ΕΡΤ2 – Ενημερωτικό σημείωμα προγράμματος
Σειρά πολιτιστικών και ιστορικών ντοκιμαντέρ.
«Διονύσης Φωτόπουλος – Αποκαλύψεις»
Το συγκεκριμένο επεισόδιο αποτελεί ένα οπτικοακουστικό κολάζ αφιερωμένο στη δουλειά του διεθνούς φήμης σκηνογράφου και ενδυματολόγου Διονύση Φωτόπουλου και στις συνεργασίες του με προσωπικότητες των Τεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Προβάλλονται φωτογραφίες με έργα του ιδίου, πορτρέτα διάσημων ηθοποιών, πλάνα από παραστάσεις και καλλιτεχνικές φωτογραφήσεις, καθώς και πλάνα ερασιτεχνικών λήψεων από στιγμές του Διονύση Φωτόπουλου με τον Γιάννη Τσαρούχη και τον Γιώργο Χειμωνά.
Η ιδιαίτερη αυτή αφήγηση επενδύεται από αναγνώσεις κειμένων και ποιημάτων των Νίκου Χατζηκυριάκου Γκίκα, Ανδρέα Εμπειρίκου, Νίκης Μαραγκού και Λουί Αραγκόν από τις ηθοποιούς Ντελφίν Φόρεστ, Δόνη Μιχαηλίδου, Όλια Λαζαρίδου, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, από τον Γιώργο Χειμωνά, καθώς και από ένα ηχητικό απόσπασμα με σχόλιο από τον Οδυσσέα Ελύτη για το έργο του Διονύση Φωτόπουλου.
Σκηνοθεσία: Ομάδα Cinetic
Οπερατέρ: Γιώργος Πουλίδης
Ηχολήπτης: Δημήτρης Γαλανόπουλος
Ηλεκτρολόγος: Γιώργος Αγγέλου
Βοηθός οπερατέρ: Πέτρος Μανουσόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Ματίνα Μαυρονικόλα
Διευθυντής παραγωγής: Γιάννης Ηλιόπουλος
Παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε.
Εκτέλεση παραγωγής: Cinetic
Έτος παραγωγής: 1995
12:30 Παρασκήνιο – ΕΡΤ Αρχείο (E) Κ8 WEBTV
Σειρά πολιτιστικών και ιστορικών ντοκιμαντέρ.
«Η αναβίωση του Αριστοφάνη»
Ο Αλέξης Σολομός, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες σκηνοθέτες και θεατρικούς συγγραφείς, είναι ο κύριος ομιλητής στο επεισόδιο της εκπομπής «Παρασκήνιο» με τίτλο «Η αναβίωση του Αριστοφάνη», σκοπός του οποίου είναι να σκιαγραφήσει την πορεία της αποδοχής και ανάδειξης των έργων του αρχαίου κωμικού ποιητή ανά τους αιώνες, δίνοντας έμφαση στην σύγχρονη Ελλάδα.
Ο Αλέξης Σολομός, αφού αναφέρεται με συντομία στην εποχή της Αθήνας του 5ου αιώνα και στο έργο του Αριστοφάνη ως μια πεισματική απόπειρα σατιρισμού όλων των κακώς κειμένων στην Αθηναϊκή κοινωνία, εξηγεί τις διαδικασίες που επανέφεραν στο προσκήνιο το έργο του μεγάλου κωμικού ποιητή από την περίοδο της ευρωπαϊκής αναγέννησης και έπειτα.
