Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ
στη Μαρία Ιορδανίδου
(6 Νοεμβρίου 1989)
Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον θάνατο της συγγραφέως της «Λωξάντρας» Μαρίας Ιορδανίδου, η οποία έφυγε από τη ζωή στις 6 Νοεμβρίου 1989. To Αρχείο της ΕΡΤ, με αφορμή την επέτειο θανάτου της, παρουσιάζει στη διεύθυνση http://www.ert.gr/news/arxeio-afierwmata/ την εκπομπή «Μονόγραμμα-Μαρία Ιορδανίδου».
Σειρά αυτοβιογραφικών ντοκιμαντέρ των Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη, στην οποία σκιαγραφούνται προσωπικότητες από τον πνευματικό, καλλιτεχνικό, πολιτικό και κοινωνικό χώρο. Στη συγκεκριμένη εκπομπή, παραγωγής του 1982, αυτοβιογραφείται η συγγραφέας Μαρία Ιορδανίδου (1897- 1989). Η ίδια κάνει αναδρομή στην πορεία της, εξιστορώντας τις συνθήκες μέσα στις οποίες ξεκίνησε να γράφει τη «Λωξάντρα», αλλά και τα άλλα βιβλία της όπως, «Διακοπές στον Καύκασο» «Σαν τα τρελά πουλιά», «Στου κύκλου τα γυρίσματα», «Η αυλή μας», για τα οποία βραβεύτηκε από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως με τον Χρυσό Σταυρό. Επιχειρεί να εξηγήσει τους λόγους που τα βιβλία της γνώρισαν τεράστια απήχηση και αγαπήθηκαν από το ελληνικό κοινό.
Περιγράφει τη ζωή της στην Πόλη όπου γεννήθηκε, στιγμές από τα παιδικά της χρόνια και τις σπουδές της στο Κολέγιο της Πόλης. Αναφέρεται ακόμη, στην καθημερινή ζωή στην Πόλη των αρχών του 20ου αι. και στους κατοίκους της, που αποτελούσαν ένα μωσαϊκό εθνοτήτων, στο θρησκευτικό συναίσθημα των Ελλήνων και στις σχέσεις μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων.
Συνεχίζοντας την αφήγηση της ζωής της, θυμάται πώς βρέθηκε στη Ρωσία κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και πώς βίωσε τα γεγονότα της Οκτωβριανής Επανάστασης. Μιλάει για την παραμονή της μετά στην Αλεξάνδρεια, όπου βρέθηκε για λόγους βιοποριστικούς, και τη συμμετοχή της στο Κομμουνιστικό Κόμμα Αιγύπτου. Στην Αλεξάνδρεια συνδέθηκε με την αριστερή διανόηση και το 1923 παντρεύτηκε τον εκπαιδευτικό Ιορδάνη Ιορδανίδη. Κατόπιν, αναφέρεται στα δύσκολα χρόνια της γερμανικής Κατοχής, στη σύλληψή της από τους Ιταλούς και την κράτησή της στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Λάρισας, αλλά και στον αγώνα επιβίωσης της οικογένειάς της μετά τον πόλεμο.
Τέλος, αφηγείται γιατί στράφηκε στο γράψιμο στα 66 της χρόνια και μιλάει για το κίνητρο που την ώθησε στη συγγραφή της «Λωξάντρας», ένα από τα πιο αγαπημένα και πολυδιαβασμένα έργα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, όπου μέσα από την ιστορία της γιαγιάς της στην Πόλη, ξαναζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής, ακούγονται αποσπάσματα από τα βιβλία της Μ. Ιορδανίδου που διαβάζει η Αλίκη Αλεξανδράκη. Προβάλλεται ακόμη, αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό.
Σκηνοθεσία: Ντίνος Μαυροειδής
Φωτογραφία: Λευτέρης Πουλόπουλος
Παραγωγή: Γιώργος και Ηρώ Σγουράκη, Copyright ΕΡΤ
Δείτε το αφιέρωμα στη διεύθυνση: https://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/maria-iordanidou-6-noemvriou-1989-2-2/
Το πρωτότυπο φιλμ 16mm στο οποίο είναι αποτυπωμένο το ντοκιμαντέρ, συντηρήθηκε, ψηφιοποιήθηκε και αποκαταστάθηκε στα εργαστήρια του Αρχείου της ΕΡΤ με τον νέο εξοπλισμό και τις υποδομές που πλέον διαθέτει (film scanner, color correction).