Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ
στην Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου (27 Μαρτίου)
Με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου στις 27 Μαρτίου, η οποία καθιερώθηκε το 1962 από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (Δ.Ι.Θ.), το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα ΑΡΧΕΙΟ-ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ την τηλεοπτική θεατρική παράσταση «ΤΑ ΑΛΑΛΟΥΜΙΑ» από την Ελεύθερη Σκηνή, που προβλήθηκε στο πλαίσιο της εκπομπής «Το Θέατρο της Δευτέρας» στις 27 Δεκεμβρίου 1982.
Πρόκειται για επιθεώρηση που έστησε ο θίασος «Ελεύθερη Σκηνή» για την ΕΡΤ και περιλαμβάνει μια συρραφή των σημαντικότερων νούμερων του θεατρικής αυτής ομάδας, αποσπάσματα από τις κλασικές επιθεωρήσεις της «Ελεύθερης Σκηνής», «Αλλαγή κι απάνω τούρλα..» στο θέατρο Βέμπο (1982), «Της Ελλάδας το κάγκελο» στο θέατρο Σμαρούλα (1981), καθώς και δύο κείμενα γραμμένα ειδικά για το συγκεκριμένο τηλεοπτικό πρόγραμμα. Περιέχονται επίσης σκετς κινηματογραφημένα σε εξωτερικούς χώρους. Τη σκηνοθεσία υπογράφει η Δάφνη Τζαφέρη, ενώ η θεατρική σκηνοθεσία είναι του Σταμάτη Φασουλή. Η συγγραφή των κειμένων έγινε από τους Σταμάτη Φασουλή, Άννα Παναγιωτοπούλου και Λάκη Λαζόπουλο. Η μουσική σύνθεση είναι του Λουκιανού Κηλαηδόνη και οι χορογραφίες του Γιάννη Φλερύ. Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι του Δαμιανού Ζαρίφη. Παίζουν οι ηθοποιοί της Ελεύθερης Σκηνής: Λόϋσκα Αβαγιανού, Αριέττα Μουτούση, Λάκης Λαζόπουλος, Σταμάτης Φασουλής, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Μίμης Χρυσομάλλης, Άννα Παναγιωτοπούλου, Γιώργος Κέντρος, Μίνα Αδαμάκη, Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Νατάσα Τσακαρισιάνου και Δημήτρης Πιατάς.
Ο Λάκης ο Βουλκανιζατέρ του Μίμη Χρυσομάλλη και η εγγονή της Μαρίας Πενταγιώτισσας που ενσαρκώνει η Άννα Παναγιωτοπούλου είναι δύο μόνο από τους ρόλους που περιλαμβάνονται στην τηλεοπτική επιθεώρηση, τα σκετς της οποίας αναφέρονταν στην τότε ελληνική πραγματικότητα, θίγοντας ευαίσθητα ζητήματα της ελληνικής κοινωνίας.
Η Ελεύθερη Σκηνή ταυτίστηκε με μια νέα προσέγγιση της θεατρικής πράξης και επηρέασε το θεατρικό σκηνικό για τα επόμενα χρόνια. Η αξία και η προσφορά του Ελεύθερου Θεάτρου υπήρξε σημαντική για τη θεατρική διαδικασία την οποία ανανέωσε με μορφές άμεσης επικοινωνίας με το κοινό της. Η παράσταση «Αλλαγή και πάνω τούρλα…» ήταν η πρώτη αντιπολιτευτική επιθεώρηση αμέσως μετά την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, εγκαινιάζοντας το είδος της επιθεώρησης που τολμά ανοιχτή κριτική στα κακώς κείμενα της κυβέρνησης.
Για την τηλεόραση ήταν ιστορική στιγμή, καθώς ήταν η πρώτη φορά που προβλήθηκε έντονη αντικυβερνητική σάτιρα χωρίς περικοπές. Τα τολμηρά και αιχμηρά νούμερα και το ελευθερόστομο κείμενο προκάλεσαν αίσθηση στους τηλεθεατές, αντιδράσεις από το κυβερνών κόμμα, όπως και διθυραμβικές κριτικές. Το περιοδικό «Ραδιοτηλεόραση» (αρ. τευχ. 674, 8.1.1983) στην στήλη Κριτικές αναπαράγει τα σχόλια του Τύπου: «Τα αλαλούμια δημιούργησαν αντιδράσεις.. για τις τολμηρές φράσεις που περιείχαν τα σκετς και σόκαραν αρκετούς τηλεθεατές». (εφημ. «Βραδυνή», 29.12.1982), ή «Είδαμε μερικά από τα καλύτερα νούμερα των τελευταίων επιθεωρήσεων της θεατρικής αυτής ομάδας και επιτέλους η ψυχαγωγία μας απέκτησε ελληνική ιθαγένεια ενώ ταυτόχρονα η τηλεοπτική σοβαροφάνεια τινάχτηκε στον αέρα»….«Επιτέλους είδαμε ένα πρόγραμμα ζωντανό, τολμηρό, ειλικρινές που μας αφορούσε άμεσα σαν λαό και που επιτέλους πρόσφερε γέλιο, είδος που σπανίζει προ πάντων στην τηλεόραση.» (εφημ. «Τα Νέα», 29.12.1982).
Δείτε το αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ στη διεύθυνση: https://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/pagkosmia-imera-theatroy-27-martioy-3/