Εξαιρετικά αφιερώματα, θεματικές εκπομπές
και μοναδικά ντοκιμαντέρ από το Αρχείο της ΕΡΤ
Από Δευτέρα 21 έως και Κυριακή 27 Ιουλίου 2025
Εξαιρετικά αφιερώματα, θεματικές εκπομπές και μοναδικά ντοκιμαντέρ με σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το Αρχείο της ΕΡΤ, την εβδομάδα από Δευτέρα 21 έως και Κυριακή 27 Ιουλίου 2025.
Τα αφιερώματα αναρτώνται στον ιστότοπο της ΕΡΤ www.ert.gr/archeio, καθώς και στη σελίδα του Αρχείου στο Facebook www.facebook.com/ERTarchive
21 Ιουλίου 1928: Θάνατος του ποιητή Κώστα Καρυωτάκη
«Οι ποιητές μας – Κώστας Καρυωτάκης»
Δραματοποιημένο αφιέρωμα στον ποιητή Κώστα Καρυωτάκη σε σενάριο και σκηνοθεσία της Φρίντας Λιάππα, στο πλαίσιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Οι ποιητές μας».
Παίζουν οι ηθοποιοί: Βασίλης Παπαβασιλείου (στον ρόλο του Κ. Καρυωτάκη) και Γιώτα Φέστα (στον ρόλο της Μαρίας Πολυδούρη), με κινηματογραφημένα πλάνα στην Πρέβεζα, σε μέρη που συνδέονται με τη ζωή και τον θάνατο του ποιητή.
Ακούγονται ποιήματα, πεζά κείμενα, καθώς και αποσπάσματα από τις επιστολές του Κώστα Καρυωτάκη.
Σενάριο-σκηνοθεσία: Φρίντα Λιάππα
Διεύθυνση φωτογραφίας: Νίκος Σμαραγδής
Παραγωγός: Τάσος Λέρτας
Παραγωγή: 1982
21 Ιουλίου 1965: Δολοφονία του αγωνιστή της Αριστεράς,
Σωτήρη Πέτρουλα
Ειδησεογραφικό ρεπορτάζ – Με θέα τον θάνατο του Σωτήρη Πέτρουλα
Το Αρχείο της ΕΡΤ για την επέτειο εξήντα ετών από τη δολοφονία του Σωτήρη Πέτρουλα κατά τη διάρκεια συμπλοκών ανάμεσα σε διαδηλωτές και αστυνομικούς στην Αθήνα κατά την ταραγμένη περίοδο των «Ιουλιανών» και της λεγόμενης «Αποστασίας» τον Ιούλιο του 1965, παρουσιάζει ρεπορτάζ του 1985 με αφορμή τα 20 χρόνια από τον θάνατό του.
Η μητέρα του Σωτήρη Πέτρουλα μιλάει στην κάμερα της ΕΡΤ και περιγράφει με λεπτομέρειες όσα έζησε το βράδυ που χάθηκε ο γιος της, καθώς και τα γεγονότα της επόμενης ημέρας μέχρι να εντοπίσουν με τον σύζυγό της τη σορό του νεκρού γιου τους.
Παραγωγή: 1985
22 Ιουλίου 2021: Θάνατος της ηθοποιού Μάγιας Λυμπεροπούλου
«Πρόσωπα Θέατρου – Μάγια Λυμπεροπούλου»
Στο συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς «Πρόσωπα Θεάτρου», η σπουδαία ηθοποιός Μάγια Λυμπεροπούλου επισκέπτεται το Θέατρο Τέχνης και το θέατρο «Αεικίνητο» όπου, τη θεατρική περίοδο 1983-84, πρωταγωνιστούσε στο έργο «Οι Αλλοπαρμένοι» των William Rowley και Thomas Middleton, σε σκηνοθεσία Γιώργου Σεβαστίκογλου, και επιχειρεί μια αναδρομή στη μεγάλη καριέρα της.