Περιγράφει πώς από τις αρχές του 20ού αιώνα, και ύστερα από μια μακρά πορεία άγνοιας και απομόνωσης του έργου του Αριστοφάνη, αλλά λόγω της σεμνοτυφίας που οδήγησε στην αποφυγή της ενασχόλησης μ’ αυτό, κάποιες κωμωδίες του παρουσιάζονται από το Βασιλικό Θέατρο και τη Νέα Σκηνή. Κατά τη δεκαετία του 1930 ο Κάρολος Κουν θα είναι ο επόμενος που θα καταπιαστεί με το έργο του Αριστοφάνη, παρουσιάζοντας ενδιαφέρουσες παραστάσεις έργων του στο Κολλέγιο Αθηνών και αργότερα με τη Λαϊκή Σκηνή. Έπειτα αναφέρεται στην αναβίωση του Αριστοφάνη από το Εθνικό Θέατρο και την καθιέρωση από το 1957 της ετήσιας παρουσίασης έργων του στην Επίδαυρο, επιτυγχάνοντας μέχρι το 1976 να παρουσιαστούν από το Εθνικό Θέατρο όλα τα έργα του κωμικού ποιητή.
Ο Αλέξης Σολομός εξηγεί πώς χρησιμοποίησε στις παραστάσεις του στοιχεία από την ελληνική λαογραφία, στο μέτρο που τα δεχόταν ο «οργανισμός» του Αριστοφάνη, όπως τονίζει ο ίδιος. Υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας του σ’ αυτόν τον «αγώνα» με σημαντικούς καλλιτέχνες, μουσικούς και ηθοποιούς όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, η Μαίρη Αρώνη, ο Χριστόφορος Νέζερ, ο Γιώργος Βακαλό και η Τατιάνα Μπαρούτη. Η προσπάθειά τους να αναδείξουν το έργο του μεγάλου κωμωδιογράφου, πέτυχε να απομακρύνουν από τη φήμη του Αριστοφάνη τους χαρακτηρισμούς του ξεπερασμένου, του βωμολόχου ή του αντιεμπορικού.
Ο Σολομός θίγει, επίσης, τα τρία σημεία που τον ενοχλούν στις σύγχρονες παραστάσεις του Αριστοφάνη: ο χυδαϊσμός, η χρήση ανδρών σε γυναικείους ρόλους και ο εξεζητημένος εκσυγχρονισμός. Για το θέμα αυτό μιλούν, επίσης, ο ηθοποιός Ηλίας Λογοθέτης, ο σκηνοθέτης Σπύρος Ευαγγελάτος και ο λογοτέχνης Κώστας Ταχτσής, παρουσιάζοντας τις δικές τους απόψεις επί του θέματος.
«Ο Αριστοφάνης είναι αθάνατος επειδή πριν από τόσους αιώνες έγραψε σαν να ήταν σύγχρονός μας. Τα κείμενά του είναι απόλυτα διαχρονικά ακόμη και χωρίς καμία αλλοίωση», καταλήγει ο Αλέξης Σολομός, περήφανος για τον τρόπο με τον οποίο υποδέχθηκε το κοινό τα κείμενα του Αριστοφάνη ως επίκαιρα και ζωντανά, χωρίς εκείνα να έχουν διασκευαστεί, αλλά πιστά μεταφραστεί από τον Θρασύβουλο Σταύρου.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται φωτογραφικό αρχειακό υλικό, προγράμματα και αφίσες από παραστάσεις, καθώς και πλάνα από πρόβες και από παλαιότερες συνεντεύξεις.
Ακόμη, ακούγονται ηχητικά αποσπάσματα από συνεντεύξεις, όπως αυτή της Μαίρης Αρώνη όπου περιγράφει την ενθουσιώδη υποδοχή των παραστάσεων του Αριστοφάνη στην Επίδαυρο, αλλά και τη συνεργασία της με τον Αλέξη Σολομό.
Σκηνοθεσία: Ομάδα Cinetic
Οπερατέρ: Γιώργος Πουλίδης
Ηχολήπτης: Δημήτρης Γαλανόπουλος
Ηλεκτρολόγος: Γιώργος Αγγέλου
Βοηθός σκηνοθέτη: Ματίνα Μαυρονικόλα
Μιξάζ: Θύμιος Κολοκούσης
Μοντάζ: Ηλέκτρα Βενάκη
Παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε.
Εκτέλεση παραγωγής: Cinetic
Έτος παραγωγής: 1989