ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
Στην ΕΡΤ, η πορεία μιας εκπομπής 39 ετών!!!
Η μακροβιότερη πολιτιστική εκπομπή της τηλεόρασης
Τριάντα εννέα χρόνια συνεχούς παρουσίας το «Μονόγραμμα» στη δημόσια τηλεόραση, έχει καταγράψει με μοναδικό τρόπο τα πρόσωπα που σηματοδότησαν με την παρουσία και το έργο τους την πνευματική, πολιτιστική και καλλιτεχνική πορεία του τόπου μας.
«Εθνικό αρχείο» έχει χαρακτηριστεί από το σύνολο του Τύπου και για πρώτη φορά το 2012 η Ακαδημία Αθηνών αναγνώρισε και βράβευσε οπτικοακουστικό έργο, απονέμοντας στους δημιουργούς-παραγωγούς και σκηνοθέτες Γιώργο και Ηρώ Σγουράκη το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου τους και ιδίως για το «Μονόγραμμα» με το σκεπτικό ότι: «…οι βιογραφικές τους εκπομπές αποτελούν πολύτιμη προσωπογραφία Ελλήνων που έδρασαν στο παρελθόν αλλά και στην εποχή μας και δημιούργησαν, όπως χαρακτηρίστηκε, έργο “για τις επόμενες γενεές”».
Η ιδέα της δημιουργίας ήταν του παραγωγού – σκηνοθέτη Γιώργου Σγουράκη, προκειμένου να παρουσιαστεί με αυτοβιογραφική μορφή η ζωή, το έργο και η στάση ζωής των προσώπων που δρουν στην πνευματική, πολιτιστική, καλλιτεχνική, κοινωνική και γενικότερα στη δημόσια ζωή, ώστε να μην υπάρχει κανενός είδους παρέμβαση και να διατηρηθεί ατόφιο το κινηματογραφικό ντοκουμέντο.
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περίπου 380 πρόσωπα και θεωρούμε ως πολύ χαρακτηριστικό, στην αντίληψη της δημιουργίας της σειράς, το ευρύ φάσμα ειδικοτήτων των αυτοβιογραφουμένων, που καλύπτουν σχεδόν όλους τους επιστημονικούς, καλλιτεχνικούς και κοινωνικούς χώρους.
Στο νέο κύκλο εκπομπών αυτοβιογραφούνται: ο ζωγράφος Γιάννης Αδαμάκος, ο ηθοποιός Άγγελος Αντωνόπουλος, ο επιστήμονας και καθηγητής του ΜΙΤ Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, ο ποιητής Γιώργος Μαρκόπουλος, ο γλύπτης Αριστείδης Πατσόγλου, η σκιτσογράφος, σκηνογράφος και ενδυματολόγος Έλλη Σολομωνίδου-Μπαλάνου, ο παλαίμαχος ποδοσφαιριστής Κώστας Νεστορίδης, η τραγουδίστρια Δήμητρα Γαλάνη, ο ποιητής, αρθρογράφος και μελετητής του παραδοσιακού μας τραγουδιού Παντελής Μπουκάλας, ο τραγουδιστής Λάκης Χαλκιάς, ο αρχιτέκτονας Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας, ο ζωγράφος Μάκης Θεοφυλακτόπουλος, η συγγραφέας Τατιάνα Αβέρωφ, ο αρχαιολόγος και Ακαδημαϊκός Μανώλης Κορρές, η ζωγράφος Μίνα Παπαθεοδώρου-Βαλυράκη, ο Κύπριος ποιητής Κυριάκος Χαραλαμπίδης, ο ζωγράφος Γιώργος Ρόρρης, ο συγγραφέας και πολιτικός Μίμης Ανδρουλάκης, ο αρχαιολόγος Νίκος Σταμπολίδης, ο λογοτέχνης Νάσος Βαγενάς, ο εικαστικός Δημήτρης Ταλαγάνης, η συγγραφέας Μάρω Δούκα, ο δεξιοτέχνης του κλαρίνου Βασίλης Σαλέας, ο συγγραφεάς Αλέξης Πανσέληνος, ο τραγουδοποιός Κώστας Χατζής, η σκηνοθέτις Κατερίνα Ευαγγελάτου, η ηθοποιός και συγγραφέας παιδικών βιβλίων Κάρμεν Ρουγγέρη, η συγγραφέας Έρη Ρίτσου κ.ά.
Ημερομηνία μετάδοσης: Δευτέρα 20 Ιουλίου 2020, στις 20:00
«Έλλη Σολομωνίδη-Μπαλάνου» (σκιτσογράφος)
Η σκιτσογράφος, σκηνογράφος και ενδυματολόγος Έλλη Σολομωνίδη-Μπαλάνου αυτοβιογραφείται στο «Μονόγραμμα», τη Δευτέρα 20 Ιουλίου 2020 και ώρα 20:00 στην ΕΡΤ2.
Μια χαρισματική γυναίκα που κουβαλά την έμφυτη αριστοκρατία και την κουλτούρα της Σμύρνης, την ακριβή παρακαταθήκη του παππού Σωκράτη, δημογέροντα της πόλης και εκδότη της ιστορικής εφημερίδας «Αμάλθεια». Το σπίτι της που ξεχειλίζει από μνήμες του ελληνισμού της Ανατολής, σαν να μην πέρασε μια μέρα από τότε που έφυγαν κυνηγημένοι… Ο παππούς, σημαντική προσωπικότητα της κοινότητας της Σμύρνης, φίλος του μαρτυρικού μητροπολίτη Χρυσόστομου τον οποίο προέτρεπε να φύγει, γιατί διέβλεπε τις τραγικές εξελίξεις, διετέλεσε και πληροφοριοδότης του Ελ. Βενιζέλου για τα τεκταινόμενα εκεί.