Η αφήγησή της αρχίζει από την παράσταση του 1959 «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» του Τενεσί Ουίλιαμς, σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν, με την οποία άρχισε η ίδια την πορεία της στο θέατρο, ως πρωτοετής μαθήτρια της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης.
Ειδικότερα, η Μάγια Λυμπεροπούλου περιγράφει τις εικόνες που θυμάται από εκείνη την παράσταση και τη στήριξη που της προσέφερε ο Κάρολος Κουν πριν βγει στη σκηνή.
Ακόμη, μιλά για τους διάφορους ρόλους της καριέρας της, για την αφοσίωσή της στο θέατρο και για τη σχέση ηθοποιού με τον σκηνοθέτη.
Τέλος, περιγράφει το δέος που νιώθει όταν παίζει στην Επίδαυρο.
Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου προβάλλονται αποσπάσματα και φωτογραφίες από παραστάσεις στις οποίες έχει πρωταγωνιστήσει.
Σκηνοθεσία: Κώστας Αριστόπουλος
Έρευνα-επιμέλεια: Νανά Νικολάου, Χρίστος Αυθίνος
Παραγωγή: 1984
23 Ιουλίου 1996: Θάνατος της Αλίκης Βουγιουκλάκη
«Διάλογοι – Αλίκη Βουγιουκλάκη»
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει την εκπομπή «Διάλογοι», στην οποία ο Νίκος Δήμου συνδιαλέγεται «πρόσωπο με πρόσωπο» με την Αλίκη Βουγιουκλάκη το 1986, σ’ έναν απροσχεδίαστο διάλογο, προσφέροντας στους θεατές μια ενδιαφέρουσα συζήτηση έξω από τα τηλεοπτικά «κλισέ». Η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το φαινόμενο Αλίκη Βουγιουκλάκη και την τεράστια επιρροή που ασκεί επί 30 συνεχή έτη στο κοινό της. Η ίδια καταθέτει την προσωπική της εμπειρία για την έννοια «σταρ», μιλά για το πρόβλημα του προσώπου του ηθοποιού όταν ταυτίζεται με τους ρόλους του, σχολιάζει την τόλμη της να υποδύεται ρόλους μη δοκιμασμένους όπως της Φιλουμένας, που ερμήνευε εκείνη την περίοδο στην ομότιτλη παράσταση σε σκηνοθεσία του Σπύρου Ευαγγελάτου και για την οποία είχε δεχθεί αποθεωτικές κριτικές. Υπογραμμίζει πως είναι κυρίως ηθοποιός του θεάτρου και αναφέρεται, από την ιδιότητα της θιασάρχισσας, στο ελεύθερο θέατρο στην Ελλάδα και στις δυσχέρειες που αντιμετωπίζει.
Σκηνοθετική επιμέλεια: Αντώνης Τέμπος
Παραγωγή: 1986
23 Ιουλίου 2019: Θάνατος του σκηνοθέτη Σταύρου Τσιώλη
«Παρασκήνιο: Σινεμά εκατό χρόνια – Μια συζήτηση
για τον ελληνικό κινηματογράφο»
Απόσπασμα από το επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Παρασκήνιο» με θέμα τον ελληνικό κινηματογράφο, στο οποίο μιλούν σημαντικοί Έλληνες σκηνοθέτες για τις ταινίες τους και για την κατάσταση των πραγμάτων στην ελληνική κινηματογραφική παραγωγή.
Ο Σταύρος Τσιώλης μιλάει για τον τρόπο με τον οποίο εργάζεται και περιγράφει την αγάπη αλλά και την τρέλα με την οποία ο ίδιος ζει την κινηματογραφική δημιουργία.
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάκου
Παραγωγή: 1996
Ανάρτηση στο Facebook
24 Ιουλίου 2017: Θάνατος της καλλιτέχνιδας Ζωής Φυτούση
«Το Καλλιτεχνικό Καφενείο – Ζωή Φυτούση»
Απόσπασμα από το «Καλλιτεχνικό Καφενείο». Στο μουσικό θέμα του επεισοδίου ο Μίμης Πλέσσας υποδέχεται τη Ζωή Φυτούση με την ιδιότητά της ως ερμηνεύτρια.
