ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
«Orfeas 2021»: Η ανατρεπτική ελληνική όπερα αποκλειστικά
στην εκπομπή «Κριτικός Λόγος»
Με τον Θάνο Μαντζάνα
Ημερομηνίες μετάδοσης: Πέμπτη 17 και Παρασκευή 18 Μαρτίου 2022, στις 18:00
Η ελληνική όπερα «Orfeas 2021» παρουσιάζεται για πρώτη φορά και κατά αποκλειστικότητα από τον κριτικό μουσικής Θάνο Μαντζάνα στην εκπομπή του Τρίτου Προγράμματος «Κριτικός Λόγος», την Πέμπτη 17 και την Παρασκευή 18 Μαρτίου, στις 18:00.
Η όπερα αυτή ήταν ανάθεση της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και επρόκειτο να παρουσιαστεί εκεί την άνοιξη του 2020, με τίτλο «Orfeas 2020». Η έλευση της πανδημίας όμως και το πρώτο lockdown οδήγησαν στο να είναι η πρώτη παραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ που ακυρώθηκε. Οι δημιουργοί του έργου, όμως, ήθελαν να το δουν να υλοποιείται με κάποιο τρόπο και έτσι το μετέτρεψαν σε κινηματογραφική ταινία, παραγωγός της οποίας ήταν επίσης η Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ. Το αποτέλεσμα, με τίτλο πλέον «Orfeas 2021», προβλήθηκε για πρώτη φορά στο περσινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και εκτενή αποσπάσματα από το soundtrack της ταινίας θα μεταδοθούν στις δύο εκπομπές με την ευγενική παραχώρηση των δημιουργών και της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ.
Το «Orfeas 2021» είναι μια παράφραση της όπερας του Κλαούντιο Μοντεβέρντι «Ορφέας», που η πρεμιέρα της πραγματοποιήθηκε το 1607. Παράφραση σημαίνει ότι τηρείται μεν σε γενικές γραμμές η υπόθεση του πρωτότυπου έργου αλλά με μερικές εξαιρετικά δραστικές αλλαγές. Το λιμπρέτο της όπερας είναι μια queer – ή ΛΟΑΤΚΙ επί το ελληνικότερον – «ανάγνωση» του μύθου του Ορφέα και μάλιστα με μια πολύ έντονη πολιτική διάσταση. Ανεξάρτητα όμως από αυτό, το μουσικό σκέλος, ακόμα και μόνο του, έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον και σε αυτό θα επικεντρωθούν οι δύο εκπομπές.
Το μουσικό μέρος είναι σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό μετεγγραφή παρά παράφραση του έργου του Μοντεβέρντι και αποδίδεται από ένα κουιντέτο εγχόρδων, δύο μπαρόκ βιολιά, δύο βιόλες ντα γκάμπα και βιολοντσέλο, συν τσέμπαλο. Τα νέα, πρωτότυπα μουσικά μέρη είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους ηλεκτρονικά συν μπουζούκι και κλαρινέτο στα σημεία που παραπέμπουν αντίστοιχα στη λαϊκή και την παραδοσιακή μουσική μας.
Το «Orfeas 2021» είναι μία ανατρεπτική, ακόμα και προκλητική στο έπακρον αλλά ταυτόχρονα και πολύ ενδιαφέρουσα σύγχρονη όπερα, ακριβώς διότι τολμά να αναμετρηθεί με τα -θεωρούμενα ως απαραβίαστα- στερεότυπα του ιδιώματος.