Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ
στον Γιάννη Σκαρίμπα (21 Ιανουαρίου 1984)
Φέτος συμπληρώνονται 35 χρόνια από το θάνατο του λογοτέχνη Γιάννη Σκαρίμπα (γεν. 1893), ο οποίος «έφυγε» από τη ζωή στις 21 Ιανουαρίου 1984. Ιδιόρρυθμος στη γλώσσα και νεωτεριστής, υπήρξε ξεχωριστή περίπτωση για την ελληνική λογοτεχνία. Μοναδική και αυθεντική προσωπικότητα, έζησε όλη του τη ζωή στη Χαλκίδα, η οποία υπήρξε σημείο αναφοράς στο έργο του.
Το Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας τη μνήμη του, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα http://www.ert.gr/news/arxeio-afierwmata/ την εκπομπή «Παρασκήνιο – Το σόλο του Γιάννη Σκαρίμπα».
Η εκπομπή σκιαγραφεί το πορτρέτο του συγγραφέα μέσα από μια ανάλυση του έργου του. Οι μελετητές του έργου του Γιάννη Σκαρίμπα, Συμεών Σταμπουλού και Κατερίνα Κωστίου, ανατρέχουν σε όλο το εύρος της συγγραφικής του δραστηριότητας και εξηγούν την ιδιαιτερότητα των διηγημάτων του, παραθέτοντας ταυτόχρονα στοιχεία που αφορούν τη ζωή του στη Χαλκίδα. Εξηγούν τη σχέση του με τον μοντερνισμό, την ηθογραφική χροιά των έργων του και την ταξική τοποθέτηση του ίδιου του Γιάννη Σκαρίμπα, όπως αυτή προκύπτει μέσα από τα διηγήματά του.
Η πρώτη του επίσημη εμφάνιση στα Νεοελληνικά Γράμματα γίνεται το 1929, όταν παίρνει το πρώτο βραβείο διηγήματος για το διήγημά του «Καπετάν Σουρμελής ο Στουραΐτης». Το 1930 εκδίδει την πρώτη του συλλογή διηγημάτων με τον τίτλο «Καημοί στο Γριπονήσι». Στην εκπομπή σχολιάζεται ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκε το έργο του και η αδυναμία να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του λογοτεχνικού πλούτου που αυτό περιείχε. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το βιβλίο του «Το ’21 και η Αλήθεια» είναι ίσως το πλέον γνωστό, αλλά ότι δεν έχει αναγνωριστεί όπως θα έπρεπε το σύνολο του έργου του (όπως τα διηγήματα «Μαριάμπας», «Το Σόλο του Φίγκαρω» και «Η Περίπολος Ζ»). Εξηγείται, επίσης, η ιδιαίτερη χρήση της γλώσσας στα διηγήματά του και η επίσης ξεχωριστή φύση των χαρακτήρων του, οι οποίοι είναι πάντα πολύ ανθρώπινοι και συχνά τρελαίνονται ή αυτοκτονούν. Το έργο του Σκαρίμπα, σύμφωνα με τους Συμεών Σταμπουλού και Κατερίνα Κωστίου, συγκρίνεται μ’ αυτό των Παπαδιαμάντη και Ντοστογιέφσκι, χαρακτηρίζεται από την πρωτοτυπία στα θέματα, στους χαρακτήρες και από έναν μοντερνισμό ακούσιο, υπερβαίνοντας την ηθογραφία και δυναμιτίζοντας κάθε συγγραφική τεχνοτροπία. Γίνεται επίσης λόγος για τη σχέση του με τη γενιά του ’30.
Το επεισόδιο περιλαμβάνει πλάνα από αποσπάσματα συνέντευξης του Γιάννη Σκαρίμπα στην εκπομπή «Παρασκήνιο» του 1978, σε σκηνοθεσία Βασίλη Κεσίσογλου. Κατά τη διάρκεια της αφήγησης προβάλλονται πλάνα από την πόλη της Χαλκίδας, τον τόπο στον οποίο έζησε και από τον οποίο εμπνεύστηκε ο συγγραφέας. Επίσης, εμφανίζονται χειρόγραφά του αλλά και φωτογραφίες από φιγούρες Θεάτρου Σκιών-Καραγκιόζη, τις οποίες κατασκεύαζε ο ίδιος. Διαβάζονται αποσπάσματα από τα έργα του «Καημοί στο Γριπονήσι», «Το θείο τραγί», «Μαριάμπας», «Στάδιον Δόξης» «Το Σόλο του Φίγκαρω».
Σενάριο-σκηνοθεσία: Δημήτρης Γκουζιώτης
Έτος παραγωγής: 2008
Δείτε το αφιέρωμα στη διεύθυνση http://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/giannis-skarimpas-21-ianoyarioy-1984/