Οι δυο τους συζητούν για την επιθεώρηση «Άσπρο – Μαύρο» στην οποία συνεργάστηκαν, επισημαίνουν όμως πως δεν έτυχε ποτέ να παρουσιάσουν ζωντανά μουσική μαζί και πως το «Καφενείο» προσφέρει την κατάλληλη συνθήκη για μία τέτοια σύμπραξη.
Με τον Μίμη Πλέσσα στο πιάνο, η Ζωή Φυτούση ερμηνεύει το τραγούδι «Τα δάκρυά μου είναι καυτά» (Σταύρος Ξαρχάκος / Βαγγέλης Γκούφας) από την κινηματογραφική ταινία «Το Ταξίδι» του 1962.
Τηλεσκηνοθεσία: Νέστορας Παβέλλας
Παραγωγή: 1985
24 Ιουλίου 1974: Αποκατάσταση της Δημοκρατίας
«Ελληνικά Επίκαιρα – Χρονικό»
Σύντομη αναδρομή των Ελληνικών Επικαίρων στα γεγονότα που σημάδεψαν τον πρώτο χρόνο της Μεταπολίτευσης, από το βράδυ της 23ης Ιουλίου 1974 έως τον Ιούνιο του 1975.
Προβάλλονται πλάνα από την άφιξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Ελλάδα, την ορκωμοσία του ως πρωθυπουργού της κυβέρνησης «Εθνικής Ενότητας» στις 24 Ιουλίου 1974, τις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974, την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης αλλά και την ψήφιση του νέου Συντάγματος στη Βουλή στις 7 Ιουνίου 1975.
Παραγωγή: 1977
Ανάρτηση στο Facebook
24 Ιουλίου 2013: Θάνατος του πρωτοπόρου Έλληνα συνθέτη Νίκου Μαμαγκάκη
«Μονόγραμμα – Νίκος Μαμαγκάκης»
Ο συνθέτης Νίκος Μαμαγκάκης αυτοβιογραφείται στο «Μονόγραμμα», αρχίζοντας την αφήγησή του από τα παιδικά του χρόνια στο Ρέθυμνο και την πρώτη του επαφή με τη μουσική. Μετά την Κατοχή βρέθηκε στην Αθήνα όπου ξεκίνησε τις σπουδές του στο Ωδείο Αθηνών και συνέχισε με υποτροφία τη φοίτησή του στη Μουσική Ακαδημία του Μονάχου δίπλα στον Καρλ Ορφ. Παράλληλα, δουλεύει στο στούντιο ηλεκτρονικής μουσικής της Siemens.
Στην εργογραφία του συγκαταλέγονται όλα τα είδη όπως, μουσική για το θέατρο, για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, όπερες, ηλεκτρονική μουσική, κύκλους τραγουδιών.
Γίνεται αναφορά στα έργα του «Αναρχία», κοντσέρτο για κρουστά και ορχήστρα (1970) και «Κυκεών» για ένα σύνολο οργάνων σόλο (1972), παραγγελία του Φεστιβάλ των Ολυμπιακών Αγώνων του Μονάχου. Μελοποίησε ορισμένα από τα πιο σημαντικά κείμενα της Ελληνικής Γραμματείας: τον «Ερωτόκριτο», την «Ερωφίλη» και την «Οδύσσεια» του Ν. Καζαντζάκη, έργα στα οποία, όπως ο ίδιος λέει, εντοπίζονται μουσικά στοιχεία της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Κρήτης. Ειδική αναφορά γίνεται στη μουσική που έγραψε για την πολύωρη ταινία του Έντγκαρ Ράιτζ «Πατρίδα» (Heimat Ι, ΙΙ), 1984.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής ακούγονται αποσπάσματα από τον μελοποιημένο «Ερωτόκριτο» του Β. Κορνάρου, από την «Οδύσσεια» (τραγούδι: Νένα Βενετσάνου) και από το έργο «Πατρίδα» (τραγούδι: Σαβίνα Γιαννάτου).
