ΕΡΤ2
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΓΟΥΡΑΚΗ
Η ΕΡΤ2, τιμώντας τη μνήμη του Γιώργου Σγουράκη, τροποποιεί το πρόγραμμά της την Τετάρτη 3 Ιουλίου και την Πέμπτη 4 Ιουλίου 2024 και μεταδίδει σε επανάληψη τρία επεισόδια της εκπομπής «Μονόγραμμα».
ΤΕΤΑΡΤΗ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2024
…………………………………………………..
16.00 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΕΙΡΑ: «ΧΑΙΡΕΤΑ ΜΟΥ ΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΟ» (Ε)
18.00 ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ (Ε) Κ8
«Μιχάλης Κακογιάννης» (Α΄ και Β΄ Μέρος)
Στον κινηματογραφικό δημιουργό με την πιο απόλυτη έννοια του όρου, τον άνθρωπο που ανανέωσε τη θεματική και ζωογόνησε την κινηματογραφική γραφή με γνώση, όραμα και ασφαλώς σπάνιο ταλέντο, τον Μιχάλη Κακογιάννη, είναι αφιερωμένο το «Μονόγραμμα».
Παγκόσμια αναγνωρισμένο και διαχρονικό το έργο του δεν περιορίστηκε μόνο στον κινηματογράφο, αλλά σε σκηνοθεσίες θεατρικών έργων, καθώς και σε όπερες.
Γεννήθηκε στη Λεμεσό της Κύπρου το 1922, σπούδασε Νομικά αρχικά, ηθοποιία και σκηνοθεσία στο Λονδίνο. Εργάστηκε στο BBC ως εκφωνητής αρχικά και εν συνεχεία ως παραγωγός πολιτιστικών προγραμμάτων.
Από το 1962 αφοσιώθηκε στη σκηνοθεσία και αναγνωρίστηκε παγκόσμια, με αποτέλεσμα η κριτική να τον τοποθετήσει δίπλα στον Μπέργκμαν, τον Ρέι, τον Φελίνι και τον Βισκόντι.
Πρώτο του έργο – το1953 – το «Κυριακάτικο ξύπνημα» και το 1955 η πολυβραβευμένη «Στέλλα», στη συνέχεια «Το κορίτσι με τα μαύρα», «Το τελευταίο ψέμα», «Ερόικα», «Χαμένο κορμί», «Ηλέκτρα» που έγινε δεκτή ως η σημαντικότερη και καλύτερη μεταφορά αρχαίας τραγωδίας στην οθόνη, ο «Ζορμπάς» μια ταινία-θρύλος που γνώρισε τεράστια εμπορική επιτυχία, συνάμα και καλλιτεχνική καταξίωση, με κορύφωση την υποψηφιότητά της για 7 Όσκαρ, από τα οποία εντέλει κέρδισε τα 3.
Ο Μιχάλης Κακογιάννης έχτισε μόνος την καριέρα του αρνούμενος να ενταχθεί στα κελεύσματα του καιρού, την περίοδο της παντοκρατορίας του Χόλιγουντ, και εντέλει με το πολυσήμαντο έργο του να εντάξει την κινηματογραφική τέχνη στον νεοελληνικό πολιτισμό και να καθιερώσει την Ελλάδα στην παγκόσμια κινηματογραφική σκηνή.
Σημαντικά ακόμα έργα του: «Όταν τα ψάρια βγήκαν στη στεριά», «Τρωάδες», «Ιφιγένεια», «Γλυκιά πατρίδα», «Πάνω, κάτω και πλαγίως», «Ο βυσσινόκηπος» και ασφαλώς μετά την εισβολή στην Κύπρο το ντοκουμέντο «Αττίλας ’74».
Δεκάδες είναι οι θεατρικές του σκηνοθεσίες τόσο στην Ελλάδα όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και οι όπερές του στη διεθνή σκηνή.
