Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ
στον Δεκαπενταύγουστο
Το ντοκιμαντέρ «Παναγιά Πελαγινή, μοναστήρια και εκκλησίες της Παναγίας στις Κυκλάδες», παραγωγής 2000, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το Αρχείο της ΕΡΤ στην ιστοσελίδα www.ert.gr και στη διεύθυνση http://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/dekapentaygoystos-tis-panagias/.
Πρόκειται για ένα οδοιπορικό στα νησιά των Κυκλάδων και στους αφιερωμένους στην Παναγία βυζαντινούς ναούς, με μαρτυρίες των κατοίκων για τα κατά τόπους έθιμα του εορτασμού της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Το ντοκιμαντέρ, που αποτελείται από δύο μέρη, είναι αφιερωμένο στους ιερούς χώρους λατρείας της Παναγίας στα κυκλαδίτικα νησιά και παρουσιάζει βυζαντινά μνημεία από τον 4ο ώς τον 19ο αιώνα.
Στο πρώτο μέρος ο φακός περιηγείται στα ξωκλήσια και τα μοναστήρια που είναι αφιερωμένα στην Παναγία, τα οποία γιορτάζουν τον Δεκαπενταύγουστο, με φόντο το κυκλαδίτικο τοπίο και τους παραδοσιακούς οικισμούς της Κύθνου, της Σερίφου, της Μήλου, της Κιμώλου και της Τήνου. Η αφήγηση παρέχει πληροφορίες σχετικά με ιστορικά στοιχεία για την αρχιτεκτονική των ναών και τις λατρευτικές εικόνες. Κάτοικοι και ιερείς ανακαλούν στη μνήμη τους δρώμενα της γιορτής του Δεκαπενταύγουστου προηγούμενων ετών και περιγράφουν λατρευτικά έθιμα που συνδέονται με τη γιορτή της Παναγίας.
Ανάμεσα στους σταθμούς του οδοιπορικού είναι η Παναγιά η Κανάλα, η Φλαμπουριανή και η Παναγιά του Κάστρου στην Κύθνο, η Ξυλοπαναγιά, η Ευαγγελίστρια και η Παναγιά η Ξεκουράστρα στη Σέριφο, η Παναγία η Θαλασσίτρα, η Παναγία η Πορτιανή, η Παναγία η Κορφιάτισσα και η Παναγιά του Κήπου στη Μήλο, η Παναγία η Οδηγήτρια και η Παναγιά του Κονόμου στην Κίμωλο. Η κάμερα εισέρχεται επίσης, στις κατακόμβες της Μήλου των πρωτοχριστιανικών χρόνων. Τέλος, παρουσιάζεται το έθιμο της λιτάνευσης της εικόνας της Παναγίας της Τήνου από το ναό της Ευαγγελίστριας στην Ιερά Μονή του Κεχροβουνίου, για τη γιορτή της μνήμης της Αγίας Πελαγίας στις 24 Ιουλίου.
Το δεύτερο μέρος του ντοκιμαντέρ μάς ξεναγεί στα μοναστήρια και στις εκκλησίες της Παναγίας, στη Σίφνο, την Αμοργό, την Πάρο και τη Νάξο.
Η αφήγηση είναι του Άρη Λεμπεσόπουλου και του Δημήτρη Κοντογιάννη, η έρευνα και τα κείμενα της Ροζάννας Λαδά.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής ακούγονται ύμνοι της Παναγίας από τη Βυζαντινή Χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου.
Σκηνοθεσία: Πάνος Αγγελόπουλος.