Ξεχωριστά αφιερώματα και μοναδικά τεκμήρια
από το Αρχείο της ΕΡΤ
Από 2 έως 8 Ιουνίου 2025
Ξεχωριστά αφιερώματα και μοναδικά τεκμήρια ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το Αρχείο της ΕΡΤ, αυτή την εβδομάδα, από τη Δευτέρα 2 έως και την Κυριακή 8 Ιουνίου 2025.
Μέσα από μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα και από σπάνιο αρχειακό υλικό «ζωντανεύουν» ιστορικά γεγονότα, όπως η σφαγή στο Κοντομαρί Χανίων και το ολοκαύτωμα της Κανδάνου, το 1941, ενώ μέσα από τα «Ελληνικά Επίκαιρα» και ρεπορτάζ του ΕΙΡΤ ανατρέχουμε στην ψήφιση του Συντάγματος του 1975.
Επίσης, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν θεματικές εκπομπές αφιερωμένες στον θάνατο των ηθοποιών Ντίνου Ηλιόπουλου και Σωτήρη Μουστάκα, καθώς και στον θάνατο του σκηνοθέτη Νίκου Τριανταφυλλίδη.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 15 χρόνων από τον θάνατο του σκηνοθέτη Ανδρέα Βουτσινά παρακολουθούμε ένα μοναδικό επεισόδιο από το «Καλλιτεχνικό καφενείο», με τους οικοδεσπότες, Βασίλη Τσιβιλίκα και Κώστα Φέρρη, να υποδέχονται τον Ανδρέα Βουτσινά μαζί με τον Λάκη Λαζόπουλο, λίγες μέρες πριν από την επίσημη πρεμιέρα της «Λυσιστράτης» τους, στις 13/8/1986.
Τα αφιερώματα αναρτώνται στον ιστότοπο της ΕΡΤ www.ert.gr/archeio, καθώς και στη σελίδα του Αρχείου στο Facebook www.facebook.com/ERTarchive
2 Ιουνίου 1941: Η σφαγή στο Κοντομαρί Χανίων
Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης – Η Μάχη της Κρήτης
Απόσπασμα από τη σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944, από το επεισόδιο που είναι αφιερωμένο στη Μάχη της Κρήτης. Το απόσπασμα, παραγωγής 1987, αναφέρεται στη σφαγή στο χωριό Κοντομαρί Χανίων, που ήταν η πρώτη ομαδική εκτέλεση αμάχων στην Κρήτη ως αντίποινα στη σθεναρή αντίσταση των κατοίκων του νησιού στους κατακτητές.
Μέσα από τις μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα και από σπάνιο φωτογραφικό αρχειακό υλικό, που εντοπίστηκε στα γερμανικά αρχεία.
Σκηνοθεσία: Αντώνης Βογιάζος
Σενάριο: Πέτρος Ανταίος, Αντώνης Βογιάζος
Το αφιέρωμα θα αναρτηθεί στη σελίδα του Αρχείου στο facebook (www.facebook.com/ERTarchive)
3 Ιουνίου 1941: Το ολοκαύτωμα της Κανδάνου
«Εδώ υπάρχει η Κάνδανος»
Αφιέρωμα για τα 84 χρόνια από το ολοκαύτωμα της Κανδάνου (ή Καντάνου) Χανίων, που οι Ναζί έκαψαν και ισοπέδωσαν στις 3 Ιουνίου 1941. Η σφαγή της Κανδάνου, ως αντίποινα στη σθεναρή αντίσταση των κατοίκων της, ήταν από τις πιο βάρβαρες πράξεις των ναζιστικών δυνάμεων κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής στην Κρήτη, τον Μάιο του 1941.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει το ιστορικό ντοκιμαντέρ «Εδώ υπάρχει η Κάνδανος», παραγωγής 1985, το οποίο περιλαμβάνει μαρτυρίες ντόπιων αγωνιστών για τη μάχη που έδωσαν οι κάτοικοι, αμυνόμενοι, στις 23 Μαΐου 1941 στα Φλώρια, και στις 24 και 25 Μαΐου 1941 στο Φαράγγι της Καντάνου, όπου ύστερα από σφοδρή μάχη σκοτώθηκαν πολλοί Γερμανοί.
Κάτοικοι του χωριού ξετυλίγουν ζωντανές τις μνήμες τους από την ολοσχερή καταστροφή που ακολούθησε και τη θηριωδία των Γερμανών εισβολέων.
