ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ
ΤΑ ΣΤΕΚΙΑ
Ιστορίες Αγοραίου Πολιτισμού
Σειρά ντοκιμαντέρ του Νίκου Τριανταφυλλίδη
Ημερομηνία μετάδοσης: Κυριακή 26 Μαΐου 2019, στις 19:00
«Το σφαιριστήριο»
«Πρέπει να δίνει κανείς στην κατάκτηση μιας γυναίκας την προσοχή που δίνει σε μια παρτίδα μπιλιάρδο» Stendhal (1783-1842), Γάλλος συγγραφέας.
Εν αρχή ήταν η «σφαιρίστρα των Αρρηφόρων». Το παιχνίδι που έπαιζαν τα νεαρά κορίτσια, που έπλεκαν το πέπλο της θεάς Αθηνάς και μάλλον από εκεί έλκει την καταγωγή της και η λέξη σφαιριστήριο.
Στη συνέχεια, η μπάλα κύλησε, τα παιχνίδια πολλαπλασιάστηκαν μέχρι που κάποια στιγμή οι Γάλλοι ευγενείς, με πρώτο τον Λουδοβίκο τον 11ο, έβαλαν τις μπάλες σ’ ένα τραπέζι, έφτιαξαν τοιχώματα, το έντυσαν με ύφασμα και κάπως έτσι γεννήθηκε το μπιλιάρδο.
Στην Ελλάδα, θα φτάσει μαζί με τις αποσκευές του βασιλιά Όθωνα, αλλά γρήγορα θα βγει από τα ανάκτορα και θα απλωθεί σε καφενεία και γειτονιές, όπως παντού στον κόσμο, ενώ από το 1928, η χώρα αποκτά μάλλον από τύχη και τη δικιά της βιομηχανία μπιλιάρδου.
Τη δεκαετία του ’50 το μπιλιάρδο μαζί με το ξύλινο ποδοσφαιράκι και το φλίπερ στη συνέχεια, τον Elvis και τους Beatles, βρίσκει στέγη στα σφαιριστήρια, τους τόπους ονείρου και αμφισβήτησης για τους νέους της εποχής και γίνεται ταυτόχρονα το απόλυτο σύμβολο της αλητείας και του τεντιμποϊσμού.
Ως απόλυτα ταυτισμένο με την Αμερική, το νέο στέκι της νεολαίας αντιμετωπίζεται εχθρικά από την Αριστερά της εποχής, που αντιτίθεται στον αμερικανικό τρόπο ζωής, και με καταστολή από τη Δεξιά, η οποία, αν και συμφωνεί με το αμερικανικό μοντέλο, θεωρεί ότι οι χώροι αυτοί απομακρύνουν τους νέους από το ελληνορθόδοξο σύστημα αξιών!
Οι νέοι θα συνεχίσουν όμως να ξεδίνουν, χτυπώντας με τη στέκα τους τις πολύχρωμες μπάλες και οδηγώντας τες μέχρι την «τσέπη» του τραπεζιού ή κάνοντας κοκορέτσια και σφυξίματα στα ξύλινα ποδοσφαιράκια, λύνοντας τις διαφορές τους μέχρι την επόμενη παρτίδα.
Είναι η πρώτη γενιά που δεν έχει ζήσει τις οδύνες του πρώτου μισού του 20ού αιώνα και φέρνει μαζί της έναν αέρα προκλητικής ξενοιασιάς, προκαλώντας ένα είδος «ηθικού πανικού» για τους γονείς, τους καθηγητές και τους επίδοξους καθοδηγητές της, αποκλίνοντας από τις προσδοκίες τους.
Ο χρόνος περνά και τα παιδιά των σφαιριστήριων θα δουν τα παιδιά τους να τρυπώνουν στα «ουφάδικα» να προσποιούνται, όπως κι οι ίδιοι παλιότερα, τους ενήλικους, ταΐζοντας τα μπλιμπλίκια, μαζί, αλλά και μόνος του πια ο καθένας, απέναντι στο Game over, που προκαλούσε πολλές φορές μεγαλύτερη εφίδρωση από το πρόχειρο διαγώνισμα τριμήνου των Μαθηματικών και των Αρχαίων Ελληνικών.
