριστές υπηρεσίες του Ερυθρού Σταυρού. Μιλούν οι: Κατερίνα Παλιούρα, εθελόντρια-γενική γραμματέας Δ.Σ. του ΕΕΣ Θεσσαλονίκης, Βαγγέλης Στρατής, αρχηγός Σώματος Εθελοντών Σαμαρειτών, Διασωστών και Ναυαγοσωστών ΕΕΣ Θεσσαλονίκης και Βασιλεία Καριτζή, υπαρχηγός Σώματος Εθελοντών Σαμαρειτών Διασωστών και Ναυαγοσωστών ΕΕΣ Θεσσαλονίκης.
Παρουσίαση-δημοσιογραφική έρευνα: Γιώργος Μπελίρης
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Αγιανίδης
Παραγωγή: 2017
8-9 Μαΐου 1936: Η αιματηρή εξέγερση των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη
«Πανόραμα του αιώνα» – Θεσσαλονίκη, Μάης 1936
Για την επέτειο από τα γεγονότα των απεργιακών κινητοποιήσεων των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη τον Μάιο του 1936, που κατέληξαν σε αιματηρές συγκρούσεις με τη Χωροφυλακή και σε μεγαλειώδεις πορείες διαμαρτυρίας από πλήθος κλάδων εργαζομένων, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει απόσπασμα από το επεισόδιο 27 της σειράς ντοκιμαντέρ «Πανόραμα του αιώνα», παραγωγής 1983, με θέμα τα συγκεκριμένα γεγονότα μέσα από τη χρήση σπάνιου φωτογραφικού, οπτικοακουστικού αρχειακού υλικού και πρωτοσέλιδα εφημερίδων της εποχής.
Σκηνοθεσία: Φώτος Λαμπρινός
(Το αφιέρωμα θα αναρτηθεί στη σελίδα του Αρχείου στο Facebook)
10 Μαΐου 1905: Γέννηση του ρεμπέτη Μάρκου Βαμβακάρη
«Μακρινές φιλίες»
Το Αρχείο της ΕΡΤ για τα 120 χρόνια από τη γέννηση του «πατριάρχη» του ρεμπέτικου, Μάρκου Βαμβακάρη, προτείνει επεισόδιο της σειράς «Μακρινές φιλίες» του Λευτέρη Παπαδόπουλου, παραγωγής 2001, αφιερωμένο στον Βαμβακάρη. Ο Παπαδόπουλος μιλάει για τη συμβολή του Βαμβακάρη στο ελληνικό τραγούδι, θυμάται στιγμές που μοιράστηκε μαζί του και αναφέρεται σε σημαντικούς σταθμούς στην πορεία του, σε μεγάλους Έλληνες μουσικούς που επηρέασε, αλλά και στον γιο του, Στέλιο, ο οποίος συνεχίζει την παράδοση του πατέρα. Η εκπομπή περιλαμβάνει αρχειακό υλικό με τον ίδιο τον Μάρκο Βαμβακάρη
Σκηνοθεσία: Βασίλης Θωμόπουλος
Παρουσίαση: Λευτέρης Παπαδόπουλος
11 Μαΐου 1952: Έναρξη του Δεύτερου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας
«Συν και πλην» – Αφιέρωμα: 50 χρόνια Δεύτερο Πρόγραμμα
Το καθημερινό, ζωντανό, πολιτιστικό και ψυχαγωγικό μαγκαζίνο της ΕΡΤ «Συν και πλην» είναι αφιερωμένο στο Δεύτερο Πρόγραμμα, με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων λειτουργίας του, το 2002. Καλεσμένοι της εκπομπής είναι οι: Γιώργος Παπαστεφάνου, Άννα Παναγιωτοπούλου, Σπύρος Πιπεράκης, Έφη Μεταλληνού, Γιώργος Μητρόπουλος, Στέφανος Ληναίος, Μαργαρίτα Μυτιληναίου, Πάνος Γεραμάνης. Παράλληλα, μέσα από βίντεο, μιλούν για τον αγαπημένο σταθμό ο Μίμης Πλέσσας, η Γιοβάννα, ο Γιάννης Βογιατζής και ο Νίκος Δήμου.
Σκηνοθεσία: Νίκος Καλοκαιρινός
Παρουσίαση: Λένα Αρώνη, Μάριον Μιχελιδάκη
11 Μαΐου 1990: Ο θάνατος του μεγάλου λαϊκού τραγουδιστή Στράτου Διονυσίου
«Το καλλιτεχνικό καφενείο»
Ο Στράτος Διονυσίου και ο γιος του, Άγγελος, συναντιούνται στο «Καλλιτεχνικό καφενείο» και συζητούν με τον Βασίλη Τσιβιλίκα για τις μεταξύ τους σχέσεις στον χώρο του τραγουδιού, για τις προκλήσεις του επαγγέλματος, για την επιβίωση του λαϊκού τραγουδιού. Ο Άγγελος Διονυσίου αφηγείται πώς μπήκε στον χώρο του τραγουδιού, μιλάει για τον ρόλο που έπαιξε στην απόφασή του η καριέρα του πατέρα του, ενώ ο Στράτος Διονυσίου περιγράφει πώς αντέδρασε όταν πρωτάκουσε τον γιο του να τραγουδά στο νυχτερινό κέντρο «Σου-Μου».
Ο Στράτος Διονυσίου μιλάει για το ξεκίνημα της δικής του διαδρομής στο λαϊκό τραγούδι και για την ηχογράφηση του πρώτου του τραγουδιού «Εγώ δεν είμαι ένοχος», το οποίο έγινε μεγάλο σουξέ, καθώς είχε συνδεθεί με την εκτέλεση στην Αμερική του θανατοποινίτη Κάριλ Τσέσμαν. Με τη συνοδεία του Μίμη Πλέσσα στο πιάνο και του Θανάση Πολυκανδριώτη στο μπουζούκι, πατέρας και γιος τραγουδούν μαζί μια μικρή επιλογή από τις γνωστές επιτυχίες του Στράτου, αλλά και νεότερα τραγούδια του Άγγελου Διονυσίου.
Η εκπομπή κλείνει με το τραγούδι «Ο Σαλονικιός».
Ημερομηνία πρώτης μετάδοσης: 17/5/1986
Παρουσίαση: Μίμης Πλέσσας, Βασίλης Τσιβιλίκας, Κώστας Φέρρης
Τηλεσκηνοθεσία: Νέστωρ Παβέλλας