ΠΡΕΜΙΕΡΑ ΝΕΟΥ ΚΥΚΛΟΥ
ΕΡΤ2 – Τετάρτη 30.03.2022, στις 20:00
«ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΣΤΥ»
Ιστορίες της πόλης
Το «ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΣΤΥ – Ιστορίες της πόλης» συνεχίζει και στον τρίτο κύκλο του το μαγικό ταξίδι του στον αθηναϊκό χώρο και χρόνο, μέσα από την ΕΡΤ2, κρατώντας ουσιαστική ψυχαγωγική συντροφιά στους τηλεοπτικούς φίλους και τις φίλες του.
Στα δέκα ολόφρεσκα επεισόδια, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τη σκοτεινή Μεσαιωνική Αθήνα (πόλη των Σαρακηνών πειρατών, των Ενετών και των Φράγκων), να θυμηθεί τη γέννηση της εμπορικής Αθήνας μέσα από τη διαφήμιση σε μια ιστορική διαδρομή γεμάτη μνήμες, να συνειδητοποιήσει τη βαθιά και ιδιαίτερη σχέση της πρωτεύουσας με το κρασί και τον αττικό αμπελώνα από την εποχή των κρασοπουλειών της ώς τα wine bars του σήμερα, να μάθει για την υδάτινη πλευρά της πόλης, για τα νερά και τα ποτάμια της, να βιώσει το κλεινόν μας άστυ μέσα από τους αγώνες και τις εμπειρίες των γυναικών, να περιπλανηθεί σε αθηναϊκούς δρόμους και δρομάκια ανακαλύπτοντας πού οφείλουν το όνομά τους, να βολτάρει με τα ιππήλατα τραμ της δεκαετίας του 1890, αλλά και τα σύγχρονα υπόγεια βαγόνια του μετρό, να δει την Αθήνα με τα μάτια του τουρίστα και να ξεφαντώσει μέσα στις μαγικές της νύχτες.
Κατά τον τρόπο που ήδη ξέρουν και αγαπούν οι φίλοι και φίλες της σειράς, ιστορικοί, κριτικοί, κοινωνιολόγοι, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, δημοσιογράφοι, αναλυτές, σχολιάζουν, ερμηνεύουν ή προσεγγίζουν υπό το πρίσμα των ειδικών τους γνώσεων τα θέματα που αναδεικνύει ο τρίτος κύκλος, συμβάλλοντας με τον τρόπο τους στην κατανόηση, στη διατήρηση της μνήμης και στον στοχασμό πάνω στο πολυδιάστατο φαινόμενο που λέγεται «Αθήνα».
Ημερομηνία μετάδοσης: Τετάρτη 30 Μαρτίου 2022, στις 20:00
(Γ′ Κύκλος) – Eπεισόδιο 1ο: «Από το κρασοπουλειό στο wine bar»
Το πρώτο επεισόδιο του τρίτου κύκλου της σειράς «Κλεινόν Άστυ – Ιστορίες της πόλης» με τίτλο «Από το κρασοπουλειό στο wine bar», ξεχειλίζει αγάπη για το κρασί και φωτίζει τη διαχρονική, πολυεπίπεδη και ιδιαίτερη σχέση της Αθήνας με τον οίνο –από την παραγωγή του ώς το τσούγκρισμα των ποτηριών.
Η σχέση των Αθηναίων με το κρασί έχει τις ρίζες της στα βάθη αιώνων, γι’ αυτό άλλωστε υπήρξε συστατικό στοιχείο μυθολογικών προσεγγίσεων. Σύμφωνα δε με έναν από τους αρχαίους μύθους, ο ίδιος ο θεός Διόνυσος επισκέφθηκε την Αττική και δίδαξε την καλλιέργεια της αμπέλου και την παραγωγή του κρασιού στον Ικάριο τον Αθηναίο, τον πρώτο αμπελουργό.
Ιστορικά μιλώντας, ωστόσο, μετά το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την ανακήρυξη της πόλης σε πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, το πάθος της Αθήνας για το κρασί θα σφραγιστεί από τη μοναδική σχέση αμπελιού/πατητηριού-κρασοπουλειού/ταβέρνας.
Σε μια σπάνια σε παγκόσμιο επίπεδο συνθήκη, αμπελουργία και οινοποίηση εξελίσσονται σε δύο διαφορετικούς τόπους: ο τρύγος και η παραγωγή του μούστου πραγματοποιείται στα αμπελοτόπια των Μεσογείων και η μετατροπή του σε κρασί συμβαίνει στα ξύλινα βαρέλια των αθηναϊκών καπηλειών και κουτουκιών.
Η κάμερα του Κλεινόν Άστυ – Ιστορίες της πόλης «παρακολουθεί» τους κατοίκους της από τις εποχές που τα κάρα έφερναν τον μούστο στις συνοικιακές ταβέρνες, οι βαρελάδες έφτιαχναν τα βαρέλια που τον υποδέχονταν, μαστόρια τα συντηρούσαν και τα καθάριζαν, εργάτες, «ξεροσφύρηδες», «κρασοκανάτες», μπεκρήδες αλλά και οικογενειάρχες της εποχής έσπευδαν να γευτούν το χύμα κρασί, ως επί το πλείστον τη χιλιοτραγουδισμένη ρετσίνα.
