ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ – ΑΦΥΛΑΧΤΗ ΔΙΑΒΑΣΗ «Εισιτήριο 3ης θέσης, αριθμός 16201» 26.09.2020

Η «Αφύλαχτη διάβαση» παρουσιάζει ένα συγκλονιστικό ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ για τις μεταφορές των Εβραίων της Θεσσαλονίκης από τον σταθμό Ανατολικών Σιδηροδρόμων (παλιός εμπορευματικός και επιβατικός σταθμός Θεσσαλονίκης) στα στρατόπεδα θανάτου της Πολωνίας, Άουσβιτς και Τρεμπλίνκα, κατά τη διάρκεια του 1943.

Το ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ μεταδίδεται το Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου 2020 από το Πρώτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, στις 12:00, και αποτελεί το 8ο και τελευταίο του κύκλου «Θεσσαλονίκη, γεωγραφία μιας πόλης, τοπογραφία της μνήμης».

Κατά τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ παρουσιάζονται η οργάνωση του σιδηροδρομικού δικτύου από τους ναζί για τη μεταφορά των ανθρώπινων φορτίων αλλά και σπάνια τεκμήρια από το αρχείο των ΣΕΚ, που αφορούν στον εκτοπισμό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Το πρώτο τρένο ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη στις 15 Μαρτίου 1943 και έφθασε στο Άουσβιτς 5 μέρες αργότερα.

Τα «τρένα του θανάτου» ήταν χαμηλής προτεραιότητας, έναντι κάθε άλλης αμαξοστοιχίας, στρατιωτικής ή μη, γεγονός που αύξανε ακόμη περισσότερο τη διάρκεια του ταξιδιού και το μαρτύριο των αιχμαλώτων. Σύμφωνα με έγγραφο των ΣΕΚ και πηγές από τα πολωνικά αρχεία, το ταξίδι από τη Θεσσαλονίκη μέχρι το Άουσβιτς διαρκούσε από 6 έως 8 μέρες.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη δράση και στη μεταπολεμική ιστορία των λεγόμενων «σφαγέων της Θεσσαλονίκης», των ανώτατων δηλαδή αξιωματικών των ναζί που σχεδίασαν και επέβλεψαν την εξόντωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης.

Έρευνα-τεκμηρίωση-παρουσίαση: Θωμάς Σίδερης