ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ
«Προσωπικά»
Με την Έλενα Κατρίτση
Αφιέρωμα στον Πειραιά
Β΄ Μέρος: «Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο λιμάνι»
Ημερομηνία μετάδοσης: Κυριακή 5 Ιουλίου 2020, στις 16:00
Σ’ αυτή την πόλη, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο λιμάνι. Εδώ συναντιούνται οι δρόμοι της ψυχής, του μυαλού, της καρδιάς κάθε Πειραιώτη. Είναι ο Πειραιάς του πολιτισμού και της ναυτοσύνης. Στους δρόμους του περπάτησαν άνθρωποι των Τεχνών και των Γραμμάτων, όπως ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Δημήτρης Πικιώνης, η Δέσπω Διαμαντίδου και η Κατίνα Παξινού. Στα μέσα της δεκαετίας του ‘60, η πορεία της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας αναφέρεται ως ένα θαύμα. Μετά την κρίση που παρουσιάστηκε τη δεκαετία του ‘80, την επόμενη δεκαετία άρχισε και πάλι η ανάκαμψη. Ο Πειραιάς γίνεται η κατεξοχήν πόλη της ναυτιλίας και το 2019 αναδεικνύεται ως το μεγαλύτερο λιμάνι της Μεσογείου.
Ο Πειραιάς ήταν και η πόλη με τους ρεμπέτες, τους μάγκες, τους νταήδες και τους πορτοφολάδες. Ήταν ο κόσμος της Τρούμπας, των Βουρλών, των Λεμονάδικων, της Δραπετσώνας και της Κοκκινιάς. Με τους ανθρώπους του μεροκάματου και τους καραβοκύρηδες. Τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που έβρισκαν δουλειά σε καπνεργοστάσια και σε καρβουνιάρικα, σε δουλειές του λιμανιού και στα καράβια. Σ’ αυτή την πόλη άνθησε κυρίως την εποχή του Μεσοπολέμου το ρεμπέτικο, με διασημότερη την κομπανία «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς», που έκανε τραγούδια τον έρωτα, τη φτώχεια, την αδικία και τις περιπέτειες με τον νόμο.
Η πόλη αυτή τραγουδήθηκε όσο λίγες και οι γειτονιές της έγιναν το πιο δημοφιλές σκηνικό του ελληνικού κινηματογράφου, με την κάμερα να απαθανατίζει αγαπημένους πρωταγωνιστές, όπως η Μελίνα Μερκούρη, η Αλίκη Βουγιουκλάκη, ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ, η Τζένη Καρέζη, ο Νίκος Κούρκουλος και ο Δημήτρης Χορν που λίγο πριν το φινάλε της ταινίας «Μια ζωή την έχουμε» σαλπάρισε κι εκείνος, όπως πολλοί άλλοι την εποχή εκείνη, αναζητώντας καλύτερη τύχη. Λίγα μέτρα από τις αποβάθρες, βρίσκεται η Τρούμπα, που λειτουργούσε με τους δικούς της νόμους και κανόνες. Το 1967 έκλεισε και τα τελευταία χρόνια άλλαξε εντελώς όψη. Αρκετές είναι οι προσπάθειες που γίνονται για την ανάπλαση και άλλων περιοχών, όπως γύρω από τον Άγιο Διονύσιο σε μια προσπάθεια να διατηρηθούν παραδοσιακά στοιχεία και να συνδυαστούν με σύγχρονες κατασκευές.
Ο Λευτέρης Γιοβανίδης (καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου), η Ειρήνη Νταϊφά (κόρη του αείμνηστου Σταύρου Νταϊφά, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Stavros Daifas Maritime Corporation S.A., εντεταλμένη δημοτική σύμβουλος Πολιτισμού και πρόεδρος της Ναυτιλιακής Λέσχης), ο Στέφανος Μίλεσης (πρόεδρος της Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς), η Ευαγγελία Μπαφούνη (ιστορικός και διευθύντρια Πολιτισμού του δήμου Πειραιά), η Ελένη Κυραμαργιού (ιστορικός), ο Γιάννης Παλούμπης (ναύαρχος ε.α. και συγγραφέας), ο Σπύρος Τσαγκαράτος (αρχιτέκτονας-πολεοδόμος), ο Λευτέρης Λαζάρου (σεφ), ο Μιχάλης Σκεντερίδης (οργανοκατασκευαστής), ο Δημήτρης Σταθακόπουλος (μελετητής του ρεμπέτικου τραγουδιού) και ο Στέλιος Περπινιάδης, εγγονός του θρυλικού ρεμπέτη και ο Βασίλης Πισιμίσης, συγγραφέας σ’ ένα μεγάλο αφιέρωμα για την πόλη του Πειραιά, μιλούν για την ιστορία του και μοιράζονται μαζί μας μνήμες, σκέψεις και όνειρα.
Επίμονα ξεπηδούν οι αναμνήσεις, ακόμα κι αν ελάχιστα έχουν μείνει να θυμίζουν τις εποχές των παιδικών χρόνων. Ευτυχώς οι άνθρωποι που αγαπάμε, οι γεύσεις, οι μυρωδιές και οι εικόνες που μας συντροφεύουν, δεν κινδυνεύουν να ξεθωριάσουν όπως το φιλμ του φωτογραφικού φακού και τα πολυκαιρισμένα κτήρια που προσπαθούν να αντισταθούν στη φθορά του χρόνου.
Παρουσίαση-αρχισυνταξία: Έλενα Κατρίτση
Σκηνοθεσία: Μιχάλης Ρουμπής
Διεύθυνση φωτογραφίας: Kώστας Τριανταφύλλου