Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ
στην Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής
Η Ημέρα της Μουσικής γιορτάστηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι το 1982, με πρωτοβουλία του τότε υπουργού Πολιτισμού Ζακ Λανγκ. Η πρωτοβουλία αυτή ξεπέρασε τα όρια της Γαλλίας το 1985, όταν η Αθήνα ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, γιόρτασε επίσης την Ημέρα Μουσικής, που μέσα σε λίγα χρόνια έγινε ένα ευρωπαϊκό πολιτιστικό γεγονός, το οποίο διεξάγεται κάθε χρόνο στις 21 Ιουνίου σε περισσότερες από 22 χώρες.
Το Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας την Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής και με αφορμή την ένταξη του ρεμπέτικου τραγουδιού, το Δεκέμβριο του 2017, στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα www.ert.gr και στη διεύθυνση http://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/eyropaiki-imera-moysikis-21-ioynioy/ το επεισόδιο «Μορφές του ρεμπέτικου τραγουδιού», από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τη χαμένη εικόνα».
Το συγκεκριμένο επεισόδιο, παραγωγής 1995, είναι αφιερωμένο σε τέσσερις σημαντικές μορφές του ρεμπέτικου τραγουδιού: τη Ρόζα Εσκενάζυ, τον Απόστολο Καλδάρα, τον Γιάννη Κυριαζή και τον Χρίστο Μίγκο. Περιλαμβάνει αποσπάσματα από συνεντεύξεις τους, ενώ παρουσιάζονται ηχογραφημένες και κινηματογραφημένες εκτελέσεις ρεμπέτικων τραγουδιών από τους ίδιους. Επίσης, περιλαμβάνει αποσπάσματα από παλαιότερα ντοκιμαντέρ, κινηματογραφημένα τη δεκαετία του ’70 από τον σκηνοθέτη Γιώργο Καρυπίδη, στα οποία οι τέσσερις ρεμπέτες μιλούν για τη ζωή τους και την ενασχόλησή τους με το τραγούδι.
Η Ρόζα Εσκενάζυ εξηγεί πώς έφτασε στη Θεσσαλονίκη από την Κωνσταντινούπολη και πώς έγινε αρχικά χορεύτρια και στη συνέχεια τραγουδίστρια. Επίσης, μιλά για τη ζωή της και την αγάπη που γνώρισε από τον κόσμο. Τη βλέπουμε να χορεύει σ’ ένα μαγαζί της Αθήνας το 1986, ενώ είναι ήδη πάνω από 80 ετών, αλλά και στο σπίτι της παρέα με τρεις φίλους της μουσικούς, να ερμηνεύει το τραγούδι «Ο Μπελαλής».
Ο Γιάννης Κυριαζής ήταν ένας από τους ερμηνευτές των πρώτων τραγουδιών του Απόστολου Καλδάρα. Οι δυο τους ξαναβρίσκονται έπειτα από χρόνια και συμπράττουν μουσικά. Παράλληλα, ακούγεται η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού του Απόστολου Καλδάρα, «Η παραστρατημένη», ερμηνευμένο από τη Στέλλα Χασκίλ και τον Γιάννη Κυριαζή, ο οποίος μιλά για τη ζωή του που είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη μουσική. Τον βλέπουμε επίσης, μαζί με την πρώτη ρεμπέτικη κομπανία, στα μέσα της δεκαετίας του ’70, να ερμηνεύει γνωστά ρεμπέτικα τραγούδια.
Ο συνθέτης Χρίστος Μίγκος έπαιξε στις ορχήστρες όλων των μεγάλων συνθετών του λαϊκού τραγουδιού, ενώ δύο δικά του τραγούδια, «Ο έρημος» και «Η ρημαγμένη», θεωρούνται πολύ σημαντικά. Δηλώνει λάτρης των τραγουδιών του Μάρκου Βαμβακάρη, μιλά για τους ρεμπέτες, εξηγεί τη φιλοσοφία ζωής τους κι ερμηνεύει γνωστά ρεμπέτικα τραγούδια.
Έρευνα-σκηνοθεσία: Λάκης Παπαστάθης
Έτος παραγωγής: 1995