Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ
Ημέρα Ανεξαρτησίας της Κύπρου – 1 Οκτωβρίου
Η 1η Οκτωβρίου 1960 έχει καθιερωθεί και γιορτάζεται στην Κύπρο ως ημέρα ανακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Κύπρου μετά τον απελευθερωτικό αγώνα ενάντια στους Άγγλους αποικιοκράτες, την περίοδο 1955-1959, και ως αποτέλεσμα των συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου του 1959. Ωστόσο, η ημερομηνία κατά την οποία τέθηκαν σε ισχύ οι συμφωνίες εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι η 16η Αυγούστου του 1960. Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο της 1ης Οκτωβρίου ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα http://www.ert.gr/news/arxeio-afierwmata/ την εκπομπή «Ριμέικ: 40 χρόνια ανεξαρτησίας-Κύπρος».
Σειρά επικαιρότητας ωριαίων εκπομπών με τη Ρένα Θεολογίδου, που αναδεικνύει θέματα της ελληνικής πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Το συγκεκριμένο επεισόδιο ασχολείται με το Κυπριακό ζήτημα και με αφορμή τη συμπλήρωση 40 ετών από την υπογραφή των συμφωνιών της Ζυρίχης και του Λονδίνου το 1959.
Το επεισόδιο αυτό αποτελεί ένα αφιέρωμα στην Κύπρο και συγκεκριμένα στην ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της και στη μετονομασία της σε Κυπριακή Δημοκρατία το 1959, στη βάση των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου. Η εκπομπή αφηγείται την ιστορική διαδρομή του Κυπριακού από το έτος έναρξης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου 1914 και την απόρριψη της πρότασης στην Ελλάδα για παραχώρηση της Κύπρου σε αυτήν, με αντάλλαγμα την είσοδό της στον πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων, στην έναρξη των προσπαθειών της ΕΟΚΑ για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, που οδήγησε στις συλλήψεις και εκτελέσεις ελληνοκυπρίων αγωνιστών και στις συνεχείς διαδηλώσεις στην Ελλάδα υπέρ της Κύπρου κατά τη δεκαετία του 1950.
Επίσης, γίνεται αναφορά στην εκλογή του Μακάριου ως Αρχιεπισκόπου Κύπρου και Προέδρου της, αλλά και στο δημοψήφισμα της 5ης Ιανουαρίου 1950, στο οποίο κατοχυρώνεται η επιθυμία των Κυπρίων για Ένωση της νήσου με την Ελλάδα, ενώ σχολιάζεται και η μη υιοθέτηση από τις κυβερνήσεις Σοφοκλή Βενιζέλου και Νικόλαου Πλαστήρα της πρότασης του Αρχιεπισκόπου Μακάριου για προσφυγή του Κυπριακού ζητήματος στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ). Η εκπομπή αναλύει την εμπλοκή των ξένων δυνάμεων στην τύχη του νησιού και περιγράφει τη σταδιακή διαφοροποίηση της βρετανικής πολιτικής σε ό,τι αφορά την Κύπρο. Για την ιστορία της Κύπρου και συνολικά για το Κυπριακό ζήτημα μιλούν ο τέως μόνιμος υπουργός παρά τω Προέδρω της Κυπριακής Δημοκρατίας, Πάτροκλος Σταύρου, ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννος Κρανιδιώτης, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Παντείου, Μάριος Ευρυβιάδης και ο πρέσβης επί τιμή Θέμος Στοφορόπουλος. Σε όλο το επεισόδιο κυριαρχούν αποσπάσματα από οπτικοακουστικό υλικό από την ιστορία της νήσου, καθώς και από σχετικά δημοσιεύματα.
Έτος παραγωγής: 1999
Σκηνοθεσία: Αθηνά Καζολέα
Δείτε το αφιέρωμα στη διεύθυνση http://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/i-imera-anexartisias-tis-kyproy-1i-oktovrioy-1960/