Σενάριο – επιμέλεια: Γιάννης Κούσουλας
Σκηνοθεσία: Κώστας Ανδρίτσος, Γιάννης Γαζής
Παραγωγή: Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών
4 Ιουνίου 2007: Θάνατος του ηθοποιού Σωτήρη Μουστάκα
«Συν και πλην»
Ο Σωτήρης Μουστάκας είναι καλεσμένος στο ψυχαγωγικό μαγκαζίνο «Συν και πλην», παραγωγής 1998. Ο δημοφιλής ηθοποιός μιλάει για τη σχέση του με τη μουσική, την ιδιαίτερη αγάπη του για την όπερα και την πατρίδα του, την Κύπρο. Ακόμη, αναφέρεται στη συνεργασία του με σπουδαίους ηθοποιούς, στη συμμετοχή του στην ταινία «Ζορμπάς», καθώς και στην πρώτη κωμωδία του Αριστοφάνη, στην οποία πρωταγωνίστησε, τις «Θεσμοφοριάζουσες», με τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου, σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου, ενώ προβάλλεται απόσπασμα από την παράσταση που δόθηκε στην Επίδαυρο, το καλοκαίρι του 1996.
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στην επιθεώρηση, την οποία θεωρεί το δυσκολότερο θεατρικό είδος.
Τέλος, ο Σωτήρης Μουστάκας αναφέρεται στην παράσταση «Το κλουβί με τις τρελές», στην οποία πρωταγωνιστούσε εκείνη την περίοδο στο θέατρο «ΑΛΙΚΗ».
Σκηνοθεσία: Νίκος Καλοκαιρινός
Παρουσίαση: Μπήλιω Τσουκαλά, Ανδρέας Ροδίτης, Λένα Αρώνη
4 Ιουνίου 2001: Θάνατος του ηθοποιού Ντίνου Ηλιόπουλου
«Το Θέατρο της Δευτέρας» – «Ψύλλοι στ’ αυτιά»
Ο Ντίνος Ηλιόπουλος, που διακρίθηκε τόσο στο θέατρο όσο και στον κινηματογράφο, ξεχώριζε για τη φινέτσα, το εκλεπτυσμένο χιούμορ του και την αυθόρμητη απλότητα της ερμηνείας του.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει από το «Θέατρο της Δευτέρας» το θεατρικό έργο του Ζορζ Φεντό «Ψύλλοι στ’ αυτιά», παραγωγής 1976, που ανέβηκε με τεράστια επιτυχία στο θέατρο «Γκλόρια» τη δεκαετία του 1960, από τον θίασο του Ντίνου Ηλιόπουλου, ο οποίος σκηνοθέτησε την παράσταση και πρωταγωνιστούσε σε διπλό ρόλο.
Μετάφραση: Φρίξος Ηλιάδης. Τηλεσκηνοθεσία: Μανώλης Μαυρομάτης. Σκηνικά-κοστούμια: Γιάννης Καρύδης. Μουσική επιμέλεια: Φώντας Λαλαούνης. Μαζί με τον Ντίνο Ηλιόπουλο λαμβάνουν μέρος οι ηθοποιοί: Νίκος Κάπιος, Ελένη Σάνιου, Πάνος Πανόπουλος, Ελένη Θεοφίλου, Βασούλα Μεριδιώτου κ.ά.
5 Ιουνίου: Παγκόσμια Ημέρα για το Περιβάλλον
Πράσινες ιστορίες – Αργυροπελεκάνος Πρέσπας
Στο συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Πράσινες ιστορίες», παραγωγής 2023, οι συντελεστές της εκπομπής ταξιδεύουν στη Μικρή Πρέσπα. Εκεί, η Μαργαρίτα Παπαστεργίου συναντά τον δρα Γιώργο Κατσαδωράκη, βιολόγο-ορνιθολόγο, και συνομιλούν για τον πληθυσμό των αργυροπελεκάνων στην Πρέσπα και το καθεστώς προστασίας τους. Επιπλέον, η δρ Μυρσίνη Μαλακού, διευθύντρια της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών, θυμάται την πρώτη φορά που επισκέφτηκε την περιοχή. Ακόμη, παρακολουθούμε ψαράδες των λιμνών εν ώρα εργασίας. Ο Χάρης Νικολάου, στέλεχος της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών, περιγράφει τις αρμοδιότητές του και την καταμέτρηση των αποικιών των πελεκάνων στη Μικρή Πρέσπα. Ο Γιώργος Κατσαδωράκης μιλάει για τη σχέση των πελεκάνων με τον άνθρωπο, παρέχονται πληροφορίες για το είδος των πελεκάνων, τις φωλιές τους και την εξέλιξη του πληθυσμού τους. Γίνεται, επίσης, αναφορά στη συμβολή της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών, ενώ η δρ Όλγα Αλεξάνδρου εξηγεί πώς έπληξε τους αργυροπελεκάνους η γρίπη των πτηνών.
Παρουσιάζονται το ιστορικό της ίδρυσης της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών, οι στόχοι και το έργο της.
