Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ
στην ποιήτρια Μελισσάνθη
Στις 9 Νοεμβρίου 1990 «έφυγε» από τη ζωή η ποιήτρια Μελισσάνθη, η οποία αν και συνυπήρξε με τη Γενιά του ’30, διατήρησε τη δική της υπαρξιακή και μεταφυσική ιδιομορφία στο έργο της. Το Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας τη μνήμη της, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα http://www.ert.gr/news/arxeio-afierwmata/ την εκπομπή «Εποχές και συγγραφείς – Μελισσάνθη».
Η εκπομπή παρουσιάζει τη ζωή και το έργο της ποιήτριας του Μεσοπολέμου Μελισσάνθης (φιλολογικό ψευδώνυμο του Ήβη Κούγια-Σκανδαλάκη), ενταγμένο στην πολιτιστική ζωή του τόπου και στη λογοτεχνική παραγωγή της εποχής της. Πριν από την αφοσίωσή της στην ποίηση, η Μελισσάνθη ασχολήθηκε με τη ζωγραφική, τη μουσική και το χορό. Σπούδασε Γαλλική και Γερμανική Φιλολογία και φοίτησε στην προπολεμική Δημοσιογραφική Σχολή Αθηνών που στεγαζόταν στο Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού. Ο καθηγητής της στη Γαλλική Ακαδημία, Οκτάβιος Μερλιέ, την ώθησε στον δρόμο της ποίησης. Το 1932 παντρεύτηκε τον Ιωάννη Σκανδαλάκη, δικηγόρο, πολιτικό (βουλευτή του Λαϊκού Κόμματος) και συγγραφέα φιλοσοφικών δοκιμίων. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος και καθηγήτρια Γαλλικών, ενώ υπήρξε συνεργάτιδα του λογοτεχνικού προγράμματος του ΕΙΡ από το 1945 έως το 1955.
Η πρώτη της εμφάνιση στα Ελληνικά Γράμματα υπήρξε το 1930 με την ποιητική συλλογή «Φωνές Εντόμου», ενώ με την έκδοση της συλλογής «Προφητείες» το 1931 αναγνωρίζεται η αξία της ποίησής της από τον πνευματικό κόσμο της εποχής. Στο πλαίσιο της εκπομπής γίνεται, επιπλέον, ιδιαίτερη αναφορά στη συλλογή «Λυρική Εξομολόγηση» (1945), που εκδόθηκε στο ξέσπασμα του Εμφυλίου, καθώς και στο «Ανθρώπινο Σχήμα» (1961), που θεωρήθηκε ως τομή στο ποιητικό της έργο, εγκαινιάζοντας τη στροφή της προς τον ελεύθερο στίχο.
Ως προς το ποιητικό της ύφος, ανιχνεύεται, μεταξύ άλλων, η προβληματική της ποίησής της που ταυτιζόταν με μια μεταφυσική εκδοχή της πρόσληψης της πραγματικότητας και πώς αυτή η θέση της μεταβλήθηκε, μαζί με την εκφορά του ποιητικού της λόγου, το 1965.
Επίσης, το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί, μέσα από την ανταλλαγή των ιδιόχειρων επιστολών τους, την ιδιαίτερη σχέση που ανέπτυξε η Μελισσάνθη με τον λογοτέχνη Γιώργο Σαραντάρη. Ακόμη, γίνεται λόγος για το πώς η ιδιότυπη μορφή της Μελισσάνθης ενέπνευσε τον Γιάννη Ρίτσο να γράψει τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος».
Κατά τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ προβάλλεται σημαντικό αρχειακό υλικό, όπως η έγχρωμη ταινία 8mm, του 1950, από το αρχείο του εκδότη Γιάννη Γουδέλη, αποσπάσματα από την εκπομπή της ΕΡΤ «Η περιπέτεια ενός ποιήματος» (1989) και τη ραδιοφωνική συνέντευξη της Μελισσάνθης στην ΕΡΑ.
Σενάριο-σκηνοθεσία: Τάσος Ψαρράς
Έτος παραγωγής: 2010
Δείτε το αφιέρωμα στη διεύθυνση http://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/melissanthi-9-noemvrioy-1990/