Προλογίζει ο Γιώργος Σγουράκης
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Σενάριο-σκηνοθεσία: Ηρώ Σγουράκη
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Χρήστος Σιάφκος
Φωτογραφία: Λάμπρος Γόβατζης
Διεύθυνση παραγωγής: Στέλιος Σγουράκης
19.00 ΜΑΜΑ-ΔΕΣ (Ε)
…………………………………………………..
ΠΕΜΠΤΗ 4 ΙΟΥΛΙΟΥ 2024
…………………………………………………..
07.30 ΕΔΩ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Η ΕΥΡΩΠΗ (Ε)
08.00 ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ (Ε) Κ8
«Άλκη Ζέη»
Η συγγραφέας Άλκη Ζέη είναι το πρόσωπο που αυτοβιογραφείται στην εκπομπή «Μονόγραμμα». Μιλά για τα παιδικά της χρόνια, κυρίως για τα παιδικά της καλοκαίρια με τον παππού της, που αποτέλεσαν και πηγή έμπνευσής της. Αναφέρεται στις πρώτες της συγγραφικές απόπειρες, στην επαφή της με το κουκλοθέατρο και στο συγγραφικό της έργο. Μιλά για προσωπικές στιγμές της ζωής της, για την εξ αγχιστείας συγγένειά της με τη Διδώ Σωτηρίου και τη μεταξύ τους σχέση και για το πλέον σημαντικό κεφάλαιο στη ζωή της, τη γνωριμία της με τον Γιώργο Σεβαστίκογλου και την από κοινού αντιστασιακή τους δράση, που συνοδεύτηκε από φυλακίσεις, συνεχείς εξορίες, φυγή στο εξωτερικό και νοσταλγία για την Ελλάδα.
Στην εκπομπή προβάλλονται αποσπάσματα από την τηλεοπτική διασκευή του έργου της «Το καπλάνι της βιτρίνας», φωτογραφικό υλικό από προσωπικές στιγμές της συγγραφέως και βίντεο που περιγράφουν παραστατικά τις περιόδους στις οποίες αναφέρεται.
Προλογίζει ο Γιώργος Σγουράκης
Διεύθυνση παραγωγής: Ηρώ Σγουράκη
Σκηνοθεσία: Σπύρος Κ. Μιχαλόπουλος
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Ιωάννα Κολοβού
Φωτογραφία: Χρήστος Παπαδόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Νίκος Σγουράκης
08.30 ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ (Ε) Κ8
«Δημήτρης Μυταράς»
Ο Δημήτρης Μυταράς αρχίζει την αφήγησή του με τα βιώματά του από την πόλη της Χαλκίδας όπου γεννήθηκε, εστιάζοντας σε εκείνα που σχετίζονται με τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής που τον επηρέασαν, «εντυπώσεις οπτικές» όπως λέει που είναι δυνατόν να ανιχνευθούν στο έργο του.
Ο φακός της εκπομπής περιηγείται στην πόλη της Χαλκίδας και στον χώρο όπου γεννήθηκε ο μεγάλος ζωγράφος, ενώ ο ίδιος παρατηρεί τις αλλαγές του τοπίου με την πάροδο του χρόνου και πώς σταδιακά μεταβλήθηκε ο χαρακτήρας της πόλης που εκείνος κρατά αποτυπωμένο στη μνήμη του.
Κατόπιν, αναφέρεται στις σπουδές του στη Σχολή Καλών Τεχνών και στη μαθητεία του δίπλα στους δασκάλους του Γιάννη Μόραλη και Σπύρο Παπαλουκά, καθώς και στην περίοδο παραμονής του στο Παρίσι (1961-1964), όπου παρακολούθησε μαθήματα Σκηνογραφίας στην Ecole Nationale des Arts Decoratifs και Διακόσμησης Εσωτερικών Χώρων στη Metiers d’ Arts, κάνοντας λόγο για τη σχέση του με τα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής.
