Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ
στη Γιορτή της Μητέρας (12 Μαΐου)
O ρόλος της μάνας, όπως αναδεικνύεται μέσα από έργα της νεοελληνικής Τέχνης, είναι το θέμα του ντοκιμαντέρ «Η μητρότητα στη νεοελληνική Τέχνη», που ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το Αρχείο της ΕΡΤ στην ιστοσελίδα http://www.ert.gr/news/arxeio-afierwmata/ με αφορμή τη Γιορτή της Μητέρας (12 Μαΐου).
Το ντοκιμαντέρ αναφέρεται στην απεικόνιση της μητρότητας στη νεοελληνική Τέχνη. Οι καλλιτέχνες χειρίστηκαν ποικιλότροπα τη σχέση μάνας-παιδιού και το θέμα διέγραψε μια ενδιαφέρουσα πορεία από τον 19ο αιώνα ώς τις μέρες μας. Το σπίτι ήταν ο πυρήνας και το σταθερό σημείο αναφοράς η μάνα. Ο θεμέλιος λίθος του σπιτιού, το κεντρικό πρόσωπο που συσπειρώνει γύρω του όλα τα μέλη.
Στα ηθογραφικά έργα του 19ου αιώνα, οι οικογενειακές σκηνές κατέχουν ξεχωριστή θέση. Το θέμα της μητρότητας είναι ενταγμένο συνήθως στο εθνογραφικό λαϊκό πλαίσιο του παραδοσιακού χώρου. Πλαίσιο που συνιστά έναν βασικό άξονα, γύρω από τον οποίο κινείται η ηθογραφική ζωγραφική της εποχής εκείνης.
Στον 20ό αιώνα το θέμα της μητρότητας εμπλουτίζεται με νέες διαστάσεις και πτυχές. Μια πολυφωνία καλλιτεχνικών αντιλήψεων και εκφραστικών τρόπων, που χαρακτηρίζει γενικότερα τη νεοελληνική Τέχνη, καθώς προχωρά ο αιώνας, επισημαίνεται και στα έργα με αναφορά στη μάνα και στο παιδί. Στην πρόσφατη εποχή άλλωστε, η μητρότητα -πέρα από τη ζωγραφική- έχει μια σημαντική παρουσία και στη γλυπτική και στη χαρακτική.
Επίσης, στην εκπομπή γίνεται αναφορά σε έργα εμπνευσμένα από τα δίσεκτα χρόνια της Κατοχής. Παράλληλα, παρουσιάζονται και σχολιάζονται αντιπροσωπευτικά έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και χαρακτικής, εμπνευσμένα από το θέμα της μητρότητας, τα οποία αποτυπώνουν τις ποικίλες τάσεις της νεοελληνικής Τέχνης.
Συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά σε έργα των Νικηφόρου Λύτρα, Νικολάου Γύζη, Γεωργίου Ιακωβίδη, Άννας Κινδύνη, Σελέστ Πολυχρονιάδη, Χρήστου Καπράλου, Θόδωρου Παπαγιάννη και Βάσως Κατράκη.
Ακόμη, ακούγονται αποσπάσματα από τα μυθιστορήματα «Το τρίτο στεφάνι» του Κώστα Ταχτσή, «Ματωμένα χώματα» της Διδώς Σωτηρίου, «Όπως τα κούρντισες Θε’ μου» του Βασίλη Ζιώγα, από τη συλλογή διηγημάτων «Τα μηχανάκια» του Μένη Κουμανταρέα, από το διήγημα «Πατέρα στο σπίτι» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και από τα αναγνωστικά των Επαμεινώνδα Γεραντώνη «Τα καλά παιδιά», Ι. Γιαννέλη – Γ. Σακκά «Αλφαβητάριο», Δ. Γ. Ροσόλιμου «Πατρικαί συμβουλαί».
Τα αποσπάσματα των αναγνωστικών διαβάζουν οι Χρήστος Γοργογιάννης, Δήμητρα Κονδυλάτου και Βασίλης Τσιπόπουλος, ενώ στο παραμύθι ακούγεται η Ανθή Φλογαΐτη.
Αφήγηση: Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, Γιώτα Φέστα
Σκηνοθεσία: Θάνος Λαμπρόπουλος, Στέλιος Χαραλαμπόπουλος
Έτος παραγωγής: 1994
Δείτε το αφιέρωμα στη διεύθυνση: http://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/giorti-tis-miteras-12-ma%CE%90oy/