Σ’ αυτό το επεισόδιο, υπό τον ήχο του σπασίματος στην αρχή κάθε παρτίδας, θα ακολουθήσουμε τις μπάλες, αναμένοντας τη γωνία ανάκλασης και θα γνωρίσουμε θαμώνες και πρωταγωνιστές του αθλήματος, θα μαγευτούμε από το χρώμα και τον ήχο των ηλεκτρομηχανικών φλίπερ και θα προχωρήσουμε θαρραλέα προς το insert coin, επιχειρώντας να απαντήσουμε αν το σφαιριστήριο ήταν τελικά στέκι αταξικό ή γνήσια λαϊκό.
Συντροφιά μας σ’ αυτήν τη βόλτα θα είναι (με αλφαβητική σειρά) οι: Βασίλειος Αλέκου (παίκτης ηλεκτρονικών παιχνιδιών), Πέτρος Ανδρικόπουλος (πρόεδρος Ελληνικής Ένωσης Αμερικάνικου Μπιλιάρδου), Νίκος Αποστολέρης (ιδιοκτήτης Roi Mat), Ηλίας Ατματζίδης (πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής), Στυλιανός Γιατρουδάκης (καθηγητής Κοινωνιολογίας στο 39ο Λύκειο Αθηνών), Ευάγγελος Δανέζης (συνταξιούχος), Ιωάννης Καλιτζάκης (πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής), Κωνσταντίνος Καλφόπουλος (συγγραφέας), Φίλιππος Κασιδόκωστας (αθλητής μπιλιάρδου, παγκόσμιος πρωταθλητής 2009, 2ος στον κόσμο 2018), Κώστας Κατσάπης (ιστορικός, Πάντειο Πανεπιστήμιο), Λεωνίδας Κοντούλης (ιδιωτικός υπάλληλος), Σωτήρης Λαμπαδαρίδης (αρχιτέκτων), Ηλίας Λέπουρας (ελεύθερος επαγγελματίας, ερασιτέχνης παίκτης μπιλιάρδου), Γαρυφαλλιά Μαυρίδογλου (παίκτρια μπιλιάρδου), Παναγιώτης Μπιτάρχας (ιδιοκτήτης Athens Pinball Museum), Νικόλαος Οικονομόπουλος (πρωταθλητής Αμερικάνικου Μπιλιάρδου), Ασημάκης Παπασημακόπουλος (ραδιοφωνικός παραγωγός), Νικόλαος Πολυχρονόπουλος (μέσα στους 20 καλύτερους παίκτες παγκοσμίως στο Γαλλικό Μπιλιάρδο), Ιωάννης Πρασσάς (ιδιοκτήτης Koralli Billiard Club), Κωνσταντίνος Πρασσάς (υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων Koralli Billiard Club), Γεώργιος Σακκάς (ελεύθερος επαγγελματίας, πρωταθλητής μπιλιάρδου) Λήδα Σιβισίδη (υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων Εταιρείας Αφοί Σιβισίδη), Στέλιος Σιβισίδης (υπεύθυνος παραγωγής Εταιρείας Αφοί Σιβισίδη), Νικόλαος Σμυρλής (τεχνικός τηλεπικοινωνιών), Νίκος Τρεμούλης (πρωταθλητής μπιλιάρδου, πρόεδρος Ελληνικής Ένωσης Μπιλιάρδου), Βαγγέλης Χρονόπουλος (ιδρυτής του Presveia Billiards).
Σενάριο-σκηνοθεσία: Μαρίνα Δανέζη.
Διεύθυνση φωτογραφίας: Claudio Bolivar.
Μοντάζ: Χρήστος Γάκης.
Ηχοληψία: Γιάννης Αντύπας.
Μίξη ήχου: Δημήτρης Μυγιάκης.
Διεύθυνση παραγωγής: Τάσος Κορωνάκης.
Αρχισυνταξία: Ηλιάνα Δανέζη.
Οργάνωση παραγωγής: Στέφανος Ελπιζιώτης, Χρυσηίδα Τριανταφύλλου.
Βοηθός διευθυντή φωτογραφίας: Γιάννης Νέλσον Εσκίογλου.
Μουσική σήματος: Blaine L. Reininger.
Σχεδιασμός τίτλων αρχής / Motion Graphics: Κωνσταντίνα Στεφανοπούλου.
Εκτέλεση παραγωγής: Μαρίνα Ευαγγέλου Δανέζη για τη Laika Productions.
Παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε. 2019.