Αρχείο της ΕΡΤ: Εξαιρετικά αφιερώματα
με σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό
Από Δευτέρα 13 έως και Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2025
Ξεχωριστά αφιερώματα, θεματικές εκπομπές και ντοκιμαντέρ με σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το Αρχείο της ΕΡΤ, την εβδομάδα από Δευτέρα 13 έως και Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2025.
Για την επέτειο γέννησης της Μελίνας Μερκούρη (18 Οκτωβρίου 1920), το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει, για πρώτη φορά, το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «Γεια σου, Μελίνα», της Δάφνης Τζαφέρη, το οποίο γυρίστηκε το 1998, τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατό της, και σκιαγραφεί το πορτρέτο της πολιτικού, αγωνίστριας και καλλιτέχνιδας Μελίνας μέσα από τη σχέση της με το τραγούδι. Πλούσιο και σπάνιο οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό διατρέχει την εκπομπή.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αφιερώματα στον σπουδαίο χαράκτη Τάσσο, στη μεγάλη κυρία της δημοσιογραφίας, Ελένη Βλάχου, στον σκηνοθέτη-σεναριογράφο Γιάννη Δαλιανίδη, στη χορογράφο Ραλλού Μάνου και στον σκηνογράφο-ενδυματολόγο Γιώργου Ανεμογιάννη.
Ακόμη, με αφορμή τη συμπλήρωση 45 χρόνων από τη μεγάλη νίκη της Εθνικής μας Ομάδας επί της Δανίας στην Κοπεγχάγη, στις 15 Οκτωβρίου 1980, παρουσιάζονται στιγμιότυπα του αγώνα σε περιγραφή του Γιάννη Διακογιάννη.
Στις 17 Οκτωβρίου 2025, το Ηρώδειο κατεβάζει αυλαία, τουλάχιστον για τρία χρόνια, προκειμένου να πραγματοποιηθούν εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης. Μέσα από την εκπομπή «Παρασκήνιο», παραγωγής 1980, καταγράφονται η μακραίωνη ιστορία του και η υψηλή αξία του συγκεκριμένου χώρου.
Τα αφιερώματα αναρτώνται στον ιστότοπο της ΕΡΤ
www.ert.gr/ert-arxeio/
καθώς και στη σελίδα του Αρχείου στο Facebook
www.facebook.com/ERTarchive
«Μονόγραμμα» – Α. Τάσσος (Α΄ & Β΄ Μέρος)
Το Αρχείο της ΕΡΤ για τα 40 χρόνια από τον θάνατο του χαράκτη Τάσσου (Τάσσος Αλεβίζος), που έφυγε από τη ζωή στις 13 Οκτωβρίου 1985, παρουσιάζει το αυτοβιογραφικό ντοκιμαντέρ της σειράς «Μονόγραμμα», που ολοκληρώθηκε σε δύο μέρη. Ο χαράκτης Τάσσος αυτοβιογραφείται, μιλώντας για τη ζωή του και το έργο του, τον Μάρτιο του 1985, λίγους μήνες πριν από τον θάνατό του. Η εκπομπή αναδεικνύει την πολυετή και πλούσια προσφορά του στη νεοελληνική τέχνη. Ο Τάσσος κάνει αποτίμηση της πορείας του και καταθέτει την προσωπική του άποψη για το είδος της τέχνης που υπηρετεί και τη σημασία της. Εξηγεί την έννοια του «στρατευμένου» καλλιτέχνη προσανατολισμένος ο ίδιος στους λαϊκούς αγώνες και στα ιδανικά τους. Τα γυρίσματα έγιναν στο σπίτι του, στο ατελιέ του, στους τόπους όπου εργάστηκε, όπως το εργοστάσιο «Ασπιώτη-ΕΛΚΑ», στο Μουσείο των Ελληνικών Ταχυδρομείων, στην περιοχή που πρωτοέζησε στην Αθήνα και αλλού.
