Τροποποιήσεις προγράμματος ΕΡΤ1
ΤΕΤΑΡΤΗ 17 ΙΟΥΛΙΟΥ 2019
………………………………………………………………………………………………………………
24.00 ΕΙΔΗΣΕΙΣ+ΑΘΛΗΤΙΚΑ+ΚΑΙΡΟΣ W
00.15 Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ (Ε) • W
«Η ιστορία της Δημοκρατίας – Α΄ Μέρος: Η “γέννηση” της Δημοκρατίας στην αρχαία Αθήνα»
Η «Μηχανή του χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, παρουσιάζει την ιστορία του δημοκρατικού πολιτεύματος, που «γεννήθηκε» στην αρχαία Αθήνα και διαδόθηκε σ’ όλο τον κόσμο.
Η πορεία προς τη Δημοκρατία ήταν μακρά και ξεκίνησε από τον 8ο αιώνα. Τότε καταργήθηκε η κληρονομική βασιλεία και την εξουσία πήραν οι ευγενείς. Οι κοινωνικές ανισότητες δημιούργησαν αναταραχή στην Αθήνα με αποκορύφωμα το «Κυλώνειο άγος», την προσπάθεια δηλαδή του ευγενή Κύλωνα να καταλάβει την εξουσία που οδήγησε στο θάνατο των οπαδών του. Οι πρόσφατες ανασκαφές στο αρχαίο νεκροταφείο του Φαληρικού Δέλτα, όπου βρέθηκαν αλυσοδεμένοι σκελετοί, δείχνουν ότι το «Κυλώνειο άγος» είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις. Οι αναταραχές που προκλήθηκαν έγιναν αφορμή για την πρώτη νομοθεσία στην ιστορία της Αθήνας, όταν οι ευγενείς για να αποφύγουν τον εμφύλιο, ικανοποίησαν το αίτημα των φτωχών για καταγραφή νόμων και την ανέθεσαν στον Δράκοντα. Οι νόμοι του έμειναν στην Ιστορία για τη σκληρότητά τους, αλλά δεν έλυσαν τα κοινωνικά προβλήματα της πόλης κι έτσι ανατέθηκε εκ νέου στον Σόλωνα να νομοθετήσει. Οι διατάξεις του θεωρούνται τα πρώτα βήματα εκδημοκρατισμού των θεσμών, ενώ η περίφημη σεισάχθεια, με την οποία απάλλαξε τους φτωχούς από τα χρέη, χρησιμοποιείται ως όρος μέχρι τις μέρες μας.
Τα θεμέλια της Δημοκρατίας έθεσε ο Κλεισθένης το 508 π.Χ. με τις μεταρρυθμίσεις του, που έδωσαν το δικαίωμα συμμετοχής στα κοινά και σε κατώτερες κοινωνικές τάξεις. Ο «πατέρας της Δημοκρατίας» με τον διαχωρισμό της Αττικής ανακάτεψε πλούσιους και φτωχούς. Καθόρισε εκ νέου τα όργανα εξουσίας και καθιέρωσε τον οστρακισμό ως μέτρο προστασίας του πολιτεύματος από επίδοξους τυράννους.
Ο Χρίστος Βασιλόπουλος συνομιλεί με ιστορικούς και αρχαιολόγους και παρουσιάζει τα σημαντικά γεγονότα που οδήγησαν την Αθήνα στον εκδημοκρατισμό της, ενώ κάνει αυτοψία στο χώρο που συνδέθηκε με το δημοκρατικό πολίτευμα: την Αρχαία Αγορά. Με τα μέτρα του Κλεισθένη οι θεσμοί στην Αθήνα σταθεροποιήθηκαν και τα κοινωνικά προβλήματα άρχισαν να εξομαλύνονται. Έτσι, οι Αθηναίοι ήταν έτοιμοι όχι μόνο να αντιμετωπίσουν την επιδρομή των «βαρβάρων», αλλά και να γυρίσουν την πλάτη στον Πέρση βασιλιά, αποδεικνύοντας τη δημοκρατική τους παράδοση.
«Η ιστορία της Δημοκρατίας – Β΄ Μέρος: Η εδραίωση της Δημοκρατίας και η Αθήνα του Περικλή»
Μετά τις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη το 508 π.Χ. που άνοιξαν τον δρόμο προς τη Δημοκρατία και τη νίκη των Ελλήνων στους Περσικούς Πολέμους, η Αθήνα έφτασε στην απόλυτη ακμή της. Ηγέτης της πόλης ήταν ο Περικλής, που διαδέχτηκε τον Εφιάλτη. Φυσικά όχι τον προδότη των Σπαρτιατών, αλλά τον αρχηγό της παράταξης των δημοκρατικών. Την εποχή εκείνη «γεννήθηκε» και άκμασε η ρητορική, η φιλοσοφία, το αρχαίο θέατρο, η Τέχνη. Έτσι, στις μέρες μας απολαμβάνουμε τον Παρθενώνα, τις αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες, αλλά και υποδειγματικούς λόγους ρητόρων που εκφωνήθηκαν πριν από αιώνες στην Πνύκα και την Αρχαία Αγορά.