Σενάριο-σκηνοθεσία: Βαγγέλης Ευθυμίου
Παρουσίαση-επιμέλεια: Μαργαρίτα Παπαστεργίου
6 Ιουνίου 2016: Θάνατος του σκηνοθέτη Νίκου Τριανταφυλλίδη
«Τα στέκια» – «Τα στέκια του Νίκου»
Το τελευταίο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Τα στέκια», παραγωγής 2020, που δημιούργησε ο σκηνοθέτης Νίκος Τριανταφυλλίδης, αποτελεί ένα ιδιότυπο πορτρέτο στον εμπνευστή της, ο οποίος έφυγε πρόωρα από τη ζωή, και στους χώρους που ο ίδιος επέλεξε να παρουσιάσει στο πλαίσιο της σειράς.
Μιλούν στο επεισόδιο οι: Γιάννης Ανδρουλιδάκης (δημοσιογράφος), Αλέξης Καλοφωλιάς (μουσικός), Άκης Καπράνος (μουσικός-κριτικός κινηματογράφου), Μανώλης Κιλισμανής (συγγραφέας «Στο χωριό»), Κωστής Λιβιεράτος, Δημήτρης Μανιάτης (δημοσιογράφος), Δώρα Μασκλαβάνου (σκηνοθέτις-μοντέζ), Γιώργος – Ίκαρος Μπαμπασάκης (συγγραφέας), Χρύσα Οικονομοπούλου (υπεύθυνη Γραφείου Τύπου Gagarin), Λύσανδρος Παπαθεοδώρου (ιδιοκτήτης Au Revoir), Σωτήρης Παπαθεοδώρου (ιδιοκτήτης Au Revoir), Χρήστος Σαρρής (Head of creative Στέγη Ιδρύματος Ωνάση / φωτογράφος), Τάκης Σπετσιώτης (σκηνοθέτης-συγγραφέας), Δημήτρης Φύσσας (συγγραφέας), Πάνος Χαραλάμπους (καθηγητής ΑΣΚΤ), Γιάννης Χαριτίδης (σκηνοθέτης).
Σενάριο-σκηνοθεσία: Μαρίνα Δανέζη
7 Ιουνίου 1975: 50 χρόνια από την ψήφιση
του νέου Συντάγματος της Ελλάδας
«Ελληνικά Επίκαιρα» και ρεπορτάζ του ΕΙΡΤ για την ψήφιση
του Συντάγματος του 1975
Το Αρχείο της ΕΡΤ, για την επέτειο πενήντα ετών από την ψήφιση του Συντάγματος, στις 7 Ιουνίου 1975, προτείνει δύο σημαντικά τεκμήρια: την ταινία «Επικαίρων» με θέμα την ψήφιση του νέου Συντάγματος στο σύνολό του από τη Βουλή των Ελλήνων, καθώς και το ρεπορτάζ του ΕΙΡΤ και του δημοσιογράφου Κώστα Χούντα με θέμα την ψήφιση του νέου Συντάγματος του 1975, και μια αναδρομή στην πολιτική και συνταγματική Ιστορία της Ελλάδας από το 1822 έως και το 1952.
8 Ιουνίου 2010: 15 χρόνια από τον θάνατο
του σκηνοθέτη Ανδρέα Βουτσινά
«Καλλιτεχνικό καφενείο»
Οι οικοδεσπότες της εκπομπής «Καλλιτεχνικό καφενείο», Βασίλης Τσιβιλίκας και Κώστας Φέρρης, υποδέχονται τον Ανδρέα Βουτσινά μαζί με τον Λάκη Λαζόπουλο, λίγες μέρες πριν από την επίσημη πρεμιέρα της «Λυσιστράτης» τους, που έλαβε χώρα στις 13/8/1986.
Ο Ανδρέας Βουτσινάς μιλάει για την καλλιτεχνική του πορεία στο εξωτερικό, για τη συνεργασία του με ονόματα της διεθνούς σκηνής και καταθέτει την άποψή του για τις διασκευές έργων του Αριστοφάνη, καθώς και την επιλογή άνδρα-ηθοποιού στον ρόλο της Λυσιστράτης. Ακόμη, παίρνει θέση για την ένταση που πυροδότησαν οι δύο διαφορετικές παραστάσεις της «Λυσιστράτης», η δική του με τον Λάκη Λαζόπουλο, και εκείνη του Αλέξη Σολομού με την Αλίκη Βουγιουκλάκη.
Ο Λάκης Λαζόπουλος, επίσης, συνδράμει στην κουβέντα και διηγείται δικές του εμπειρίες από τον θεατρικό χώρο, στον οποίο έκλεινε μόλις πέντε χρόνια (το 1986).
Σκηνοθετική επιμέλεια: Νέστορας Παβέλλας