Το 1963 τον βρίσκει στην Ελλάδα. Μιλά για τη δράση του εκείνη την περίοδο στον τομέα της παιδείας: για το Τμήμα Εσωτερικής Διακόσμησης στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο που ανέλαβε μαζί με τη γυναίκα του Χαρίκλεια Μυταρά από το 1964 έως το 1972. Επίσης, το 1964 ανέλαβε τη διεύθυνση του Εργαστηρίου Εσωτερικού Χώρου των Σχολών Δοξιάδη, φυτώριο σημαντικών καλλιτεχνών.
Ως προς το έργο του, στέκεται στα χρόνια της δικτατορίας που ταυτίστηκαν με τη στροφή του στον κριτικό ρεαλισμό και στην παραγωγή μιας σειράς έργων, έως το 1970, με τη χρήση φωτογραφικών ντοκουμέντων για τα οποία ο ίδιος αναφέρει ότι σημάδεψαν τη δουλειά του και έγιναν αντιληπτά από το ευρύ κοινό.
Στη συνέχεια τα ενδιαφέροντά του μετατοπίστηκαν, έγιναν πιο ιδεατά και μεταφυσικά. Είναι η φάση της δημιουργίας των «Επιτύμβιων» (1971-1976), μια σειρά από έργα με «αρχαίες μνήμες» και της απομίμησης αρχαίων επιτυμβίων. Εξηγεί γιατί δεν συνάντησαν τα έργα θετική ανταπόκριση από το κοινό. Κατόπιν, αναφέρεται στα «Πορτρέτα» (1977-1987) που τη θεωρεί την πιο οργανωμένη ζωγραφική του και ταυτόχρονα μιλάει για μια σειρά από τοπία του, την ίδια περίοδο, που αφορούν σε ταξιδιωτικές εντυπώσεις.
Ειδική αναφορά κάνει στη σκηνογραφική και ενδυματολογική του δουλειά στο θέατρο. Μιλάει για τις συνεργασίες του με σημαντικούς σκηνοθέτες στην Ελλάδα και εξηγεί πόσο επηρεάστηκε από το κλίμα και την ατμόσφαιρα του θεάτρου και πώς πέρασε η εμπειρία αυτή στη δουλειά του με χαρακτηριστική τη σειρά έργων του «Σκηνές Θεάτρου» (1988-1991).
Δεν παραλείπει να μιλήσει για την αγάπη του για τη θάλασσα, ακόμη ένα αγαπημένο του θέμα που συνδέθηκε με τη ζωγραφική του αποτυπώνοντας σχήματα από τον βυθό και τα κοχύλια, αναφερόμενος, επίσης, στην πλούσια και σπάνια προσωπική συλλογή κοχυλιών.
Στο τελευταίο μέρος της εκπομπής γνωρίζουμε τον δάσκαλο Μυταρά, καθώς έχοντας διαγράψει σχεδόν μια 20ετία στη Σχολή Καλών Τεχνών σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση μιλάει για το πώς αντιλαμβάνεται την εμπειρία της διδασκαλίας, προσαρμοσμένη στα σύγχρονα ερεθίσματα και μιλάει για τη σχέση του με τους μαθητές του.
Τέλος, εκφράζει την προσωπική του θέση για την πορεία της ελληνικής ζωγραφικής και τον ρόλο των λαϊκών ζωγράφων μέσα σ’ αυτή, τονίζοντας τη σημασία της παράδοσης για την εξέλιξη της ελληνικής ζωγραφικής.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλεται οπτικό υλικό από αντιπροσωπευτικά του έργα, καθώς και στιγμιότυπα από το εργαστήριό του την ώρα της δημιουργίας.
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Σκηνοθεσία: Κώστας Στυλιάτης
Φωτογραφία: Στάθης Γκόβας
Ηχοληψία: Χρήστος Μπίρης
Μίξη ήχου: Κώστας Σκιαδάς
Συγχρονισμοί μοντάζ: Σπύρος Ρασιδάκης
Διεύθυνση παραγωγής: Ηρώ Σγουράκη
Έτος παραγωγής: 1991