Η κάμερα καταγράφει εικόνες από το εικαστικό έργο του Τάσσου (χαρακτικά, ξυλογραφίες, προσχέδια) όλο εκφραστική δύναμη και κοινωνικούς συμβολισμούς, από την ΕΑΜική Αντίσταση ως τα έργα κοινωνικής διαμαρτυρίας απέναντι στη Χούντα, τις αφίσες, τα εμβληματικά ψηφιδωτά, τις σειρές γραμματοσήμων και τα απαράμιλλα δείγματα εικονογραφίας και τέχνης του βιβλίου. Σκηνοθεσία: Σωτήρης Λαμπρόπουλος
Φωτογραφία: Νίκος Γαρδέλης
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
«Μαρτυρίες» – «Ελένη Βλάχου, η μεγάλη κυρία της δημοσιογραφίας»
Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον θάνατο της μεγάλης κυρίας της δημοσιογραφίας, Ελένης Βλάχου, η οποία έφυγε από τη ζωή στις 14 Οκτωβρίου 1995. Το συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Μαρτυρίες», παραγωγής 2009, είναι αφιερωμένο στη διακεκριμένη δημοσιογράφο και εκδότρια των εφημερίδων «Καθημερινή» και «Μεσημβρινή», Ελένη Βλάχου. Μέσα από τις μαρτυρίες συνεργατών της, καθώς και αποσπάσματα από παλαιότερη συνέντευξη της ίδιας στον Γιώργο Πετρίτση, σκιαγραφείται το πορτραίτο της «Μεγάλης κυρίας της ελληνικής δημοσιογραφίας». Μιλούν για εκείνη ο Δημήτρης Παπαπαναγιώτου, δημοσιογράφος-πρώην διευθυντής της «Καθημερινής», η δημοσιογράφος Μαρία Καραβία, ο πρώην πολιτικός συντάκτης της «Καθημερινής» και πρεσβευτής της Ελλάδας στην Unesco Γιώργος Αναστασόπουλος, ο δημοσιογράφος Τάκης Δρακάτος, η δημοσιογράφος Ροζίτα Σώκου, ο Παναγιώτης Λαμπρίας, δημοσιογράφος και πρώην διευθυντής της «Μεσημβρινής».
Σενάριο-Σκηνοθεσία: Γιώργος Πετρίτσης
15 Οκτωβρίου 1980: 45 χρόνια από τον θρίαμβο της Κοπεγχάγης
Αθλητικό Αρχείο
Σαν σήμερα το 1980, διεξήχθη ο αγώνας Δανία-Ελλάδα, στο πλαίσιο της προκριματικής φάσης του Μουντιάλ ’82. Η συνάντηση έγινε στο Ίντερτζ Πάρκ της Κοπεγχάγης κι έμεινε στην ιστορία, καθώς η Εθνική Ομάδα νίκησε με 1-0, ενώ έλαμψε και το άστρο του Νίκου Σαργκάνη, που έκανε το ντεμπούτο του με τη φανέλα με το εθνόσημο πραγματοποιώντας εκπληκτική εμφάνιση, που του απέδωσε και το προσωνύμιο «φάντομ». Το Αρχείο της ΕΡΤ, με αφορμή τη συμπλήρωση 45 χρόνων από τη μεγάλη νίκη της Εθνικής Ομάδας, παρουσιάζει στιγμιότυπα του αγώνα που είχε μεταδοθεί ζωντανά σε περιγραφή του Γιάννη Διακογιάννη.
Το αφιέρωμα θα αναρτηθεί στη σελίδα του Αρχείου στο Facebook (www.facebook.com/ERTarchive)
«Ελληνικά Επίκαιρα»
Ταινία «Επικαίρων» του 1967 με την πρεμιέρα παράστασης του Ελληνικού Χοροδράματος της Ραλλούς Μάνου, που ανέβηκε στο Θέατρο Κοτοπούλη, σε διοργάνωση του Δήμου Αθηναίων, με αφορμή τον θάνατο της σπουδαίας χορογράφου, στις 15 Οκτωβρίου 1988.