Για το έργο του Νίκου Μαμαγκάκη μιλάει ο μουσικολόγος Γιάννης Παπαϊωάννου.
Σκηνοθεσία: Μπάμπης Πλαϊτάκης
Παραγωγοί: Γιώργος και Ηρώ Σγουράκη
Παραγωγή: 1994
25 Ιουλίου 2011: Θάνατος του σκηνοθέτη Μιχάλη Κακογιάννη
«Ντοκιμαντέρ στο πέρασμα του χρόνου – “Αττίλας ’74” του Μιχάλη Κακογιάννη»
Επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ με τίτλο «Ντοκιμαντέρ στο πέρασμα του χρόνου», με θέμα το ντοκιμαντέρ του Μιχάλη Κακογιάννη «Αττίλας ’74» του 1975, σχετικά με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
Ο Μιχάλης Κακογιάννης μιλάει για τη σύγχρονη πολιτική κατάσταση στην Κύπρο και την αλλαγή από την περίοδο που εκείνος ζούσε στη χώρα. Θυμάται τις συνθήκες που επικρατούσαν όταν γυρίστηκε το ντοκιμαντέρ και αναφέρεται ιδιαίτερα στα όμορφα πρόσωπα των παιδιών και στον τρόπο με τον οποίο μιλούσαν στην κάμερα, ενώ προβάλλονται τα αντίστοιχα πλάνα από το ντοκιμαντέρ του.
Σκηνοθεσία – σενάριο: Ηλίας Δημητρίου
Παραγωγοί: Τάκης Χατζόπουλος, Λάκης Παπαστάθης
Παραγωγή: 2009
25 Ιουλίου 1995: Θάνατος της ηθοποιού Αλίκης Γεωργούλη
«Το Θέατρο της Δευτέρας: Λόξα και Δόξα»
Το «Θέατρο της Δευτέρας» παρουσιάζει, σε ζωντανή μετάδοση από το θέατρο Αποθήκη, το έργο «Λόξα και Δόξα» του Γιάννη Ξανθούλη, από τον θίασο της Αλίκης Γεωργούλη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Διαμαντόπουλου και τηλεσκηνοθεσία Σταμάτη Χονδρογιάννη.
Η παράσταση «Λόξα και Δόξα» αποτελεί μια μουσική – κινηματογραφική – θεατρική σύνθεση, που σατιρίζει με καυστικό τρόπο τη νεοελληνική κοινωνία.
Μια οικογένεια τεσσάρων αδελφών, τέσσερις συνηθισμένοι νεοέλληνες που ζουν μια μίζερη, ρουτινιάρικη, σκληρή, γκρίζα καθημερινότητα, αναζητούν τη «φυγή» από την πραγματικότητα και μια «διέξοδο» από την αφάνειά τους, μέσα από ψεύτικα όνειρα.
Πρωταγωνιστούν: Αλίκη Γεωργούλη, Γιάννης Ξανθούλης, Ελένη Γερασιμίδου, Ζανό Ντάνιας, Χρήστος Μπίρος, Θανάσης Θεολόγης, Ελισάβετ Ναζλίδου, Δημήτρης Τάρλοου.
Παραγωγή: 1990
26 Ιουλίου 1988: Θάνατος του σκηνοθέτη Σταύρου Τορνέ
«Παρασκήνιο – Για τον Νίκο Καββαδία»
Επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Παρασκήνιο» αφιερωμένο στον ποιητή Νίκο Καββαδία και σκηνοθετημένο από τον ίδιο τον Σταύρο Τορνέ. Πρόκειται για ένα από τα δύο μόνο ντοκιμαντέρ που γύρισε ο Τορνές για τη δημόσια ελληνική τηλεόραση. Το δεύτερο ήταν το ντοκιμαντέρ μικρού μήκους «Πλατεία Ιπποδάμειας».
