ΕΡΤ2 – Τροποποίηση προγράμματος: Αφιέρωμα στο Πολυτεχνείο
ΤΕΤΑΡΤΗ 17/11/2021
Ντοκιμαντέρ, παραγωγής 1978.
Το ντοκιμαντέρ του δημοσιογράφου Δημήτρη Παπαναγιώτου, που παρουσιάστηκε το 1978 με αφορμή τον εορτασμό της πέμπτης επετείου από την εξέγερση, είναι βασισμένο σε κινηματογραφικά ντοκουμέντα επαγγελματιών οπερατέρ, οι οποίοι κατέγραψαν με την κάμερά τους τα γεγονότα.
Έλληνες κινηματογραφιστές και συνεργάτες ξένων ειδησεογραφικών πρακτορείων περιγράφουν σκηνές από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, όπως τις βίωσαν ως αυτόπτες μάρτυρες. Μιλούν για τις επικίνδυνες συνθήκες κινηματογράφησης, τις τεχνικές δυσχέρειες, τις αντιξοότητες ως προς τη διοχέτευση του δημοσιογραφικού τους υλικού στο εξωτερικό, καθώς και τις συλλήψεις τους από το δικτατορικό καθεστώς και την κακοποίησή τους. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην περίπτωση του Νίκου Πατσαβού, συνεργάτη της Γερμανικής Τηλεόρασης, ο οποίος ήταν ανεβασμένος στην κολώνα της πύλης του Πολυτεχνείου και έπεσε μαζί της, με την εισβολή του τανκ.
Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει στιγμιότυπα από τους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας, το συγκεντρωμένο πλήθος και τα αντιδικτατορικά συνθήματα. Καταγράφει το χρονικό των γεγονότων με εικόνες από το προαύλιο του Πολυτεχνείου και τους εσωτερικούς χώρους, συνεντεύξεις και δηλώσεις των φοιτητών σε Έλληνες και ξένους δημοσιογράφους, την πορεία των εργαζομένων και των σπουδαστών το πρωί της 16ης Νοεμβρίου, αλλά και την επέμβαση του στρατού, που κάλυψε ολλανδικό τηλεοπτικό συνεργείο από το απέναντι ξενοδοχείο.
Επίσης, περιέχονται σκηνές που γυρίστηκαν κατ’ εντολήν της στρατιωτικής δικτατορίας από την έξοδο του τανκ από το Πολυτεχνείο λίγο μετά την εισβολή και από την επόμενη ημέρα της καταστολής της εξέγερσης και της κήρυξης του στρατιωτικού νόμου. Ακόμη, παρουσιάζονται στιγμιότυπα από τον εορτασμό της πέμπτης επετείου του Πολυτεχνείου και τις καταθέσεις στεφάνων.
Για τα πλάνα που τράβηξαν τη βραδιά της εξέγερσης, μιλούν στην εκπομπή οι οπερατέρ Σινάνης Σινανίδης, Β. Μάλλιος, Νίκος Πατσαβός, Κ. Βελογιάννης, Γιάννης Καλοβυρνάς και Άλμπερτ Κουράντ.
Κείμενα-συνεντεύξεις-παρουσίαση: Δημήτρης Παπαναγιώτου.
Μοντάζ: Τ. Κουμουνδούρος.
Σκηνοθεσία-επιμέλεια παραγωγής: Ηλ. Μασούρας.
Πρόκειται για επετειακό αφιέρωμα του 1982 με θέμα το χρονικό της κατάληψης του Πολυτεχνείου της Αθήνας, εξετάζοντας ταυτόχρονα τις παράλληλες εξεγέρσεις στην Πάτρα, στα Γιάννενα και στη Θεσσαλονίκη. Μέσα από μαρτυρίες των πρωταγωνιστών των φοιτητικών εξεγέρσεων στις επαρχιακές πανεπιστημιουπόλεις, παρακολουθούμε πώς αναπτύχθηκε το φοιτητικό κίνημα έξω από την Αθήνα, από τις αρχές του 1972, με τις μορφές παρανομίας, μέχρι τη βαθμιαία μαζικοποίησή του, όπως εκδηλώθηκε στις πολιτικές αντιδικτατορικές συγκεντρώσεις το φθινόπωρο του ’73.
Η ιστορική αναδρομή φωτίζει θέματα της φοιτητικής κοινότητας της περιόδου της δικτατορίας, τον αγώνα για ελεύθερες εκλογές, τη σύγκληση των Γενικών Συνελεύσεων και τις αποφάσεις για κατάληψη το Νοέμβρη του 1973, στο άκουσμα της κατάληψης της Αθήνας. Οι αφηγήσεις επικεντρώνονται ακόμη στον τρόπο αντίδρασης των Συντονιστικών Επιτροπών των άλλων Πολυτεχνείων στην είδηση της πτώσης του Πολυτεχνείου της Αθήνας τη νύχτα της 16ης προς 17η Νοεμβρίου, όπως και στο σχέδιο εκκένωσης της Πολυτεχνικής της Θεσσαλονίκης. Για το Πανεπιστήμιο της Πάτρας μιλούν οι Άκης Ταγκαλάκης, Τάκης Τσίγκας, Αντώνης Τσουρινάκης, Τζόγια Καπάγου και Κώστας Βογιατζής, για τα γεγονότα στα Γιάννενα οι Νίκος Ράπτης, Δανιήλ Σπαρτιάτης, Σπύρος Παπαδόπουλος και Πέτρος Ευθυμίου, ενώ για όσα εκτυλίχθηκαν στη Θεσσαλονίκη οι Θωμάς Βασιλειάδης, Γιώργος Αποστολάκης, Τάκης Πετρίδης και Φώτης Σιούμπουρας.
Μεταξύ άλλων, πληροφορούμαστε για τη λειτουργία του ερασιτεχνικού ραδιοφωνικού σταθμού στο κτήριο του Πολυτεχνείου της Θεσσαλονίκης αλλά και στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας και την απήχηση που είχε στον κόσμο. Γίνεται αναφορά στις αιτίες, στους σκοπούς και στα οράματα της εξέγερσης, παράλληλα με τα συνθήματα των διαδηλώσεων καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπομπής.
Περιλαμβάνονται κινηματογραφικά πλάνα αρχείου από την Αθήνα και την Πάτρα, επίσης από την πρώτη επέτειο, καθώς και ηχητικά ντοκουμέντα -αποσπάσματα από εκπομπές του ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, κήρυξη στρατιωτικού νόμου και διάγγελμα Γ. Παπαδόπουλου της επόμενης μέρας από τη διάλυση του Πολυτεχνείου.
Σκηνοθεσία: Νέστωρ Παβέλλας.
Αφήγηση: Χρήστος Τσάγκας.
Διεύθυνση παραγωγής: Λουκία Ρικάκη.
————————————-