«Σε μια νέα Πατρίδα»
ΝΕΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ
Κοζάνη, Φλώρινα, Καστοριά, Πτολεμαΐδα των προσφύγων: Εγκατάσταση και συλλογική οργάνωση
Παρασκευή 20 Ιανουαρίου στις 19:00
Το νέο επεισόδιο της ιστορικής σειράς ντοκιμαντέρ «Σε μια νέα Πατρίδα» που θα μεταδοθεί την Παρασκευή 20 Ιανουαρίου στις 19:00 από την ΕΡΤ3, μας μεταφέρει σε τέσσερις περιοχές που η κάθε μια έχει την δική της ιστορία.
Το επεισόδιο αναφέρεται στην προσφυγική εγκατάσταση στις πόλεις της Κοζάνης και της Κατερίνης. Αρχικά παρουσιάζονται μαρτυρίες των απογόνων των προσφύγων από τις οδυνηρές στιγμές της εγκατάλειψης των πατρογονικών εστιών και τις δυσκολίες που συνάντησαν οι πρόγονοι τους.
Η αφήγηση ξεκινά με την εγκατάσταση στην Κοζάνη και τις δυσκολίες που συνάντησαν εκεί οι πρόσφυγες από το γηγενή πληθυσμό. Πράγματι στα χωριά της Κοζάνης αλλά και στην Εορδαία εγκαταστάθηκε ένας πολύ μεγάλος αριθμός προσφύγων από τον Πόντο και την Μικρά Ασία. Οι πρόσφυγες θα διαμορφώσουν με την εργατικότητα τους και τον μόχθο τους τη λασπωμένη γη και θα δημιουργήσουν προϋποθέσεις για την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της περιοχής. Και εδώ οι σχέσεις με τους ντόπιους θα περάσουν από δύσκολες περιόδους μη αποδοχής και ανοικτής έχθρας. Σταδιακά όμως οι ντόπιοι θα αποδεχτούν τους πρόσφυγες και θα εκτιμήσουν την εργατικότητα τους, ενώ η πλήρης αποδοχή θα επέλθει με την Κατοχή και τον ελληνοϊταλικό πόλεμο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αγροτικής εγκατάστασης είναι η Ξηρολίμνη, όπου ο απόγονος προσφύγων Χριστόφορος Χριστοφορίδης μας μιλά για τις δυσκολίες που συνάντησαν, τον αγώνα που έδωσαν για την επιβίωση αλλά και τη δική του προσπάθεια να σπουδάσει, φεύγοντας μόνος από το χωριό του για να εγκατασταθεί στην πόλη της Κοζάνης.
Μιαν άλλη σημαντική μερίδα των προσφύγων υπήρξαν τα ορφανά προσφυγόπουλα. Στο επεισόδιο παρουσιάζεται η μαρτυρία του πολιτικού Μιχάλη Παπακωνσταντίνου σχετικά με τα ορφανά που φιλοξενούνταν στο Ορφανοτροφείο της Κοζάνης. Αντίστοιχα αναφέρεται η εγκατάσταση των προσφύγων στην Πτολεμαΐδα και γίνεται ιδιαίτερη μνεία στα έργα κοινής ωφέλειας που πραγματοποίησε η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων με ξεχωριστό εκείνο του υδραγωγείου της πόλης. Σημαντική παράμετρος αποτελεί η εξιστόρηση της οικονομικής δραστηριότητας των προσφύγων με κορυφαία την εκμετάλλευση των λιγνιτοφόρων κοιτασμάτων της Πτολεμαΐδας από την εταιρία που σύστησαν οι πρόσφυγες Γ. Παυλίδης και Κ. Αδαμόπουλος.
Στο δεύτερο μέρος του επεισοδίου παρουσιάζεται η προσφυγική εγκατάσταση στη Φλώρινα και περιγράφεται τόσο η αστική όσο και η αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων, σε αμιγώς προσφυγικούς αλλά και σε μεικτούς προσφυγικούς οικισμούς. Περιγράφονται οι μέθοδοι και οι πρακτικές της πολιτείας αλλά και των προσφυγικών συλλόγων, για να ξεπεραστούν τα διάφορα προβλήματα που δημιουργήθηκαν με την εγκατάσταση των προσφύγων. Επιπλέον αναφορά γίνεται και στην επαγγελματική δραστηριότητα των προσφύγων τόσο στην αγροτική, όσο και στην αστική εγκατάσταση. Μεταξύ των κειμηλίων που έφεραν οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή από το Καρς ήταν και η εικόνα της Παναγίας της Λάλογλης.
Το επεισόδιο κλείνει με την αναφορά της προσφυγικής εγκατάστασης στην Καστοριά και στο Άργος Ορεστικό και στα ζητήματα που δημιουργήθηκαν σχετικά με τη διανομή των κλήρων και της στέγασης, ενώ γίνεται αναφορά και στις επαγγελματικές δραστηριότητες των προσφύγων.
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Χατζημαλλής
Σενάριο – Επιστημονικός Συνεργάτης: Θεοδόσιος Κυριακίδης
Παραγωγός: Παντελής Κάσδαγλης
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Βραμίδου Γεωργία
Εικονολήπτης: Γιώργος Λεοντάρης
Μοντάζ: Δημήτρης Χατζημαλλής
Δημοσιογραφική Έρευνα: Βασιλης Λωλίδης
Αρχισυνταξία: Κωνσταντίνος Σεραφειμίδης
- Η εκπομπή θα είναι διαθέσιμη και στη δωρεάν ψηφιακή πλατφόρμα ERTFLIX μετά την προβολή της στην ΕΡΤ3.