Προβάλλονται στιγμιότυπα από την παράσταση, στην οποία συμμετέχει και η ίδια η χορογράφος. Παρουσιάστηκαν τα έργα «Έξι λαϊκές ζωγραφιές», σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι, καθώς και τρία καινούργια έργα: «Εν αρχή ην», του Α. Κορέλι, τα «Εφήμερα» του Κ. Στοκχάουζεν και η «Απολογία της Κλυταιμνήστρας» του Θόδωρου Αντωνίου.
Το αφιέρωμα θα αναρτηθεί στη σελίδα του Αρχείου στο Facebook (www.facebook.com/ERTarchive)
«Cine Nostalgia» – Γιάννης Δαλιανίδης
Συμπληρώνονται, φέτος, 15 χρόνια από τον θάνατο του Γιάννη Δαλιανίδη, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στις 16 Οκτωβρίου 2010. Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει την εκπομπή «Cine Nostalgia», παραγωγής 2006, στην οποία η Μαρία Μπαλοδήμου συναντά τον σκηνοθέτη και σεναριογράφο Γιάννη Δαλιανίδη και επιχειρεί μαζί του μια αναδρομή στη ζωή και στην καριέρα του. Ο Γιάννης Δαλιανίδης ανακαλεί την περίοδο που εργάστηκε ως χορευτής στο μουσικό θέατρο της Αθήνας και περιγράφει πώς ξεκίνησε να ασχολείται με τη συγγραφή σεναρίων και τη σκηνοθεσία. Ακόμη, αναφέρεται στις ταινίες που σκηνοθέτησε και στη συνεργασία του με σπουδαίους και σπουδαίες ηθοποιούς του θεάτρου και του κινηματογράφου. Για τον Γιάννη Δαλιανίδη, τη συνεργασία και τη φιλία τους μιλούν στην κάμερα της εκπομπής η Μάρθα Καραγιάννη, ο Κώστας Βουτσάς, ο Γιάννης Βογιατζής, η Μαρλέν Καρρέρ και ο Μάκης Κωστίνης. Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου προβάλλονται τίτλοι κινηματογραφικών ταινιών που σκηνοθέτησε ο Γιάννης Δαλιανίδης, καθώς και αποσπάσματα από ταινίες του, μεγάλες επιτυχίες του ελληνικού κινηματογράφου, όπως «Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος» (1960), «Οι κληρονόμοι» (1964), «Στεφανία» (1966), «Οι θαλασσιές οι χάντρες» (1967), «Γοργόνες και μάγκες» (1968), «Κορίτσια για φίλημα» (1965) κ.ά.
Σκηνοθεσία: Πάνος Κέκας, Πάνος Κατέρης
Δημοσιογραφική επιμέλεια-παρουσίαση: Μαρία Μπαλοδήμου
17 Οκτωβρίου 2025: Το Ηρώδειο κατεβάζει αυλαία
«Παρασκήνιο» – Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Το Ωδείο Ηρώδου Αττικού, μετά την ολοκλήρωση των καλοκαιρινών εκδηλώσεων, κλείνει για μια περίοδο τουλάχιστον τριών ετών, προκειμένου να πραγματοποιηθούν εργασίες συντήρησης, αποκατάστασης, προστασίας και ανάδειξης του μνημείου. Η συγκεκριμένη εκπομπή της σειράς «Παρασκήνιο», παραγωγής 1980, είναι αφιερωμένη στο Αρχαίο Ωδείο και στη μακραίωνη ιστορία του. Περιγράφονται η λειτουργία του, η καταστροφή και μετέπειτα αναστήλωσή του, αλλά και οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που φιλοξενούσε. Ο Θανάσης Νακάσης, αρχιτέκτονας αναστηλώσεων, μιλάει για την αρχιτεκτονική, τον σχεδιασμό και την κατασκευή του, ο κριτικός θεάτρου Αλκιβιάδης Μαργαρίτης για τις καλλιτεχνικές παραστάσεις που έλαβαν χώρα εκεί και ο θεατρικός σκηνοθέτης Μίνως Βολανάκης μιλάει για την υψηλή αξία του συγκεκριμένου χώρου.
