DOC ON ΕΡΤ
«El Greco – Προσωπογραφίες»
Ημερομηνία μετάδοσης: Δευτέρα 16 Απριλίου 2018, στις 21:00
Ντοκιμαντέρ του Λευτέρη Χαρωνίτη, παραγωγής 2016, για τη ζωή και την καλλιτεχνική ιδιαιτερότητα του έργου του μεγάλου Κρητικού ζωγράφου Δομήνικου Θεοτοκόπουλου μέσα από τις προσωπογραφίες που φέρουν την υπογραφή του.
Οι μελετητές της ιστορίας της Τέχνης, αλλά και το συνεχώς αυξανόμενο κοινό των έργων του, δεν παύουν να προσπαθούν να κατανοήσουν το «μυστήριο» που κρύβει το έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Προσπαθούν να καταλάβουν την αισθητική ιδιαιτερότητά του που του επιτρέπει να παραμένει μοναδικός στην ιστορία της Ζωγραφικής.
Όπως έγραψε ο βυζαντινολόγος-ακαδημαϊκός Μανόλης Χατζηδάκης, «ο Δομήνικος ξεκινά και ωριμάζει μέσα στον μεσαιωνικό ενετοκρατούμενο κόσμο της Κρήτης, όπου ζωγραφίζει βυζαντινά -χωρίς να αγνοεί τα βενετσιάνικα– μυείται στη Βενετία τα μυστικά της μεγάλης τέχνης των μαστόρων της, δέχεται στη Ρώμη τα μανιερίστικα κατάλοιπα της τέχνης του Μιχαήλ Άγγελου και ελευθερώνεται στην Ισπανία του Φιλίππου Β΄, όπου τελικά ώριμος δίδει την καλλιτεχνική έκφραση σε έναν κόσμο που τη στερείται».
Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος -χωρίς προγόνους και απογόνους- παραμένει πάντα ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους και ένα από τα πιο πρωτότυπα πνευματικά φαινόμενα όλων των εποχών.
«Δούλεψε σε μεγάλο αιώνα, μεγαλύτερος Απελλής, όχι για την επευφημία που αγοράζεται και την ιδιορρυθμία του θα την θαυμάσουν δεν θα την μιμηθούν οι αιώνες….», έγραψε στο επιτάφιο σονέτο για τον Έλληνα φίλο του ο ποιητής Ορτένσιο Φελίξ Παραβιθίνο.
Για να κατανοήσει όμως κανείς αυτό το μυστικό της μοναδικότητας του Θεοτοκόπουλου, είναι απαραίτητο να παρακολουθήσει από τα πρώτα του βήματα την πνευματική και καλλιτεχνική του διαμόρφωση και την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του μέσα στο δημιουργικό κλίμα της Κρητικής Αναγέννησης, καθώς και τα κείμενα-σχόλια του ζωγράφου αργότερα, στα περιθώρια των βιβλίων της πλούσιας βιβλιοθήκης του.
Γιατί όταν μελετήθηκαν και παρουσιάστηκαν, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, αυτά τα σχόλια από τους Ισπανούς ιστορικούς της Τέχνης, Φερνάντο Μαρίας και Αγκοστίν Μπουσταμάντε, αποκαλύφθηκε ένας φιλόσοφος-ζωγράφος πρωτοπόρος στην εποχή του που έδινε στον μέχρι τότε χειρώνακτα τεχνίτη την πραγματική κοινωνική του υπόσταση, ενός δηλαδή ελεύθερου, πνευματικά σκεπτόμενου καλλιτέχνη.
Από την οπτική αυτή, η ταινία αναζητεί την πνευματική και δημιουργική εξέλιξη του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, της μεγαλύτερης δόξας του σύγχρονου ελληνισμού, που ενώ υπέγραφε τα έργα του πάντα στα ελληνικά, έμεινε στην Ιστορία με το ισπανικό άρθρο El και το ιταλικό Greco, El Greco ο Έλληνας.
Έρευνα-κείμενα-παραγωγή-σενάριο-σκηνοθεσία: Λευτέρης Χαρωνίτης.
Αφήγηση: Αχιλλέας Κυριακίδης, Άννα Χατζηχρήστου.
Καλλιτεχνική επιμέλεια-μοντάζ: Μιχάλης Γαλανάκης.
Φωτογραφία: Κωστής Παπαναστασάτος.
Μουσική: Ορλάντο Ντι Λάσο, Ντιέγο Ορτίθ, Φραγκίσκος Λεονταρίτης, Παλεστρίνα.
Διεύθυνση παραγωγής: Κάτια Καπάτου.
Συμμετοχή στην παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε., Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Περιφέρεια Κρήτης, ΟΤΕ History Channel.
Διάρκεια: 82΄