Η Έλλη Σολομωνίδη-Μπαλάνου γεννήθηκε στο Ψυχικό. Άρχισε να ζωγραφίζει προτού ακόμα μάθει να γράφει. Μόλις τελείωσε το Αρσάκειο, μπήκε στη Σχολή Καλών Τεχνών – στην τάξη του Μόραλη. Σύντομα όμως το εγκατέλειψε για οικονομικούς λόγους.
Μετά τη διακοπή των σπουδών της, δούλεψε ως μακετίστα και ως σχεδιάστρια σε γραφείο διακοσμήσεως εσωτερικών χώρων και αργότερα στο σχεδιαστήριο της ΕΡΤ, ενώ παράλληλα φοιτά στη Σχολή Δοξιάδη, στο Τμήμα Σκηνογραφίας με δασκάλους της τους Γιάννη Τσαρούχη, Σπύρο Βασιλείου, Βασίλη Βασιλειάδη και τον χαράκτη Τάσσο. Συγχρόνως ολοκληρώνει και τις σπουδές της στο Γαλλικό, όπως και στο Ιταλικό Ινστιτούτο, από το οποίο παίρνει υποτροφία για μαθήματα Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Περούτζια.
Εργάστηκε ως μουσικός παραγωγός στο ΕΙΡ, όπου επί μακρόν επιμελήθηκε μουσικά και εκπομπές ραδιοφωνικού θεάτρου. Το 1965 υπήρξε η πρώτη σκηνογράφος/ενδυματολόγος στο θεατρικό τμήμα της νεοϊδρυθείσας ΕΡΤ.
Από το 1960 ώς το 1993, σκηνογραφεί 14 έργα, κυρίως στη Λυρική, στου Ευαγγελάτου και στο Ελεύθερο θέατρο. Σκιτσάρει για δημοσιογραφικές στήλες θεατρικής μουσικής και χορευτικής κριτικής. Έχει κάνει χιλιάδες σκίτσα, έχει σκιτσάρει ακόμα και τον Νουρέγιεφ, εν κινήσει. Μα πιο πολύ απ’ όλα αγαπούσε να σκιτσάρει τον Μάνο Χατζιδάκι.
Από το 1961 αρχίζει η συνεργασία της με τη «Μεσημβρινή» και τις «Εικόνες» της Ελένης Βλάχου, ως σκιτσογράφος καλλιτεχνικών σελίδων τους, όπου και παραμένει ως το 1967, όταν διακόπτεται η έκδοσή τους λόγω δικτατορίας. Το έμπειρο μάτι της Ελένης Βλάχου διέβλεψε νωρίς το ταλέντο που είχε μπροστά της και το διεκδίκησε αποκλειστικά:
«Με αγαπούσε, λέει για την Ελένη Βλάχου. Κάποια στιγμή θυμάμαι σε μια παράσταση της Επιδαύρου είχε αρχίσει να ψιλοβρέχει και κάποιοι έβγαλαν ομπρέλες, γιατί από το πρωί ήταν στη θάλασσα και είχαν την ομπρέλα της πλαζ, μαζί, άλλοι έβαζαν μία εφημερίδα στο κεφάλι… Ζωγράφισα λοιπόν αυτή τη σκηνή με τη βροχή και την Επίδαυρο, παρόλο ότι στάζαν οι σταγόνες επάνω στο μπλοκ μου. Και όταν το έδειξα στη Βλάχου, το πήρε τυπωμένο πια και πήγαινε από γραφείο σε γραφείο λέγοντας: “αυτό θα πει δημοσιογραφία, αυτό θα πει δημοσιογραφία”. Δεν ξέρω αν ήξερε ότι το γονίδιο προέρχεται από τον παππού Σολομωνίδη τον δημοσιογράφο…»
Η Ελένη Βλάχου την προσλαμβάνει πάλι το 1974 μετά την επανέκδοση της «Καθημερινής», για να καλύπτει όλα τα καλλιτεχνικά γεγονότα της Αθήνας. Δεν κάθεται ποτέ στην πρώτη σειρά, αλλά πιο πίσω διακριτικά για να μην ενοχλεί και να μην ενοχλείται.
«Κυκλοφορώ πάντα, έχοντας μέσα στην τσάντα μου ένα μπλοκάκι μικρό κι έναν μαρκαδόρο, γιατί δεν μ’ αρέσει την ώρα που κάθομαι σ’ ένα θέαμα, είτε μουσική είναι, είτε θέατρο, είτε οτιδήποτε, ν’ ανοίγω χαρτιά…»
Το 1988 εκδόθηκε σε πολυτελή τόμο το βιβλίο της «30 χρόνια σκίτσα».
Το 2011 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την 50ετή δημιουργία της.
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης.
Σκηνοθεσία: Χρίστος Ακρίδας.
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Ιωάννα Κολοβού, Αντώνης Εμιρζάς.
Φωτογραφία: Μαίρη Γκόβα.
Ηχοληψία: Λάμπρος Γόβατζης.
Μοντάζ: Σταμάτης Μαργέτης.
Διεύθυνση παραγωγής: Στέλιος Σγουράκης.