Σκηνοθεσία: Μάνος Ευστρατιάδης
Ρεπορτάζ: Δημήτρης Γκιώνης
18 Οκτωβρίου 1920-2025: 105 χρόνια από τη γέννηση της Μελίνας Μερκούρη
«Γεια σου, Μελίνα»
Για την επέτειο γέννησης της Μελίνας Μερκούρη, το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει, για πρώτη φορά, το αφιέρωμα «Γεια σου, Μελίνα», ένα ντοκιμαντέρ της Δάφνης Τζαφέρη για τη Μελίνα Μερκούρη, που γυρίστηκε το 1998, τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατό της, και το οποίο σκιαγραφεί το πορτρέτο της πολιτικού, αγωνίστριας και καλλιτέχνιδας Μελίνας μέσα από τη σχέση της με το τραγούδι. Από τη θριαμβευτική πορεία σε εκατοντάδες θεατρικές παραστάσεις έως τον ρόλο της ακτιβίστριας και τη μετατροπή της σε πολιτικό σύμβολο αντίστασης. Πλούσιο οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό διατρέχει την εκπομπή, ξετυλίγοντας σταθμούς της διαδρομής της στο θεατρικό σανίδι και στη μεγάλη οθόνη, με τραγούδια που γνώρισαν τεράστια απήχηση, όπως «Τα παιδιά του Πειραιά», τις συνεργασίες της με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μάνο Χατζιδάκι, τον αντιδικτατορικό αγώνα στο εξωτερικό, την αγωνιστική της δράση μέσα από το πολιτικό τραγούδι στις μεγάλες συναυλίες της Μεταπολίτευσης, και στην τραγωδία της Κύπρου. Για την προσωπικότητά της, την πληθωρική και ακτινοβόλα παρουσία της μιλούν ο Σταμάτης Φασουλής, ο Ζυλ Ντασσέν και ο Διονύσης Σαββόπουλος. Τραγουδούν οι Ελένη Τσαλιγοπούλου, Γιώργος Νταλάρας, Χάρις Αλεξίου, Μάριος Φραγκούλης και Δήμητρα Γαλάνη.
Η Νάνα Μούσχουρη ερμηνεύει το «Γεια σου, Μελίνα», σε στίχους Άρη Δαβαράκη και μουσική Ευανθίας Ρεμπούτσικα.
Σκηνοθεσία: Δάφνη Τζαφέρη
Κείμενα-Παρουσίαση: Άρης Δαβαράκης
«Νυχτερινός επισκέπτης» – Γιώργος Ανεμογιάννης
Συνέντευξη του σημαντικού Έλληνα σκηνογράφου και ενδυματολόγου Γιώργου Ανεμογιάννη, που έφυγε από τη ζωή στις 19 Οκτωβρίου 2005, στον Άρη Σκιαδόπουλο για την προσωπική και καλλιτεχνική του πορεία, η οποία αριθμεί περίπου 500 σκηνογραφίες σημαντικών θεατρικών παραστάσεων.
Ο Ανεμογιάννης αναφέρεται στις συνεργασίες που ξεχωρίζει με τους σκηνοθέτες Δημήτρη Ροντήρη, Τάκη Μουζενίδη, Δημήτρη Μυράτ και Κάρολο Κουν, ενώ περιγράφει εκτενώς τη 15χρονη συνεργασία του με τη Μαρίκα Κοτοπούλη. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής, παραγωγής 1996, παρακολουθούμε πλούσιο αρχειακό φωτογραφικό υλικό από την προσωπική συλλογή του Γ. Ανεμογιάννη, καθώς και λεπτομέρειες από τις μακέτες που διατηρεί σε προθήκες από τις θεατρικές παραστάσεις για τις οποίες εργάστηκε.
Σκηνοθεσία: Παναγιώτης Κακαβιάς
Παρουσίαση – Έρευνα: Άρης Σκιαδόπουλος