Το αφιέρωμα στον ποιητή Νίκο Καββαδία είναι γυρισμένο στο λιμάνι του Πειραιά. Οι σκηνές και τα πλάνα του ντοκιμαντέρ χαρακτηρίζονται από την προσωπική ματιά του Τορνέ, ο οποίος παράλληλα διαβάζει, μπροστά και πίσω από την κάμερα, ποιήματα του Καββαδία όπως τα, «Μαραμπού», «Αρμίδα», «Πούσι» κ.ά.
Σκηνοθεσία: Σταύρος Τορνές
Παραγωγή: 1982
26 Ιουλίου 1964: Η τραγωδία «Ικέτιδες» του Αισχύλου στην Επίδαυρο
Ελληνικά Επίκαιρα – «Ικέτιδες» του Αισχύλου στην Επίδαυρο
Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου συμπληρώνει φέτος 70 χρόνια λειτουργίας και το Αρχείο της ΕΡΤ θυμάται στιγμές από τη μακρά ιστορία του. Στις 26 Ιουλίου του 1964 δόθηκε η δεύτερη παράσταση της τραγωδίας «Ικέτιδες» του Αισχύλου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, από το Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού και μετάφραση Ιωάννη Γρυπάρη, στο πλαίσιο των «Επιδαυρίων 1964».
Πρωταγωνιστούσαν οι ηθοποιοί: Θάνος Κωτσόπουλος, Λυκούργος Καλλέργης, Βασίλης Κανάκης, Άννα Συνοδινού, Ελένη Χατζηαργύρη, Κάκια Παναγιώτου, Πίτσα Καπιτσανέα, Έλλη Βοζικιάδου κ.ά.
Με τη συγκεκριμένη παράσταση έπεσε η αυλαία του Φεστιβάλ Επιδαύρου 1964. Τα Ελληνικά Επίκαιρα του 1964 έχουν καταγράψει στιγμιότυπα της συγκεκριμένης παράστασης. Παρακολουθούμε, επίσης, πλάνα των θεατών, μεταξύ των οποίων διακρίνονται ο υφυπουργός Εσωτερικών Νικόλαος Έξαρχος και ο υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Λουκής Ακρίτας.
Παραγωγή: 1964
Ανάρτηση στο Facebook
27 Ιουλίου 1992: Θάνατος της αγαπημένης ηθοποιού Τζένης Καρέζη
«Μαύρη Χρυσαλλίδα» – Επεισόδιο 1ο
Το Αρχείο της ΕΡΤ θυμάται την Τζένη Καρέζη μέσα από το πρώτο επεισόδιο της σειράς μυθοπλασίας «Μαύρη Χρυσαλλίδα», παραγωγής 1990.
Η «Μαύρη Χρυσαλλίδα» είναι μια κοινωνική ιστορική σειρά 13 επεισοδίων, σε σενάριο Ηρώς Μάνεση και σκηνοθεσία Πολ Σκλάβου, με πρωταγωνίστρια την Τζένη Καρέζη στον ρόλο της Ναταλίας φον Κράουζε, μιας γυναίκας που διαδραματίζει έναν διπλό ρόλο πληροφοριοδότη μεταξύ της αντικατασκοπείας του Γ΄ Ράιχ και της Αντίστασης.
Σενάριο: Ηρώ Μάνεση
Σκηνοθεσία: Πολ Σκλάβος
Παίζουν, επίσης, οι ηθοποιοί: Κώστας Καζάκος, Αλέκα Κατσέλη, Γιώργος Κυρίτσης, Έφη Ροδίτη, Τίμος Περλέγκας, Αίας Μανθόπουλος, Στέλιος Μάινας, Βάσια Παναγοπούλου, Άρτο Απαρτιάν, Δημήτρης Τζουμάκης, Κώστας Παπαθανασίου, Σοφία Ολυμπίου κ.ά.
Μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος
Παραγωγή: 1990