Ο Χρίστος Βασιλόπουλος παρουσιάζει τη φορολογία της αρχαιότητας, που στις μέρες μας φαντάζει ουτοπική, σύμφωνα με την οποία πλήρωναν οι έχοντες για να επωφελούνται οι μη έχοντες, αλλά και το κράτος. Το ρεπορτάζ αποκαλύπτει ότι η Δημοκρατία είχε και τις αδυναμίες της, όπως η μεταστροφή του οστρακισμού, από «μέσο» προστασίας του πολιτεύματος σε αντιπολιτευτικό εργαλείο, αλλά και η δημαγωγία που παρέσυρε πολλές φορές τους Αθηναίους σε λάθος αποφάσεις με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό του Αλκιβιάδη. Η Δημοκρατία, που χρειάστηκε πολλά χρόνια για να καθιερωθεί, χρειάστηκε και πολύ καιρό για να καταλυθεί. Μετά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο η πόλη της Αθήνας, αλλά και το πολίτευμα, άρχισαν να παρακμάζουν.
Ωστόσο, η Αθήνα είναι περήφανη μέχρι τις μέρες μας για τον χαρακτηρισμό ως «η πόλη που γέννησε τη Δημοκρατία».
Στην εκπομπή μιλούν οι: Άννα Ραμού (καθηγήτρια Αρχαίας Ιστορίας), Edward Harris (Βρετανός καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας), Ελένη Μπάνου (έφορος Αρχαιοτήτων Αθηνών), Σελήνη – Ελένη Ψωμά (ιστορικός), αρχαιολόγοι από το Επιγραφικό Μουσείο Αθηνών, Δημήτρης Πλάντζος (επίκουρος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο ΕΚΠΑ), Βασίλης Κωνσταντινόπουλος (αναπληρωτής καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου), καθώς και άλλοι επιστήμονες, ιστορικοί και καθηγητές.
02.05 Νυχτερινές Επαναλήψεις Προγράμματος
………………………………………………………………………………………………………………
ΠΕΜΠΤΗ 18 ΙΟΥΛΙΟΥ 2019
………………………………………………………………………………………………………………
24.00 ΕΙΔΗΣΕΙΣ+ΑΘΛΗΤΙΚΑ+ΚΑΙΡΟΣ W
00.15 Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ (Ε) • W
«Η Δίκη των Έξι» (Α΄ και Β΄ Μέρος)
Η «Μηχανή του χρόνου» ασχολείται με τη δίκη των υπαιτίων της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Στην εκπομπή καταγράφονται το κλίμα της εποχής, τα γεγονότα που το διαμόρφωσαν και το χάος που επικράτησε με την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου στην Αθήνα.
Απόγονοι των εκτελεσθέντων και ιστορικοί, εξιστορούν τα γεγονότα που οδήγησαν στη σύλληψη οχτώ ατόμων, στη δίκη με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας και στην εκτέλεση τριών πρωθυπουργών, δύο υπουργών και ενός αρχιστράτηγου.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται σπάνια κινηματογραφικά ντοκουμέντα και φωτογραφίες, ζωντανεύοντας έτσι τις συνθήκες της εποχής.
02.05 Νυχτερινές Επαναλήψεις Προγράμματος
………………………………………………………………………………………………………………
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19 ΙΟΥΛΙΟΥ 2019
………………………………………………………………………………………………………………
24.00 ΕΙΔΗΣΕΙΣ+ΑΘΛΗΤΙΚΑ+ΚΑΙΡΟΣ W
00.15 SOCRATES DRANK THE CONIUM – SOCRATES, 30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ (Ε) •
Ντοκιμαντέρ, παραγωγής 2000, αφιερωμένο στη μνήμη του Γιάννη Σπάθα.
Ένα ντοκιμαντέρ από τη συναυλία του θρυλικού συγκροτήματος Socrates στο Λυκαβηττό, τον Ιούνιο του 1999. Στη συναυλία συμμετείχαν οι Key Boards και ο Δημήτρης Μπέλλος.
Σκηνοθεσία: Μάνος Γεράνης
Γενικός συντονισμός: Κώστας Τσιβιλίκας
Διεύθυνση παραγωγής: Χριστόφορος Μουρίκης
Επιμέλεια παραγωγής: Αλίκη Θαλασσοχώρη
Φωνητικά: Νίκος Κουρουπάκης, Μαρκέλα Παναγιώτου
Διοργάνωση συναυλίας: Blues Hall Productions
Νυχτερινές Επαναλήψεις Προγράμματος
01.30 ΞΕΝΟ ΝΤΟΚ.: «ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΠΟΥ ΟΡΙΣΑΝ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ» (Ε) ημέρας
02.30 ΞΕΝΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ: «ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ» (Ε) ημέρας
03.00 SOCRATES DRANK THE CONIUM – SOCRATES, 30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ (Ε) ημέρας
04.00 ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ (Ε) ημέρας W
06.00 ΩΡΑ ΕΛΛΑΔΑΣ (Ε) ημέρας W
06.30 ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ (Ε) W