Ο φακός «βλέπει» τους θαμώνες να τρυπώνουν σε κουτούκια και υπόγεια καπηλειά, να πίνουν «γιοματάρια», αλλά στην ανάγκη και «σώσματα», συνοδεύοντας το κρασάκι τους με στουμπιστό, βατικιώτικο κρεμμύδι και συνομιλεί με ανθρώπους που έζησαν τις ιστορίες αυτές από πρώτο χέρι -ταβερνιάρηδες που κάνουν ακόμη δικό τους κρασί και βαρελοποιούς που επιβιώνουν μέχρι σήμερα- ή τις ερεύνησαν με αμέριστο ενδιαφέρον.
Και από το Σαββατιανό και τη ρετσίνα «με την οκά» το ντοκιμαντέρ φτάνει ώς τις μέρες μας, μέρες των εκλεκτών εμφιαλωμένων οίνων και των διαλεχτών ετικετών, «ζουμάροντας» στους νέους «τόπους λατρείας» του κρασιού των οινόφιλων Αθηναίων: τα wine bars.
Πώς, πότε και γιατί ανοίγουν τα πρώτα οινικά μπαρ στην πόλη και τι νέο φέρνουν μαζί τους; Ποιο ρόλο θα παίξει στην οινική ιστορία του άστεως η εμφάνιση των μικρών οινοπαραγωγών στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και ολόκληρη τη δεκαετία του 1980; Τι σχέση έχει πλέον το κρασί με τα συνοδευτικά του και ποια θέση υπηρετεί ένας σομελιέ ή οινοχόος; Τι άλλαξε και τι έμεινε ίδιο -αν έμεινε κάτι- να διαπερνά σαν κόκκινο νήμα τους αιώνες της αθηναϊκής οινοποσίας; Και, τέλος, πόσο αξιοποιήσιμο είναι για μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα να έχει τα αμπέλια και τα οινοποιεία της σε απόσταση αναπνοής, όπως συμβαίνει με την Αθήνα και τον αττικό αμπελώνα, έναν από τους πλέον ιστορικούς αμπελώνες του πλανήτη;
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που απασχολούν το πιο μεθυστικό επεισόδιο του «Κλεινόν Άστυ – Ιστορίες της πόλης».
Πολύτιμοι και πολύτιμες οδηγοί μας στο οινικό ταξίδι με αλφαβητική σειρά είναι οι: Αναστασία Καλαντζή (κόρη ιδιοκτήτη μεταπολεμικής ταβέρνας), Ιωάννης Καϋμενάκης (οινοχόος), Ελένη Κεφαλοπούλου (δημοσιογράφος οίνου – ιδιοκτήτρια wine bar), Αχιλλέας Λαμψίδης (αμπελουργός – οινοχόος), Κατερίνα Λεγάκη (οινολόγος – δημοσιογράφος), Δημήτρης Λελούδας (ιδιοκτήτης ταβέρνας – οινοχόος), Βασίλης Νικολού (χημικός – οινολόγος), Απόστολος Παπακωνσταντίνου (ιδιοκτήτης οινοπαντοπωλείου), Γιώργος Πίττας (συγγραφέας), Μανώλης Σιγάλας (βαρελοποιός), Άρης Σκλαβενίτης (sommelier – ιδιοκτήτης wine bar), Τέτη Σώλου (συγγραφέας – σκιτσογράφος), Κώστας Τουλουμτζής (εστιάτορας – οινοχόος), Θάλεια Τσιχλάκη (δημοσιογράφος γεύσης και οίνου), Κωνσταντίνος Χρησταντώνης (έμπορος βαρελιών).
Σκηνοθεσία-σενάριο: Μαρίνα Δανέζη
Διεύθυνση φωτογραφίας: Δημήτρης Κασιμάτης – GSC
Β΄ Κάμερα: Νίκος Ζιώγας
Μοντάζ: Παντελής Λιακόπουλος
Ηχοληψία: Κώστας Κουτελιδάκης
Μίξη ήχου: Δημήτρης Μυγιάκης
Διεύθυνση παραγωγής: Τάσος Κορωνάκης
Δημοσιογραφική έρευνα: Χριστίνα Τσαμουρά
Σύνταξη – Έρευνα αρχειακού υλικού: Μαρία Κοντοπίδη – Νίνα Ευσταθιάδου
Οργάνωση παραγωγής: Νάσα Χατζή – Στέφανος Ελπιζιώτης
Μουσική τίτλων: Φοίβος Δεληβοριάς
Τίτλοι αρχής και γραφικά: Αφροδίτη Μπιτζούνη
Εκτέλεση παραγωγής: Μαρίνα Ευαγγέλου Δανέζη για τη Laika Productions
Παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε. – 2022